Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2022/692 E.  ,  2023/823 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2022/692
Karar No : 2023/823

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) :
1) …
2) …
3) …
4) …
5) …
6) …
VEKİLLERİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılar tarafından, yakınları …’ın 30/09/2003 tarihinde İran sınırından Türkiye sınırlarına girerken Van İli, 11. Hudut Tabur Komutanlığı, … Hudut Bölüğü Komutanlığı emrinde devriye görevini ifa eden jandarma erleri tarafından açılan ateş neticesinde hayatını kaybetmesinde davalı idarenin sorumluluğu bulunduğu ileri sürülerek … ve … için ayrı ayrı 20,000,00 TL maddi, 20.000,00 TL manevi, …, …, … ve … için ayrı ayrı 5.000,00 TL maddi, 10.000,00 TL manevi olmak üzere toplam 60.000,00 TL maddi ve 80.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılan davanın … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile reddedildiği, taraflarınca temyiz kanun yoluna başvurulması neticesinde söz konusu kararın Danıştay Onuncu Dairesinin 13/06/2013 tarih ve E:2011/8155, K:2013/5112 sayılı kararı ile onandığı, anılan kararın kesinleşmesi üzerine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne yapılan başvuruda Mahkemenin 1 Temmuz 2021 tarihli basın bildirisinde Türkiye Hükümetinin mahkemeye sunduğu 14 Aralık 2021 tarihli tek taraflı deklerasyonda belirtilen taahütler nedeniyle başvurularının kayıttan düşürülmesine karar verildiği ileri sürülerek … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yargılamanın yenilenmesi yoluyla ortadan kaldırılmasına, davanın kabulüne karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 53. maddesinde sınırlı şekilde sayılan yargılamanın yenilenmesi sebeplerinin bulunmadığı gerekçesiyle davacıların yargılamanın yenilenmesi taleplerinin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 53. maddesinin 1. fıkrasının (ı) bendinde; hükmün, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin veya eki protokollerin ihlali suretiyle verildiğinin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması veya hüküm aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan başvuru hakkında dostane çözüm ya da tek taraflı deklarasyon sonucu düşme kararı verilmesinin yargılanın yenilenmesi sebepleri arasında yer aldığının belirtildiği, dava konusu olaya ilişkin olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne yaptıkları başvuruda Mahkemenin 1 Temmuz 2021 tarihli basın bildirisinde Türkiye Hükümetinin mahkemeye sunduğu 14 Aralık 2021 tarihli tek taraflı deklerasyonda belirtilen taahütler nedeniyle başvurularının kayıttan düşürülmesine karar verilmesi suretiyle dava konusu uyuşmazlığın da yargılamanın yenilenmesine ilişkin kanun hükmü kapsamında yer aldığı halde İdare Mahkemesince yargılamanın yenilenmesi taleplerinin reddine ilişkin kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından davacıların temyiz istemlerinin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davacıların temyiz istemlerinin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacıların yakınları …’ın 30/09/2003 tarihinde İran sınırından Türkiye sınırlarına girerken Van İli, 11. Hudut Tabur Komutanlığı, …Hudut Bölüğü Komutanlığı emrinde devriye görevini ifa eden jandarma erleri tarafından açılan ateş neticesinde hayatını kaybetmesinde davalı idarenin sorumluluğu bulunduğu ileri sürülerek davacılar tarafından toplam 60.000,00 TL maddi ve 80.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açtıkları davalarında … İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın Danıştay Onuncu Dairesinin 13/06/2013 tarih ve E:2011/8155, K:2013/5112 sayılı kararı ile onanarak kesinleşmesi üzerine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne yaptıkları başvurularının Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 1 Temmuz 2021 tarihli basın bildirisinde Türkiye Hükümetinin mahkemeye sunduğu 14 Aralık 2021 tarihli tek taraflı deklerasyonda belirtilen taahütler nedeniyle kayıttan düşürülmesine karar verildiği ileri sürülerek … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yargılamanın yenilenmesi yoluyla ortadan kaldırılarak dava konusu olay nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemlerinin kabulüne karar verilmesi istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Yargılamanın yenilenmesi” başlıklı 53. maddesinin 1. fıkrasında “Danıştay ile bölge idare, idare ve vergi mahkemelerinden verilen kararlar hakkında, aşağıda yazılı sebepler dolayısıyla yargılamanın yenilenmesi istenebilir.” hükmü, (ı) bendinde “Hükmün, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin veya eki protokollerin ihlali suretiyle verildiğinin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması veya hüküm aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan başvuru hakkında dostane çözüm ya da tek taraflı deklarasyon sonucu düşme kararı verilmesi.” hükmü düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu uyuşmazlıkta 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 53. maddesinin 1. fıkrasının (ı) bendi uyarınca İdare Mahkemesince yargılamanın yenilenmesi kararı verilmesi gerekirken davacıların yargılamanın yenilenmesi taleplerinin reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan başvuru sonrasında tek taraflı deklarasyon uyarınca varsa yapılan ödemelerin dikkate alınacağı ve mükerrer ödemeye sebebiyet verilmeyeceği açıktır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz istemlerinin KABULÜNE,
2. Davacıların yargılamanın yenilenmesi taleplerinin reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28/02/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.