11. Daire 1996/4273 E. , 1997/2969 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBİRİNCİ DAİRE
Esas No : 1996/4273
Karar No : 1997/2969
Temyiz İsteminde Bulunan : Maliye Bakanlığı
Karşı Taraf : … İnşaat San. ve Tic. A.Ş.
Vekili : Av. …
İstemin Özeti : Dava, … Depremi Rehabilitasyon ve Yeniden Yapılanma Projesi kapsamında yükümlü şirketçe yapılan işlerin 3838 sayılı Kanunun 19.maddesine göre katma değer vergisinden müstesna olduğu ileri sürülerek bu işler nedeniyle yüklenilen vergilerin Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 32.maddesi uyarınca iadesi isteminin reddine ilişkin Maliye Bakanlığı işleminin iptali istemiyle açılmıştır. ….Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararıyla; yasa koyucunun pozitif hukukun normlar hiyerarşisi içinde bir üst norm olan Anayasa’ya aykırı düşmemek koşulu ile serbest iradesini dilediği biçimde kullanabileceği, bu iradenin ileriye dönük ve süresiz olarak kaldırılması, sınırlandırılması veya kısıtlanmasının düşünülemeyeceği, bu anlamda Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 19/1.maddesindeki istisna ve muafiyet sınırlamasının bu Kanundan sonra yürürlüğe giren ve özel bir yasa niteliği taşıyan 3838 sayılı Kanunun 19.maddesinin uygulamasını engellemeyeceği, bu nedenle yükümlü şirketin anılan yasa maddesi kapsamında istisnaya konu edilen işler dolayısıyla yüklendiği katma değer vergilerinin iadesi isteminin cevap verilmemek suretiyle reddi yolundaki işlemde isabet görülmediği gerekçesiyle olumsuz işlem iptal edilmiştir. Maliye Bakanlığı tarafından, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 29/2.ve 32.maddelerinde kimlerin hangi hallerde katma değer vergisi iadesi alacağının açıklandığı, yükümlü şirketin istisnaya konu işleminin bu kapsamda olmadığı ileri sürülerek mahkeme kararının bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Savcısı …’un Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp Vergi Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Uyuşmazlık, … Depremi Rehabilitasyon ve Yeniden Yapılanma Projesi kapsamında yükümlü şirketçe yapılan inşaat işlerinin 3838 sayılı Kanunun 19.maddesine göre katma değer vergisinden istisna olduğu ileri sürülerek bu işler nedeniyle yüklenilen ve indirim konusu yapılmayan vergilerin Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 32.maddesi uyarınca iadesi isteminin reddine ilişkin Maliye Bakanlığı işleminin iptali istemine ilişkindir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 29. ve 32. Maddelerinin birlikte incelenmesinden, yükümlülerin yaptıkları işler nedeniyle yüklendikleri ve indirim konusu yapamadıkları katma değer vergilerinin bir sonraki döneme devrinin asıl ilke olduğu, temel gıda maddeleri kapsamına giren işler dışında iadeye imkan tanınmadığı, 32.maddede ki indirim ve iadenin ise, bu Kanuna göre istisna edilmiş, mal ve hizmet ihracatı (m.11), araçlar ve petrol aramalarında istisna (m.13),transit taşımacılık (m.14) ve diplomatik istisnalarla (m.15) ilgili işlemlere ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
Olayda, yükümlü şirketin inşaat işi ile uğraştığı anlaşıldığından yukarıda açıklanan madde hükümleri uyarınca bu işler nedeniyle yüklendiği katma değer vergilerinin iadesi mümkün değildir.
Öte yandan, 3838 sayılı Kanunun 19.maddesinde istisnaya konu işlemler tek tek sayılmış olup, yükümlü şirketin yaptığı altyapı ve inşaat işlerine ilişkin teslimleri katma değer vergisinden istisna tutulmamıştır. Bu anlamda, yükümlü şirket bu işler nedeniyle yüklendiği vergileri Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 29.ve 30.maddeleri hükmü uyarınca indirim konusu yapabileceği açıktır.
Açıklanan nedenlerle, Maliye Bakanlığı olumsuz işlemini iptal eden vergi mahkemesi kararına yönelik temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbirinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, … Depremi Rehabilitasyon ve Yeniden Yapılanma Projesi kapsamında yükümlü şirketçe yapılan işlerin 3838 sayılı Kanunun 19. Maddesine göre katma değer vergisinden istisna edildiği ileri sürülerek bu işler nedeniyle yüklenilen ve indirim konusu yapılamayan vergilerin Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 32.maddesi uyarınca iadesi isteminin reddine ilişkin Maliye Bakanlığı işleminin iptali istemine ilişkindir.
3838 sayılı …, … ve … İllerinde Vuku Bulan Deprem Afeti ile … ve …’da Meydana Gelen Hasar ve Tahribata İlişkin Hizmetlerin Yürütülmesi Hakkında Kanun’un 19.maddesinde, … Depremi Rehabilitasyon ve Yeniden Yapılanma Projesi kapsamında T.C. Hükümeti ile Uluslararası İmar Kalkınma Bankası arasında akdedilen anlaşmanın uygulanması dolayısıyla taşınmaz malların alım, satım, ipotek, tapu-kadostro işlemleri, satın alınacak yahut yeniden inşa edilecek veya onarılacak taşınır ve taşınmaz mallarla ilgili ihale, sözleşme, ruhsatname ve sair işlemler ve bu uygulamadan faydalanacakların verecekleri beyanname, taahhütname ve yapacakları sözleşmelerin katma değer vergisi de dahil olmak üzere her türlü vergi, resim ve harçtan müstesna olduğu açıklanmıştır.
Öte yandan, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Vergi İndirimi” başlıklı 29.maddesinin 2.bendinde, bir vergilendirme döneminde indirilecek katma değer vergisi toplamı, mükellefin vergiye tabi işlemleri dolayısıyla hesaplanan katma değer vergisi toplamından fazla olduğu takdirde, aradaki farkın sonraki dönemlere devrolunacağı ve iade edilmeyeceği, şu kadar ki, 28.madde uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından vergi nispeti indirilen sadece temel gıda maddeleri ile ilgili olup indirilemeyen verginin iade olunacağı açıklanmış, aynı Kanunun “İstisna Edilmiş İşlemlerde İndirim” başlıklı 32.maddesinde ise, bu Kanunun 11., 13., 14. ve 15.maddeleri uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisinin mükelleflerin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak katma değer vergisinden indirileceği, vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması halinde indirilemeyen verginin Maliye Bakanlığınca tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunacağı hükme bağlanmış bulunmaktadır.
Yukarıda açıklanan hükümlerden anlaşıldığı üzere, yükümlülerin yaptıkları işler nedeniyle yüklendikleri ve indirim konusu yapamadıkları katma değer vergileri var ise, bu farkın bir sonraki döneme devri asıl ilke olup, temel gıda maddeleri kapsamına giren işler dışında mahsup ve iadeye imkan tanınmamıştır. Yasanın 32.maddesindeki indirim ve iade ise, bu Kanuna göre istisna edilmiş, mal ve hizmet ihracatı, araçlar ve petrol aramalarında istisna, transit taşımacılık ve diplomatik istisnalarla ilgili işlemlere ilişkindir.
Olayda, yükümlü şirketin inşaat işi ile uğraştığı anlaşıldığından yukarıda açıklanan madde hükümleri uyarınca bu işler nedeniyle yüklendiği ve indirim konusu yapamadığı katma değer vergilerinin iadesi mümkün değildir. 3838 sayılı Kanun hükmü uyarınca yapılan işlerin teslimlerinin katma değer vergisinden istisna olması durumu değiştirmez.
Buna göre, yükümlü şirketin istisnaya konu inşaat işleri dolayısıyla yüklendiği katma değer vergilerinin iadesi isteminin Maliye Bakanlığı’nca cevap verilmemek suretiyle reddi yolundaki işlemde yasaya aykırılık bulunmadığından işlemi iptal eden mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile …Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına 23.9.1997 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY (X) : İleri sürülen iddialar temyize konu vergi mahkemesi kararının dayandığı gerekçe karşısında yerinde ve kararın bozulmasını sağlayacak durumda görülmediğinden temyiz isteminin reddi gerekeceği oyu ile çoğunluk kararına karşıyız.