Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2022/4923 E. , 2023/85 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2022/4923
Karar No : 2023/85
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından; 26/03/2019 tarihinde girdiği gümrük müşavirliği sözlü sınavında başarısız sayılması üzerine anılan işlemin yargı kararıyla iptal edilmesi nedeniyle tekrar sözlü sınava çağrılması sonucunda 01/12/2020 tarihinde yeniden yapılan sözlü sınavdan 51 puan alarak başarısız sayılmasına ilişkin işlemin ve bu işleme karşı yapılan itirazın reddine dair …tarih ve E….sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; sözlü sınavda başarısız sayılma işleminin, diğer tüm idari işlemlerin yargısal denetiminde olduğu gibi yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden yargısal denetiminin yapılmasının esas olduğu, idari işlemin yetki, şekil gibi salt usule ilişkin unsurları ile sınırlı olarak yapılacak bir yargısal denetimin, hukuk devleti ilkesinin sağladığı güvenceyi temin etmeyeceği, davacının girdiği sözlü sınav öncesinde, sınav komisyonunca sınavda sorulacak soruların önceden hazırlanması ve tutanağa bağlanması, her adaya sorulan soruların kayda geçirilmesi ve sorulan sorulara adayların verdiği yanıtlara hangi komisyon üyesince, hangi notun takdir edildiğinin tutanakta ayrı ayrı gösterilmesi, böylece sözlü sınavın nesnel olarak yapılması ve yargısal denetimin tüm unsurlarıyla gerçekleştirilmesinin sağlanması gerektiği, davalı idarenin davacıya sözlü sınavda sorulan soruları ve davacının verdiği cevapları kayıt altına alması, davacı tarafından verilen cevaplar doğrultusunda objektif bir değerlendirme yapılarak puanlama yapılması gerektiği, ancak dava konusu sözlü sınavda sadece puanlamaya ilişkin tutanak tutulduğu, ayrıca komisyon üyeleri tarafından davacıya verilen puanlara ilişkin olarak ayrı ayrı tutanak düzenlenmediği, davalı idarenin mevzuat hükümlerince belirtilen yükümlülüğüne aykırı olarak sözlü sınavda davacıya sorulan sorulara ve verilen cevaplara ilişkin tutanak tutulmadığı dikkate alındığında, usule aykırı olarak gerçekleştirilen sözlü sınav uyarınca davacının başarısız sayılmasında ve bu işleme yaptığı itirazın reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; davacının girdiği sözlü sınavda adaylara sorulacak soruların önceden hazırlandığı ve adayların verdiği yanıtlara hangi komisyon üyesince, hangi notun takdir edildiğinin tutanakta ayrı ayrı gösterildiği, ancak adaylara sorulan soruların kayda geçirilmediği görüldüğünden, davacının sözlü sınavda başarısız sayılmasına ilişkin işlemde bu yönüyle hukuka uyarlık bulunmadığından idare mahkemesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle davalı idarenin istinaf başvurusunun belirtilen gerekçeyle reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından; dava konusu sözlü sınavın, Gümrük Yönetmeliğinde belirtilen hükümlere uygun olarak yapıldığı ve bu hususun yargı kararlarıyla da kabul gördüğü, mevzuatta sözlü sınav için tutanak dışında herhangi bir kayıt sistemi kullanılmayacağına ilişkin açık düzenlemeye yer verildiği ve belirtilen konulardan sorulan sorulara adayların verdiği yanıtlara hangi komisyon üyesince hangi notun takdir edildiğinin ayrı ayrı kayıt altına alındığı, temyize konu karar ile mevzuatta öngörülmeyen şartlar ihdas edilip, var olmayan koşullar incelenerek içtihat ile mevzuat oluşturulduğu, idareye hukuki sınırlar içinde tanınan takdir yetkisine yönelik yerindelik denetimi yapıldığı, bu nedenle Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Gümrük müşavir yardımcısı olan davacı, 23/12/2018 tarihinde yapılan gümrük müşavirliği yazılı sınavında 80,8081 puan alarak başarılı sayılması üzerine 26/03/2019 tarihinde girdiği gümrük müşavirliği sözlü sınavında 64,4 puan alarak başarısız sayılmıştır.
Başarısız sayılmasına ilişkin işlemin ve bu işleme yapılan itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesinin …… tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla dava konusu işlemlerin iptaline; …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince de anılan karara karşı davalı idarece yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli reddine karar verilmiştir.
Anılan yargı kararının uygulanmasını teminen davacı tekrar sözlü sınava çağrılmış, 01/12/2020 tarihinde yeniden yapılan sözlü sınavda 51 puan alarak başarısız sayılmış ve bu işleme karşı yaptığı itirazın da reddine karar verilmiştir.
Bunun üzerine temyizen incelenen bu dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu’na dayanılarak hazırlanan Gümrük Yönetmeliği’nin “Gümrük müşavirliği ve gümrük müşavir yardımcılığı sınavları” başlıklı, 12/01/2017 tarih ve 29946 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle değişik 566. maddesinde,
“(1) Gümrük müşavir yardımcılığı sınavı yazılı olmak üzere tek aşamada; gümrük müşavirliği sınavı ise yazılı ve sözlü olmak üzere iki aşamada yapılır.
(2) Gümrük müşavir yardımcılığı ve gümrük müşavirliği yazılı sınavları Bakanlık tarafından klasik veya test usulünde yapılabilir ya da Bakanlıkça belirlenen bir yükseköğretim kurumuna, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığına veya sınav yapan diğer resmi kuruluşlara yaptırılabilir. Bakanlık tarafından yapılacak protokolle şartları belirlenen yazılı sınavların testlerinin hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi işlemleri sınavı yapan kuruluş veya kuruluşlar tarafından yürütülür.
(3) Gümrük müşavirliği sınavının yazılı kısmını kazananlar, Bakanlıkça tayin edilecek yer ve zamanda sözlü sınava tabi tutulur.
(4) Yazılı ve sözlü sınavlarının tarihi ve başvuru koşulları sınav tarihinden en az bir ay önce ilan edilir.
(5) Bu madde hükümlerine göre yapılacak sözlü sınavlar adayın;
a) Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyinin,
b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücünün,
c) Liyakati, temsil kabiliyeti, bilgi düzeyi, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğunun,
ç) Genel yetenek ve genel kültürünün, değerlendirilmesi suretiyle yapılır. Adaylar, sınav kurulu tarafından (a) bendi için altmış puan, (b) bendi için yirmi puan, (c) ve (ç) bentlerinde yazılı özelliklerin her biri için onar puan üzerinden değerlendirilir ve verilen puanlar tutanağa geçirilir. Sözlü sınavda başarılı sayılabilmek için kurul üyelerinin 100 tam puan üzerinden verdikleri puanların aritmetik ortalamasının en az 70 olması gerekir.
(6) Sözlü sınavda, tutanak dışında herhangi bir kayıt sistemi kullanılmaz.” hükümlerine; “Sınav konuları başlıklı” 567. maddesinde, “(1) Gümrük müşavirliği sınavı aşağıdaki konulardan yapılır;
a) Gümrük Kanunu ve gümrük mevzuatının uygulanmasına ilişkin ikincil düzenlemeler,
b) 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ve bu Kanuna ilişkin ikincil düzenlemeler,
c) Dış ticaret ve kambiyo mevzuatı,
ç) Gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konular, uluslararası anlaşmalar ile Avrupa Birliği mevzuatının gümrüğe ilişkin hükümleri,
d) Türk Gümrük Tarife Cetveli ve İzahnâmesi.
(2) Gümrük müşavir yardımcılığı sınavında ise, soruların % 20’si Türkçe, matematik, Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ile vatandaşlık bilgisi konularını içeren genel yetenek ve genel kültür sorularından, % 80’i ise birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde yer alan konulara ilişkin sorulardan oluşur.” hükümlerine; “Değerlendirme” başlıklı 568. maddesinde ise, “(1) Sınav sonuçlarının değerlendirilmesi yüz tam puan üzerinden yapılır.
(2) Gümrük müşavirliği yazılı ve sözlü sınavlarının her birinden yetmiş veya üzerinde puan alanlar başarılı sayılır…” hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, 26/03/2019 tarihinde girdiği gümrük müşavirliği sözlü sınavında 64,4 puan alarak başarısız sayılan davacı tarafından, sözlü sınavda başarısız sayılmasına ilişkin işlemin ve bu işleme yaptığı itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle açılan davada; dava konusu işlemlerin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına davalı idarece yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli reddine ilişkin …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı Dairemizin iş bu kararla aynı tarihli heyet toplantısında verilen 12/01/2023 tarih ve E:2021/2225, K:2023/86 sayılı kararıyla bozulmuş olup, anılan bozma kararı uyarınca …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilecek karar, temyizen incelenmekte olan işbu davanın sonucunu etkileyeceğinden, oluşan yeni hukuki durum karşısında, anılan dava dosyasında verilecek karara göre işbu dosyada …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince yeniden bir değerlendirme yapılmak suretiyle karar verilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin KABULÜNE,
2. Dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin … İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 12/01/2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.