Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2020/4385 E. , 2020/3848 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2020/4385
Karar No : 2020/3848
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı … / …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi, No…. adresinde lokanta olarak faaliyet gösteren işyerinin, içkili yer bölgesinde bulunmamasına rağmen açıkta alkollü içki sunumu yapıldığı tespiti üzerine aykırılığın giderilmesi için davacıya İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik uyarınca on beş gün süre verildiği, verilen süre sonunda yapılan denetimde aykırılığın giderilmediğinden bahisle işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptaline ilişkin 07/12/2018 tarih ve 11139 sayılı işlem ile bildirilen 27/11/2018 tarih ve 1464 sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davalı belediye tarafından, 15/10/2018 tarihli denetimde tespit edilen eksikliklerin giderilmesi için ruhsat sahibine on beş günlük süre verilmesi üzerine verilen süre dolduktan sonra eksikliğin giderilip giderilmediğinin kontrol edilerek işlem tesis edilmesi gerekirken, davacının farklı eylemi nedeniyle verilen on beş gün sürenin dolması üzerine iş yeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edildiğinin anlaşıldığı bu şekliyle ruhsat iptaline gerekçe gösterilen fiil nedeniyle mevzuatta gösterilen yol izlenmeden tesis edilen işlemin hukuka uygun olmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu Mahkeme kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacıya ait işyerinde açıkta alkol sunumu yapıldığı, konsomatris çalıştırıldığı canlı müzik belgesi olmadan yayın yapıldığının tespiti üzerine davacıya on beş gün süre verilerek aykırılıkların giderilmesinin istenildiği, aykırılıkların giderilmemesi üzerine dava konusu işlemin tesis edildiği ileri sürülerek Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
… ili, … ilçesi, … Mahallesi, … Cad. No:… adresinde, lokanta faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatı ve 1.sınıf lokanta turizm işletme belgesi bulunan davacıya ait işyerinde, 15/10/2018 tarihinde yapılan denetimde alkol satışı yapıldığının tespit edildiği, 23/10/2018 tarih ve 9793 sayılı yazıyla davacıya gönderilen yazıda 06/10/2018 tarihinde canlı müzik belgesi bulunmadan canlı müzik yayını yapıldığından söz konusu eksikliklerin giderilmesi için on beş gün süre verildiği, aksi takdirde ruhsatın iptal edilerek mühürlenmek suretiyle faaliyetten men edileceğinin bildirildiği, 21/11/2018 tarihinde yapılan denetim sonucunda tutulan tutanakta ise, daha önce İlçe Emniyet Müdürlüğünce yapılan denetim sonucu işyeri açma ve çalışma ruhsatındaki faaliyet konusu dışında alkol sunumu yapıldığı ve konsomatris çalıştırıldığının tespit edildiği ve davacıya aykırılıkları gidermesi için on beş gün süre verildiği ancak süre sonunda aykırılıkların giderilmediği yönünde tespit yapılması üzerine İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 13. maddesi uyarınca işyeri ruhsatının iptal edilmesine ilişkin tesis edilen dava konusu 27/11/2018 tarih ve 1464 sayılı işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
15/05/1930 tarih ve 1608 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkâmı Cezaiye Hakkında 16 Nisan 1340 Tarih ve 486 Numaralı Kanunun Bazı Maddelerini Muaddil Kanunun 5728 sayılı Kanun ile değişik 1. maddesinde, belediye meclis ve encümenlerinin kendilerine kanun, nizam ve talimatnamelerin verdiği vazife ve salahiyet dairesinde ittihaz ettikleri kararlara muhalif hareket edenlerle belediye kanun ve nizam ve talimatnamelerinin men veya emrettiği fiilleri işleyenlere veya yapmayanlara belediye encümenince Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesi hükmüne göre idarî para cezası ve yasaklanan faaliyetin menine karar verileceği hükmü yer almıştır.
2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanununun 6. maddesinde, faaliyetten geçici olarak men edildiği halde süresinden önce açılan, açık ve kapalı bulunacağı saatlere uymayan, bu Kanunun 12. maddesinde belirtilen yasaklara uymadığı tespit edilen, mevzuat hükümlerine aykırı olarak işletilen işyerlerinin işletmecilerine beşyüzmilyon Türk Lirası ile birmilyar Türk Lirası arasında idari para cezası verileceği ifade edilmiştir.
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin, “Geçici süreyle faaliyetten men ve idarî para cezası” başlıklı 39. maddesinin 2. fıkrasında ise, 36. maddeye aykırılığın veya 2559 sayılı Kanun’un 6. maddesinde açıklanan hususların tespiti hâlinde, yetkili idare tarafından 2559 sayılı Kanun’un 6. maddesinde belirtilen usûle göre idarî para cezası uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Dosyada yer alan bilgi ve belgeler ile yukarıya alıntısı yapılan mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, lokanta faaliyet alanında ruhsatı bulunan davacıya ait işyerinde alkol sunumu yapılmasının mevzuata aykırı olduğu anlaşılmakla birlikte; anılan durumun 2559 sayılı Kanun’un 6. maddesine aykırılık teşkil edeceği ve bu halde ilgili işletmeye belediye encümenince idari para cezası yaptırımının uygulanmasının mümkün olduğu, yine ilgililerin kanunun ya da kanunun verdiği yetkiye dayanarak hazırlanmış belediye düzenleyici işlemlerinin yasakladığı fiili işlemeleri halinde, faaliyetin niteliğine göre belediyelerce yasaklanan faaliyetin menine karar verilebileceği; yasak faaliyetin engellenmesine ilişkin yaptırımın, yasak faaliyetin devam edegelen ve asıl faaliyetten ayrılabilen bir faaliyet olması halinde sadece bu faaliyetin yapılmasına engel olunacağı; yasak faaliyetin asıl faaliyetten ayrılmasına olanak bulunmaması halinde ise işyerinin faaliyetten men edilebileceği; aksi yöndeki kabulün, zaten yasak olan bir faaliyetin hiç sonuç vermeyecek biçimde yasaklanması gibi bir durum yaratıp, belediye hizmetlerindeki etkinlik ve verimliliği azaltacağı sonucuna varılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, lokanta ruhsatı bulunan işyerinde, mevzuata aykırı biçimde alkol satışı yapıldığı hususunun tutanaklarla sabit olduğu, işlem tesis edilmeden önce davacıya bu durumun bildirildiği, davalı idarece Belediye Kanun ve talimatnameleri ya da belediye meclis ve encümenin Kanunun verdiği yetkiye dayalı olarak aldığı kararlara muhalefet edilerek yasaklanmış faaliyetin işlenmiş olduğunun ortaya konulduğu ve faaliyetin niteliğine göre belediyece yasaklanan faaliyetin menine karar verilebileceği açıktır.
Bu durumda, davalı idarece, lokanta faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatı olan işyerinde alkol satışı yapılamayacağından bahisle ruhsatın iptali edilemeyeceği ancak 1608 sayılı Kanunda yasaklanan faaliyetin men edilebileceğinin öngörüldüğü dikkate alındığında, tespit edilen aykırı faaliyetin 1608 sayılı Kanun uyarınca men edilmesi gerekirken, işyeri açma ve çalışma ruhsatının tümden iptali yönünde tesis edilen işlemde hukuka ve hakkaniyete uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamıştır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin … İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 19/10/2020 tarihinde kesin olarak oy çokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
Davacıya ait işletmenin işyeri açma ve çalışma ruhsatına aykırı olarak alkol sunumu yaptığı ve konsomatris çalıştırdığı hususunun tespiti üzerine söz konusu aykırılığın giderilmesi için verilen 15 günlük süre sonunda aykırılık ve olumsuzlukların giderilmediği dikkate alındığında, ruhsatın iptali yönünde tesis olunan dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından davanın reddine karar verilmesi gerekirken işlemin iptali yolunda verilen temyize konu mahkeme kararının bozulması gerektiği oyuyla Daire kararına katılmıyorum.