Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2022/1608 E. , 2023/17 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2022/1608
Karar No : 2023/17
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …İnşaat Sanayi Turizm Madencilik ve
Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Valiliği / …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
DAVANIN KONUSU : Davacı şirket tarafından, ihalesini aldıkları Silvan Barajı İletim Kanalı 1. Kısım (Babakaya Tüneli + İletim Kanalı) Yapımı ve Silvan Barajı İletim Kanalı 1. Kısım (Babakaya Tüneli + İletim Kanalı) Güvenlik Tesisleri Yapımına ilişkin işin, meydana gelen terör olayları sonucunda durması nedeniyle makine ve demirbaşların amortisman kayıpları, kira ödemeleri, işçilik ödemeleri, şantiye genel giderleri, şirket merkezi yönetim giderleri, kar kaybı, ödenen ve biriken kıdem tazminatlarına ilişkin zararlarının 5233 sayılı Kanun kapsamında karşılanması istemiyle yapılan 24/06/2015 tarihli başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararı ile iptal edilmesi üzerine davacı şirketin başvurusunun tekrar değerlendirilmesi sonucu reddine yönelik Diyarbakır Valiliği 4 Nolu Zarar Tespit Komisyonunun …tarih ve …sayılı kararının iptali ile 175.000,00 TL maddi tazminatın 24/06/2015 tarihinden işletilecek avans faiziyle birlikte, 25.000,00 TL manevi tazminatın ise 15/02/2017 tarihinden itibaren işletilecek avans faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
YARGILAMA SÜRECİ :
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla; davacı tarafından yapılan 24/06/2015 tarihli başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemin, zarar iddiasına konu iş yerinde terör eylemi ve güvenlik problemi bulunmadığı, terör zararlarının sigorta poliçesi kapsamında yer aldığı, bu nedenle karşılanacak zararın olmadığı gerekçesiyle tesis edildiği, ancak Mahkemelerince daha önce konu ile ilgili olarak verilen ve istinaf incelemesinden geçerek kesinleşen …tarih ve E:…, K:…sayılı iptal kararının gerekçeleriyle birlikte tarafları bağladığı, dolayısıyla terör eylemi ve güvenlik problemi sebebiyle davacı şirketin zarara uğradığı hususunun kesinleştiği; buna göre, dava konusu işlem yönünden, dava dilekçesinde sigorta sözleşmesi dışındaki zararların istenildiğinin belirtilmesi ve ilgili Yönetmelik uyarınca sigorta şirketlerince ödenen tazminat miktarının Komisyonca ödenecek miktardan mahsup edileceği dikkate alındığında, davalı idarenin bu gerekçesine itibar edilemeyeceği, bu haliyle Mahkemelerinin ilk kararında belirtilen gerekçenin yerine getirilmeyerek eksik inceleme sonucunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlılık bulunmadığı; maddi tazminat istemi yönünden, yetkili zarar tespit komisyonu tarafından işbu kararın gerekçesi doğrultusunda yapılacak değerlendirme sonucu bir karar verilmesi gerektiğinden bu aşamada maddi tazminat istemi hakkında karar verilmesine olanak bulunmadığı; manevi tazminat istemi yönünden, davacı şirket tarafından mahkeme kararının uygulanmaması sebebiyle manevi tazminat istenildiği, Mahkemelerinin kesinleşen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararı gereğince davalı idarece belirli araştırmalar yapılmış ise de kararın gereğinin tam anlamıyla yerine getirilmediği, ancak tüzel kişi olan davacı şirkete manevi tazminat ödenmesini gerektiren şartlar oluşmadığından manevi tazminat isteminin reddi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, maddi tazminat istemi yönünden karar verilmesine yer olmadığına ve manevi tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince; davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulü ile dava konusu işlemin iptali ve maddi tazminat istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısmının kaldırılmasına, kaldırılan kısma yönelik davanın reddine, davacı istinaf başvurusunun kısmen kabulü, kısmen reddi ile kararın manevi tazminat isteminin reddine ilişkin kısmının kaldırılmasına, davacının manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile 5.000,00 TL manevi tazminatın kararın uygulanması gereken son tarih olan 15/02/2017 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte ödenmesine ilişkin olarak verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararın, Danıştay Onuncu Dairesinin 31/05/2021 tarih ve E:2019/9383, K:2021/2856 sayılı kararıyla, dava konusu işlem yönünden davanın reddi ile maddi tazminat isteminin reddi ve manevi tazminat isteminin kısmen reddi yolundaki kısımlarının onanması, manevi tazminat isteminin kısmen kabulüne ilişkin kısmının bozulması üzerine bozmaya uyularak, davacı şirket tarafından belirli dönemler halinde toplam 7 dava açıldığı, Zarar Tespit Komisyonu tarafından, ilk yargı kararından hemen sonra çeşitli kurum ve kuruluşlara yazılar yazılarak konuya ilişkin inceleme ve araştırmalara başlanıldığı, davacı şirketin 10/10/2017 tarihindeki son başvurusundan kısa bir süre sonra 18/10/2017 tarihinde komisyonun kararını verdiği, davalının yargı kararını uygulamamak gibi bir tavrı olmadığı, komisyonca incelenmesi gereken hususların netleştirilmemesine yargı kararlarındaki farklı ifadelerin katkısının olduğu, ayrıca olayın bir terör eylemi veya terörle mücadele kapsamında olup olmadığına ilişkin incelemenin dava konusu işleme kadar ayrıntılı bir şekilde yapılmadığının anlaşıldığı, bu sebeple komisyonunun incelemesinin yerinde, süresinin de devam eden yargılama süreci sebebiyle makul olduğu belirtilerek istinafa konu kararın manevi tazminata ilişkin kısmına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine, manevi tazminat yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, iptal kararının uygulanmadığı, Mahkemece uyuşmazlığın çözümü için gerekli inceleme ve araştırma yapılmadığı, zararlarının karşılanmadığı, İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28. maddesinin açıkça ihlal edildiği, terör ve terörden kaynaklı güvenlik sorunları nedeniyle imalat faaliyetlerinin durduğunun mahkeme kararı ve bilirkişi raporu ile sabit olduğu, iptali istenen dava konusu işlemin dosya kapsamına ve hukuka tamamen aykırı olduğu, manevi tazminat isteminin reddedilmesinin de hatalı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin REDDİNE,
2. Temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz yargılama giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, artan posta ücretinin iadesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de …İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın …İdare Mahkemesine gönderilmesine, 10/01/2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.