Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2020/2341 E. , 2020/3778 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2020/2341
Karar No : 2020/3778
DAVACI : … Fabrikaları A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … Bakanlığı / …
VEKİLİ : Huk. Müş. … / Aynı yerde
İSTEMİN_ÖZETİ : Gübre Takip Sistemi haricinde kalan ihracat, sanayiye sevkiyatlar, gübre firmalarına hammadde gönderimi ve firma içi sevkiyatlar gibi tarımsal gübre kullanım dışı gerekli istatistiklerin Bakanlıkça tutulmasına, raporlanmasına, paylaşılmasına ve benzeri hususlara ilişkin Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün “Gübre Takip Sistemi” konulu, … tarih ve … sayılı işleminin iptali ve yürütmesinin durdurulması istenilmektedir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davanın görev yönünden reddedilerek, dava dosyasının … İdare Mahkemesine gönderilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince 2577 sayılı Kanun’un 14. maddesi uyarınca hazırlanan Tetkik Hakiminin raporu ve sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra gereği görüşüldü:
2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun’un 1. maddesinde, bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemelerinin, bu Kanun’la verilen görevleri yerine getirmek üzere kurulmuş “genel görevli” mahkemeler olduğu hükme bağlandıktan sonra aynı Kanun’un, 3410 sayılı Kanun’un 1. maddesi ile değişik 5. maddesinde, idare mahkemelerinin; vergi mahkemelerinin görevine giren davalar ile ilk derecede Danıştay’da çözümlenecek olanlar dışındaki davalara bakacağı belirtilmiştir.
2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun “İlk derece mahkemesi olarak Danıştayda görülecek davalar” başlıklı 24. maddesinde, ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’da görülecek davalar sayılmış; aynı maddenin 1. fıkrasının (c) bendinde, “Bakanlıklar ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere” karşı açılacak iptal ve tam yargı davalarında Danıştay’ın ilk derece mahkemesi olarak görevli olduğu kuralı yer almıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun’un 14. maddesinin 3. fıkrasının (a) bendinde dilekçelerin görev ve yetki yönünden inceleneceği, 15. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde ise dava dilekçeleri üzerine yapılan ilk inceleme sonunda, adli yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine; idari yargının görevli olduğu konularda ise görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine, karar verileceği hükmü bulunmaktadır.
Aynı Kanun’un 32. maddesinde ise göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla anılan Kanun’da veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması hâlinde, yetkili idare mahkemesinin, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari mercinin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Gübre Takip Sistemi haricinde kalan ihracat, sanayiye sevkiyatlar, gübre firmalarına hammadde gönderimi ve firma içi sevkiyatlar gibi tarımsal gübre kullanım dışı gerekli istatistiklerin Bakanlıkça tutulmasına, raporlanmasına, paylaşılmasına ve benzeri hususlara ilişkin Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün “Gübre Takip Sistemi” konulu, … tarih ve … sayılı yazısının gübre firmalarına dağıtımlı olarak gönderildiği, gübre sektöründe faaliyet gösteren davacı şirket tarafından da bu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu işlemin, Gübre Takip Sistemi haricinde kalan hususlara yönelik bir işlem olduğu, ülke çapındaki tüm gübre firmalarını ilgilendiren bu işlemin düzenleyici işlem niteliğine sahip olmadığı anlaşılmaktadır.
Buna göre, bakılan uyuşmazlığın, ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’da görülecek davalardan olmadığı, yukarıda aktarılan mevzuat uyarınca yetkili ve görevli … İdare Mahkemesince çözümlenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Açıklanan nedenle, 2577 sayılı Kanun’un 15. maddesi uyarınca davanın görev yönünden reddine, dava dosyasının … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 14/10/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.