11. Daire         1995/4264 E.  ,  1996/497 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBİRİNCİ DAİRE
Esas No : 1995/4264
Karar No : 1996/497

Temyiz İsteminde Bulunan : … Vergi Dairesi Müdürlüğü
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : Yükümlü tarafından 1992 yılında arsa sahibine teslim edilen 150 m2’den büyük konutlar için katma değer vergisi hesaplanmadığı ayrıca 150 m2 den küçük konut inşaatları için yüklenilen katma değer vergisinin tamamının indirim konusu yapıldığından bahisle inceleme raporuna dayanılarak 1992/Haziran dönemi için kaçakçılık cezalı katma değer vergisi salınmıştır. ….Vergi Mahkemesi … gün ve E:…, K:… sayılı kararıyla; yükümlünün arsa sahibi ile yaptığı sözleşmeye göre arsa karşılığı bağımsız bölüm(konut) teslim ettiği, Danıştay’ın bu konudaki içtihatlarına göre arsa karşılığı inşa edilen bağımsız bölümlerin arsa sahiplerine teslim edilen kısmının 3065 sayılı Kanunun 1/1. maddesinde sayılan işlemlerden olmadığı, arsanın değerlendirilmesi amacını taşıdığı ve hukuki açıdan birden çok işlemi içeren kendine özgü bir akit olduğu dolayısıyla katma değer vergisine tabi tutulamayacağı gerekçesiyle cezalı tarhiyatı kaldırmıştır. Vergi dairesi müdürlüğü arsa karşılığı kat tesliminin katma değer vergisine tabi olduğunu, 150 m2’den küçük konutların yapımında yüklenilen katma değer vergisinin indirilemeyeceğini ileri sürerek mahkeme kararının bozulmasını istemektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Savcısı …’nun Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’nin Düşüncesi : Uyuşmazlık, arsa karşılığı yapılan inşaatta arsa sahibine teslim edilen bağımsız bölümler için katma değer vergisi hesaplanmadığı ayrıca 150 m2’den küçük konutların inşaatında yüklenilen katma değer vergisinin tamamının indirim konusu yapıldığı hususunun inceleme raporuyla tespiti üzerine kaçakçılık cezalı olarak tarhedilen katma değer vergisine ilişkindir.
Tarhiyatın dayanağı inceleme raporunda yukarıda belirtilen iki konu hakkında tespitler yapılıp, bu tespitlere göre yeniden düzenlenen beyannameler sonucunda tarhiyat yapılmış olmasına rağmen, mahkeme arsa sahibine teslim edilen bağımsız bölümlerin katma değer vergisine tabi olmadığı gerekçesiyle tarhiyatın tamamını terkin etmiş ancak 150 m2’den küçük konutların inşaatında yüklenilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hususunu ise kararda incelememiştir.
Bu durumda 3065 sayılı Yasanın 33.maddesi ve bu maddeye göre çıkarılan 26 seri no’lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğiyle getirilen düzenlemeler gözönüne alınarak 150 m2’den küçük konutların inşaatında yüklenilen katma değer vergisi indirminin ne şekilde uygulanacağı irdelenmek suretiyle inceleme raporunda eleştiri konusu yapılan bu hususun yukarıda anılan yasa maddesine uygun olup olmadığı hakkında da bir karar verilmesi gerekirken, bu husus incelenmeksizin cezalı tarhiyatın tamamen terkin edilmesinde yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin kısmen kabulü ile 150 m2’den küçük konutların inşaatında, yüklenilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılıp yapılmayacağı hususunda da bir karar verilmek üzere mahkeme kararının bozulması, arsa sahibine teslim edilen bağımsız bölümlerin katma değer vergisine tabi olmadığına ilişkin hüküm fıkrasının ise onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbirinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık arsa karşılığı yapılan inşaatta arsa sahibine teslim edilen bağımsız bölümler için katma değer vergisi hesaplanmadığı, ayrıca 150 m2’den küçük konutların inşaatında yüklenilen katma değer vergisinin tamamının indirim konusu yapıldığı gerekçesiyle inceleme raporuna dayanılarak tarhedilen kaçakçılık cezalı katma değer vergisine ilişkindir.
Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, mahkeme kararının, arsa karşılığı inşaat yapımında arsa sahibine teslim edilen bağımsız bölümlerin katma değer vergisine tabi olmadığına ilişkin hüküm fıkrasının dayandığı gerekçeler karşısında kararın bu kısmının bozulmasını sağlayacak nitelikte görülmemiştir.
150 m2’den küçük konutlar için yüklenilen katma değer vergisine gelince;
3065 sayılı Yasanın 33.maddesinde; Bu Kanuna göre indirim hakkı tanınan işlemlere indirim hakkı tanınmayan işlemlerin bir arada yapılması halinde fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisinin ancak indirim hakkı tanınan işlemlere isabet eden kısmının indirim konusu yapılacağı hükmü yer almış, maddenin son fıkrasında ise kısmi vergi indirimine ilişkin usul ve esasları tespite Maliye Bakanlığının yetkili olduğu belirtilmiştir. Bu yetkiye dayanılarak çıkarılan 26 seri nolu tebliğde ise ticari amaçlı inşaat yapan mükelleflerce bina projelerine göre istisna kapsamına giren ve girmeyen bağımsız birimlerin m2 cinsinden toplam net alanların tespit edileceği ve binanın toplam net alanına bölünerek, basit orantı yoluyla istisna kapsamına giren ve girmeyen alanların paylarının bulunacağı, herhangi bir vergilendirme döneminde yüklenilen vergilere bu oranlar uygulanarak ilgili dönemde indirim konusu yapılacak vergi miktarının hesaplanacağı hususuları açıklanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden inceleme raporunda arsa karşılığında, arsa sahibine teslim edilen 150 m2’den büyük konutlar için katma değer vergisi hesaplanmaması nedeniyle takdir komisyonunca söz konusu bağımsız bölümler için belirlenen emsal bedel esas alınarak bulunan matrah farkı ile birlikte teslimi katma değer vergisinden istisna olan 150 m2’den küçük konutların inşaatında yüklenilen katma değer vergisinin indirilemeyeceği gerekçesiyle tarhiyat yapıldığı, mahkemenin ise arsa karşılığında bağımsız bölüm teslimlerinin katma değer vergisine tabi olmadığı gerekçesiyle tarhiyatı tamamen terkin ettiği ancak 150 m2’den küçük konutların inşaatında yüklenilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılıp yapılmayacağı hususunu kararda incelemediği anlaşılmaktadır.
Buna göre mahkemenin katma değer vergisi açısından indirim hakkı tanınmayan işlemler yanında indirim hakkı tanınan işlemlerin birlikte yapılması halinde vergi indiriminin nasıl uygulanacağına ilişkin yukarda belirtilen açıklamaları dikkate alarak tarhiyatın bu kısmının yasaya uygun olup olmadığına da karar vermesi gerekirken 150 m2’den küçük konutların inşaatında yüklenilen katma değer vergisi indirimine ilişkin husus incelenmeksizin cezalı tarhiyatın tamamen terkin edilmesinde yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kısmen kabulüne, …. Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının; 150 m2’den küçük konutlar için yüklenilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hususunda da bir karar verilmek üzere bozulmasına, arsa karşılığı inşaat yapımında arsa sahibine teslim edilen bağımsız bölümlerin katma değer vergisine tabi olmadığına ilişkin hüküm fıkrasının onanmasına 7.2.1996 gününde oybirliği karar verildi.