Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2020/5394 E. , 2020/4549 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2020/5394
Karar No : 2020/4549
DAVACI : …
DAVALI : … Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
İSTEMİN_ÖZETİ : Davacı tarafından; Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35. maddesinin 1. fıkrasının (o) bendi ile İncesu Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı, … tarih ve …sayılı, … tarih ve … sayılı işlemlerinin iptaline karar verilmesi istenilmektedir
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 3. ve 5. maddelerine uygun olmayan dava dilekçesinin, aynı Kanunun 15. maddesi uyarınca reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca hazırlanan Tetkik Hakiminin raporu ve sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 3. maddesinde, idari davaların, Danıştay, İdare Mahkemesi ve Vergi Mahkemesi Başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılacağı; dilekçelerde tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adreslerinin, davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı delillerin gösterileceği belirtilmiş; aynı Kanunun 5. maddesinin 1. fıkrasında da, her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılacağı, ancak aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile dava açılabileceği kurala bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 14. maddesinin, 3. fıkrasının (g) bendinde, dilekçelerin 3. ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden inceleneceği, 15. maddenin 1. fıkrasının (d) bendinde ise, 14. maddenin, 3. fıkrasının (g) bendinde yazılı halde otuz gün içinde 3. ve 5. maddelere uygun şekilde yeniden düzenlenmek veya noksanları tamamlanmak üzere dilekçelerin reddine karar verileceği kuralına yer verilmiştir.
2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 24. maddesinde ise, Bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlerin iptali istemiyle açılacak davalarda, ilk derece mahkemesi olarak Danıştayın görevli olduğu kurala bağlanmıştır.
Dava dilekçesinin incelenmesinden; davanın, … Organize Sanayi Bölgesi sınırlarında bulunan … ada … parsel numaralı arsa adına tahsisli olan davacı tarafından daha önce maliki olduğu … ada … parselde fabrika binası yapmak için gerekli zemin etüdünü yaptırıp teknik projeleri hazırlattığı, projelerinin kabul edildiği, inşaata başlayacağı sırada arkadaki parselin büyük ana bulvara kapalı olması nedeniyle sahibinin bina yapmak istemediği söylenerek arsasını aynı büyüklükteki … ada … parselle değiştirmesinin istendiği, eski projenin geçerli olacağının söylenmesi üzerine arsa değişikliğini kabul ettiği, arsa değişikliği yapıldıktan sonra kendisinden bütün projeler ve zemin etüdünün yeniden istendiği, bu nedenle sekiz aya yakın zaman kaybettiği, projelerin teslimi aşamasında kendisinden 25.000,00 TL civarında yönetim aidatı talep edildiği, ödemediği takdirde yapı ruhsatının verilmeyeceğinin söylendiği, istenen yönetim aidatının hesaplanma şeklinin 4562 Sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu’nun 16. maddesine aykırı olduğu, anılan maddede yönetim aidatlarının parsel büyüklüğüne göre tespit edilmesi konusunda müteşebbis heyetine yetki verildiği ancak Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin dava konusu 35. maddesinin 1. fıkrasının (o) bendinde Kanunda yer alan parsel büyüklüğüne ilave olarak Kanuna aykırı bir şekilde arsaların boş, inşaat halinde ve üretime geçme durumları da dikkate alınarak yönetim aidatı ve hizmet karşılığı belirleme yetkisi tanındığı, müteşebbis heyetin bu şekilde elde ettiği yetkiyi en üst sınırda kullandığı ve bir kısım arsa sahipleri metrekare başına on kuruş aidat öderken bir kısım arsa sahiplerinin yüz yirmi kuruş ödediği, 16/01/2019 tarihli başvurusu üzerine Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın İncesu Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanlığı’na gönderdiği … tarih ve E:… sayılı yazı ile Danıştay Onuncu Dairesinin E:2017/199 sayılı dosyasında verilen yürütmenin durdurulması kararı uyarınca parsel büyüklüğüne göre yönetim aidatının belirlenmesi gerektiğinin bildirilmesine rağmen yönetim kurulunun Kanuna aykırı işlemlerine devam ettiği, … tarih ve … sayılı yazıyla mevzuat değişikliği ileri sürülerek projelerin içinden çıkılmaz bir hale sokulduğu, dava konusu … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı yazılarla otuz gün süre verilerek yapı ruhsatı almadığı takdirde arsa tahsisinin iptal edileceğinin bildirildiği ileri sürülerek Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35. maddesinin 1. fıkrasının (o) bendi ile İncesu Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı işlemlerinin iptali istemiyle açıldığı anlaşılmaktadır.
Davanın, İncesu Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı işlemlerine yönelik kısmının incelenmesi:
İncesu Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanlığı’nın dava konusu … tarih ve … sayılı işleminin yönetim aidatlarının verilen süre içerisinde ödenmemesi halinde arsa tahsisinin iptal edilmesi dahil tüm seçenekler dikkate alınarak tahsilatın yapılması yoluna gidilebileceğinin bildirimine, … tarih ve … sayılı işleminin davacının otuz gün içerisinde yapı ruhsatı alması gerektiğinin aksi durumda tahsis iptali ile ilgili işlemlerin yapılması gerekeceğinin bildirimine, … tarih ve … sayılı işleminin ise 27/11/2019 tarihli müteşebbis heyeti kararı ile gecikmiş aidatların gerekirse tahsis iptali ve icra takibi yapılmak suretiyle bir an önce tahsil edilmesi için yönetim kuruluna görev ve yetki verildiği belirtilerek bir ay içerisinde ödemenin yapılmaması halinde icra takibi dahil yasal süreç başlatılacağının ve tahsisin iptal edilmesi zorunluluğunun doğacağının bildirimine ilişkin olduğu görülmektedir.
Hizmetlerinin bir kısmı kamusal nitelik taşıyan Organize Sanayi Bölgelerince, kamusal yetki kullanılarak idare hukukunun ilke ve kurallarına göre idari nitelikte bir işlem tesis edebileceği açık olmakla birlikte; dava konusu yönetim kurulu kararlarının belirtilen özellikleri taşımamaları nedeniyle idari işlem niteliği bulunmamaktadır.
Bu durumda; davanın, İncesu Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı işlemlerine yönelik kısmının adli yargı yerince çözümlenmesi gerektiğinden, davanın bu kısmının idari yargıda dava konusu edilmesine olanak bulunmamaktadır.
Belirtilen durum karşısında, adli yargı yerinde görülmesi gereken İncesu Organize Sanayi Bölgesince tesis edilen işlemler ile idari yargı yerinde görülmesi gereken Yönetmelik arasında yargı düzenleri yönünden aralarında hukuki yönden bağlılık bulunmadığından, dava dilekçesi, 2577 sayılı Yasanın 5. maddesine uygun düzenlenmemiş olup davanın tamamının Danıştay’da görülmesine olanak bulunmamaktadır.
Davanın, Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35. maddesinin 1. fıkrasının (o) bendine yönelik kısmının incelenmesi:
Dava dilekçesinde, yayımlandığı Resmi Gazete’nin tarih ve sayısı belirtilmeksizin Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35. maddesinin 1. fıkrasının (o) bendinin iptaline karar verilmesi talep edilmiş olmakla birlikte dava dilekçesi içeriğinde 22/08/2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin 18/11/2015 tarih ve 29536 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 15. maddesiyle değişik 35. maddesinin 1. fıkrasının (o) bendiyle ilgili iddialara yer verildiği görülmektedir.
Anılan bentte, yönetim aidatları ve hizmet karşılıklarını arsaların boş, inşaat halinde ve üretime geçme durumları dikkate alınarak parsel büyüklüğüne göre belirlemek müteşebbis heyetin ve genel kurulun görevleri arasında sayılmıştır.
Dairemizin 05/07/2017 tarih ve E:2017/199 sayılı kararıyla, 22/08/2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin 18/11/2015 tarih ve 29536 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 15. maddesiyle değişik 35. maddesinin 1. fıkrasının (o) bendinin yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.
11/05/2018 tarih ve 30418 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 25. maddesiyle 22/08/2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin 35. maddesi değiştirilmiş ve Dairemizce yürütmesinin durdurulmasına karar verilen düzenlemeye madde metninde yer verilmemiştir.
Akabinde 02/02/2019 tarih ve 30674 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin 101. maddesiyle 22/08/2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmış, Yönetmeliğin 23. maddesinin 1. fıkrasının (u) bendinde yönetim aidatları ve hizmet karşılıklarının boş, inşaat halinde ve üretime geçme durumları dikkate alınarak parsel büyüklüğüne göre tespit edilmesi müteşebbis heyetin ve genel kurulun görevleri arasında sayılmıştır.
Gerek davanın açıldığı gerekse de dava konusu edilen İncesu Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanlığı işlemlerinin tesis edildikleri tarihlerde 22/08/2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin 18/11/2015 tarih ve 29536 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 15. maddesiyle değişik 35. maddesinin 1. fıkrasının (o) bendinin yürürlükte olmadığı ancak 02/02/2019 tarih ve 30674 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin 23. maddesinin 1. fıkrasının (u) bendinde aynı yönde düzenlemeye yer verildiği açıktır.
Bu haliyle, iptali istenen Yönetmelik maddesinin açık olmadığı anlaşıldığından dava dilekçesi 2577 sayılı Kanun’un 3. maddesine uygun bulunmamış olup, hangi Yönetmeliğin hangi maddesinin iptalinin istendiğinin ve hukuka aykırılık sebeplerinin açıkça belirtilmesi gerekmektedir.
Öte yandan; davanın idari yargıda görülmesi gereken Yönetmeliğe ilişkin kısmı yönünden dava dilekçesinin yenilenmesi durumunda, davanın açıldığı tarihte ve halen yürürlükte olan Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin 23. maddesinin 1. fıkrasının (u) bendinde aynı yönde düzenlemenin yer alması ve Yönetmeliğin dava tarihi olan 19/11/2019 tarihinden çok önce yayımlanmış olması karşısında, anılan düzenlemeye dayanılarak davacı hakkında bir uygulama işleminin tesis edilmiş olması halinde bu işlemin tebliğ tarihinden itibaren dava açma süresi içerisinde Yönetmelik maddesinin iptali istemiyle dava açılabileceği hususunun göz önünde tutulması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi uyarınca bu kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde 3. ve 5. maddeye uygun şekilde, yukarıda belirtilen hususlar göz önüne alınarak ayrı ayrı dilekçelerle dava açmakta serbest olmak üzere dava dilekçesinin reddine, 2577 sayılı Kanun’un 15. maddesinin 5. fıkrası hükmüne göre dilekçenin reddi üzerine yeniden verilen dilekçede aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği hususunun davacıya duyurulmasına, yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, istemi halinde … TL yürütmenin durdurulması harcı ve artan posta ücretinin davacıya iadesine, 04/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.