Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2020/4519 E. , 2020/3836 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2020/4519
Karar No : 2020/3836
DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALILAR : 1. …. Bakanlığı / …
2. … Bakanlığı / …
DAVANIN_ÖZETİ : Davacı tarafından, 25/01/2013 tarih ve 28539 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Engelli ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmeliğin 2. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi ile 13. maddesinin iptali istenilmektedir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca Tetkik Hakiminin raporu ve sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra gereği görüşüldü.
1-Davacının, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 334. maddesinin birinci fıkrasında belirtilen şartları haiz olduğu anlaşıldığından, adli yardım istemi kabul edilmiştir.
2- 2577 sayılı Kanun’un 2. maddesinde idari yargı yerlerinin yargılama yetkisinin, idari işlemler, idari eylemler ve tahkim yolu öngörülmeyen idari sözleşmelerden kaynaklanan iptal ve tam yargı davalarına bakmak ile sınırlı olduğundan; davacının, 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun’un 1. maddesinin iptali istemi incelenmemiştir.
3- 2577 sayılı Kanun’un 14. maddesinin 3. fıkrasının (e) bendi kapsamında davanın süresi içinde açılıp açılmadığı yönünden yapılan incelemede:
Dava; 25/01/2013 tarih ve 28539 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Engelli ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmeliğin 2. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi ile 13. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Dava açma süresi” başlıklı 7. maddesinde, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde dava açma süresinin altmış gün olduğu, bu sürelerin idari uyuşmazlıklarda yazılı bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden itibaren, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde ise ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, ancak düzenleyici işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilecekleri hükme bağlanmış; “İdari davaların açılması” “başlıklı 3. maddesinde, idari yargı mercilerinde açılacak idari davalara ilişkin dilekçelerde bulunması gereken hususlar açıkça sayılmış; 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde de, 14. maddenin 3/(g) bendinde yazılı halde otuz gün içinde 3. ve 5. maddelere uygun şekilde yeniden düzenlenmek veya noksanları tamamlanmak üzere dilekçenin reddine karar verileceği; aynı Kanun’un 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde ise, süre aşımı olan durumlarda davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verileceği hüküm altına alınmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı tarafından, 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında tarafına yaşlılık aylığı bağlanması istemiyle Kocaeli Valiliği Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına yaptığı başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin ve bu işlemin dayanağı olarak gösterilen 25/01/2013 tarih ve 28539 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Engelli ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmeliğin 2. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi ile 13. maddesinin iptali istemiyle açılan davada, Dairemizin 21/10/2019 tarih ve E:2019/10445; K:2019/6962 sayılı kararıyla, açılan davaya ait dilekçenin 2577 sayılı Kanun’un 5. maddesine uygun olarak düzenlenmediği gerekçesiyle otuz gün içerisinde (Kocaeli Valiliği Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı işlemi ile bu işlemin dayanağı Yönetmelik hükümlerine karşı ayrı yargı düzenleri içerisinde dava açılması gerektiği hususu belirtilerek) 5. maddeye uygun olarak yeniden düzenlenecek dava dilekçesiyle dava yenilenmek üzere reddine karar verildiği ve bu kararın davacı vekiline 16/02/2020 tarihinde tebliğ edildiği; Danıştay Genel Yazı İşleri Müdürlüğüne 03/09/2020 tarihinde kaydedilen yeni dava dilekçesiyle, bulaşıcı hastalıktan dolayı 30 günlük dilekçe yenileme süresinin kaçırılması sebebiyle Dairemizin dilekçe ret kararı doğultusunda, davanın yalnızca 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Engelli ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmeliğin 2. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi ile 13. maddesinin iptali istemiyle yeniden açıldığının belirtildiği anlaşılmaktadır.
2577 sayılı Kanun’un idari yargı yerinde dava açma sürelerine ilişkin yukarıda aktarılan hükümlerine göre, ilanı gereken düzenleyici işlemlere karşı dava açma süresi, bu işlemlerin ilanını takip eden günden itibaren başlamakta ve altmış gün olmakla birlikte; düzenleyici işlemin uygulanması halinde menfaati ihlal edilen kişi ya da kişilerin, düzenleyici işleme karşı, uygulama işleminin tebliğini takip eden günden itibaren altmış günlük süre içinde dava açmaları mümkündür.
Olayda; Dairemizce verilen dilekçe ret kararının, 16/02/2020 tarihinde davacıya usulüne uygun olarak tebliğ edildiği, 7226 sayılı Kanun’un geçici 1. maddesi gereğince, ülkemizde covid-19 salgın hastalığının görülmesi sebebiyle yargısal işlemlerde yaşanacak hak kayıplarının önüne geçilmesini engellemek adına sürelere ilişkin istisnai olarak yapılan düzenlemeyle, ilk olarak açılan davada verilen dilekçe ret kararı uyarınca 30 günlük dilekçe yenileme süresinin 17/03/2020 tarihi yerine 30/06/2020 tarihine uzadığı, ancak bu süre içerisinde dava dilekçesinin yenilenmediği; nitekim iş bu davaya ilişkin 03/09/2020 kayıt tarihli dava dilekçesinde de, açılan davanın bir önceki dilekçe ret kararından bağımsız olarak yeni bir dava olduğunun vurgulandığı görülmektedir.
Bu durumda; 25/01/2013 tarih ve 28539 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Engelli ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmeliğin 2. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi ile 13. maddesinin davacıya 04/07/2019 tarih ve 329 sayılı işlemle uygulanması ve bu uygulama işleminin 05/07/2019 tarihinde davacıya tebliği üzerine iptali istenen Yönetmelik hükümlerinin 05/07/2019 tarihini takip eden günden itibaren 60 günlük yasal süre içerisinde dava edilebilir hale geldiği; bu doğrultuda dava açılabilecek son tarihin 03/09/2019 olmasına rağmen, davanın 03/09/2020 tarihinde açıldığı görüldüğünden, davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenmesine hukuki olanak bulunmamaktadır.
Öte yandan; iptali istenen düzenleme hükümlerinin davacıya uygulanmasına yönelik tesis edilen yeni bir uygulama işleminin varlığı halinde, yukarıda aktarılan hükümler doğrultusunda yasal süresi içerisinde yeniden dava açılabileceği de tabiidir.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 14. maddesinin üçüncü fıkrasının (e) bendi ve 15. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca davanın süre aşımı nedeniyle REDDİNE, davacının adli yardım talebi kabul edildiğinden dava açılırken tahsil edilmeyen … TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına ve kararın kesinleşmesinden sonra davacıdan tahsili için müzekkere yazılmasına, bu karara karşı tebliğ tarihini izleyen otuz (30) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 14/10/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.