Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2023/177 E. , 2023/2187 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2023/177
Karar No : 2023/2187
YETKİLİ YARGI YERİNİN BELİRLENMESİ KARARI
Davacı … vekili Av. … tarafından, Van İl Jandarma Komutanlığı Hizmet ve Muhafaza Bölük Komutanlığı emrinde askerlik vazifesini ifa etmekteyken izinli olduğu 14/01/2015 tarihinde sevk ve idaresindeki araçla Samsun ilinde geçirdiği trafik kazası neticesinde ağır yaralanan ve bu sebeple 18/06/2015 tarihinde terhis edilen müvekkilinin yaşanan kaza neticesinde meydana gelen zararlarının Askerlik Yükümlülüğünü Yerine Getirirken Ölen veya Engelli Hale Gelenlere Tazminat Ödenmesi Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca karşılanması istemiyle yapılan 15/04/2021 kayıt tarihli başvurunun zımnen reddedilmesi üzerine uğranıldığı ileri sürülen zararlara karşılık 66.314,40 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle … Komutanlığına karşı açılan davada; Van 2. İdare Mahkemesince verilen, uyuşmazlığın görüm ve çözümünde Samsun İdare Mahkemesinin yetkili olduğuna ilişkin 19/08/2021 tarih ve E:2021/1593, K:2021/1101 sayılı karar, Samsun 2. İdare Mahkemesince verilen, uyuşmazlığın görüm ve çözümünde Ankara İdare Mahkemesinin yetkili olduğuna ilişkin 03/09/2021 tarih ve E:2021/838, K:2021/667 sayılı karar, Ankara 4. İdare Mahkemesince verilen, uyuşmazlığın görüm ve çözümünde Erzurum İdare Mahkemesinin yetkili olduğuna ilişkin 23/11/2022 tarih ve E:2021/1782, K:2022/2531 sayılı karar ve Erzurum 2. İdare Mahkemesinin uyuşmazlığın görüm ve çözümünde Ankara İdare Mahkemesinin yetkili olduğuna ilişkin 30/12/2022 tarih ve E:2022/2335, K:2022/2497 sayılı kararı üzerine ortaya çıkan yetki uyuşmazlığına ilişkin dosya, 2577 sayılı Kanun’un 43. maddesi uyarınca incelenerek gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 32. maddesinin 1. fıkrasında, göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanun’da veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması hâlinde, yetkili idare mahkemesinin, dava konusu idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari mercinin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi olduğu; 36. maddesinde, idari sözleşmelerden doğanlar dışında kalan tam yargı davalarında yetkili mahkemenin sırasıyla: a) Zararı doğuran idari uyuşmazlığı çözümlemeye yetkili, b) Zarar, bayındırlık ve ulaştırma gibi bir hizmetten veya idarenin herhangi bir eyleminden doğmuş ise, hizmetin görüldüğü veya eylemin yapıldığı yer, c) Diğer hallerde davacının ikametgahının bulunduğu yer idari mahkemesi olduğu kurala bağlanmıştır.
30/06/2021 tarih ve 31527 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7329 sayılı Kanun’un 16. maddesi ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’na eklenen “Askerî hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıklara dair hükümler” başlıklı 20/C maddesinin 1. fıkrasında, “Bu madde; Millî Savunma Bakanlığı kadrolarında çalışan kamu görevlileri ile 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Askeralma Kanunu kapsamında askerlik hizmetini yerine getiren yedek subaylar ve yedek astsubaylar ile erbaş ve erleri ilgilendiren ve askerî hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıklar hakkında uygulanır.” hükmüne yer verilmiş; 13/07/2022 tarih ve 31892 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7415 sayılı Kanun’un 8. maddesi ile de anılan fıkraya “Bu uyuşmazlıkların çözümünde ilgilinin görev yaptığı yerin idari yargı yetkisi yönünden bağlı olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi yetkilidir.” hükmü eklenmiştir.
Askerlik Yükümlülüğünü Yerine Getirirken Ölen veya Engelli Hale Gelenlere Tazminat Ödenmesi Hakkında Yönetmeliğin “Kapsam” başlıklı 2. maddesinde, “Bu Yönetmelik, 1076 sayılı Kanuna veya 1111 sayılı Kanuna tabi olarak askerlik yükümlülüğünü yerine getirirken, 5434 sayılı Kanun veya 5510 sayılı Kanun kapsamında aylık bağlanmaması veya 2330 sayılı Kanun kapsamında tazminat ödenmemesi kaydıyla, ölenlerin dul ve yetimleri ile askerliğe elverişsiz olacak şekilde engelli hale gelenleri kapsar.”; “Tazminat komisyonu teşkili ve onay makamı” başlıklı 10. maddesinde, “Bu Yönetmeliğe göre tazminat ödenmesi kararı Millî Savunma Bakanlığında, Jandarma Genel Komutanlığında ve Sahil Güvenlik Komutanlığında kurulacak bir komisyon tarafından verilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu durumda, dava konusu istemin 1076 sayılı Kanun, 1111 sayılı Kanun, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu, 5510 sayılı Kanun veya 2230 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, uyuşmazlığın yalnızca askerî hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıklar kapsamında değerlendirilmeyeceği gibi davacının kendisine tazminat ödenmesi istemiyle yaptığı başvurunun Jandarma Genel Komutanlığı nezdinde kurulacak bir komisyon tarafından değerlendirilerek karara bağlanacağı dikkate alındığında, davacının tazminat ödenmesi istemiyle yaptığı başvurunun zımnen reddi üzerine açılan tam yargı davasının görüm ve çözümünde; 2577 sayılı Kanun’un 36. maddesinin (a) bendi uyarınca zararı doğuran idari uyuşmazlığı çözümlemeye yetkili olan Ankara İdare Mahkemesinin yetkili olduğu sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, davanın görüm ve çözümünde Ankara İdare Mahkemesinin yetkili olduğuna, dosyanın Ankara 4. İdare Mahkemesine gönderilmesine, kararın Van 2. İdare Mahkemesine, Samsun 2. İdare Mahkemesine, Erzurum 2. İdare Mahkemesine ve taraflara bildirilmesine, 26/04/2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.