Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2020/2281 E.  ,  2020/4099 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2020/2281
Karar No : 2020/4099

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı / ANKARA
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri Yrd. …

DİĞER DAVALI : … Genel Müdürlüğü / …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- …
2- …
3- …
4- …
5- …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının davalılardan … Bakanlığınca aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem:Davacılardan …’un, 15/12/2013 tarihinde … İlçe Emniyet Müdürlüğü emrinde görevli polis memuruna ait görev tabancasının ateş alması sonucunda gözünden yaralanarak kalıcı vücut fonksiyon kaybına uğradığından bahisle; … için 10.000,00 TL (miktar artırımı ile 314.043,45 TL) maddi, 100.00,00 TL manevi tazminat ile annesi … için 50.000,00 TL, babası … için 50.000,00 TL, kardeşleri … ve … için ayrı ayrı 20.000,00 TL manevi olmak üzere toplam 314.043,45 TL maddi ve 240.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte taraflarına ödenmesine ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı … ve …’un arkadaşları ile eğlenmek amacıyla biraraya geldikleri, ardından bindikleri iki araçla …-… istikametindeki trafiği engelleyici hareketlerde bulunarak ilerledikleri, bu durumun trafikte yol alamayan otobüs soförü ile aralarında tartışmaya neden olduğu, tartışmanın ardından olaya tanık olan bir şahsın davacılar ile arkadaşlarının silahlı olabileceğinden şüphelenerek 155 Alo İmdat hattını arayarak yaşanan tartışmayı bildirdiği, akabinde davacının ve arkadaşlarının bulunduğu araçların … İlçe merkezinde otogar kavşağına doğru yol aldıkları sırada kavşakta polis noktasından kaçmak amacıyla D-400 ana yoldan ayrıldıkları ve kuzey istikametine Anamur İlçe merkezine dönüş yaptıktan sonra davacının içinde bulunduğu aracın …, …, … isimli polis memurlarının bulunduğu sivil aracın takibine takıldığı, davacı …’un heyecanlandığı ve yakalanmamak için polis görevlilerinin önünden kaçmaya çalıştığı, polis memurlarının telsiz gösterme, polis diye bağırma ve benzeri ikazlarına rağmen hastane caddesinden ara sokaklar vasıtasıyla Orman İşletme Şefliğinin önünde bulunan caddeye doğru polis memurlarından kaçmaya çalışması üzerine polis memurlarından …’in görev aracının sürgülü kapısını açarak tekrardan “polis!” diye bağırdığı ve havaya görev tabancası ile uyarmak amacıyla iki el ateş ettiği, bunun üzerine davacı …’un aracını yavaşlattığı ve … isimli polis memurunun kullandığı aracı, davacı …’un idaresindeki aracın sağ tarafından önüne sürdüğü, diğer polis memurları … ile …’ın görev aracından indikleri, …’in aracın şoför kısmına, …’ın ise, diğer kısma yöneldiği, bu sırada davacı …’un aracı geri manevraya almaya çalıştığı esnada polis memurlarının dur ihtarında bulundukları, …’in görev silahını araca yönelttiği ve şahısların araçtan inmelerini istediği, davacı …’un aracın şoför kısmından araçtan inmesi üzerine …’in sağ elinde görev tabancası olacak şekilde davacı …’un elleri havada yüzüstü araca dayadığı, …’in görev tabancası sağ elinde olacak şekilde sol eli ile davacı …’un üzerini aradığı sırada …’in sağ elinde tabanca olacak şekilde eğilmek zorunda kaldığı ve sağ elindeki tabancının ateş aldığı, silahtan çıkan kovanın davacı …’un sağ gözünden yaralanmasına neden olduğu; yaşanan olay üzerine polis memuru … hakkında “Taksirle Bir Kişinin Yaralanmasına Neden Olma” suçunun işlendiği iddiası ile ilgili yapılan ceza yargılaması sonucunda … Asliye Ceza Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile bilinçli taksirle yaralama suçunu işlediği gerekçesiyle 25 günlük hapis cezası ile cezalandırılmasına, yasal şartları bulunduğundan dolayı hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği; davacının maluliyet oranının belirlenmesi amacıyla yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesinde Adli Tıp Kurumu … Adli Tıp İhtisas Kurulu’nun … tarih ve … karar sayılı raporundan özetle; “… oğlu … doğumlu …’un 15/12/2013 tarihinde geçirmiş olduğu ateşli silah yaralanmasına bağlı sağ gözde tam görme kaybı arızası 11/10/2008 tarih ve 27021 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği hükümlerinden yararlanılarak ve meslek grup numarası bildirilmemekle meslek grup numarası Grup 1 kabul olunarak: Gr1 II (1….35)A %39, Gr1 I (4A….10)A %14, Balthazard formülüne göre; A %45.1, E cetveline göre: %38,0 oranında meslekte kazanma gücünden kaybetmiş sayılacağı, 2- İyileşme süresinin (iş göremezlik süresi) olay tarihinden itibaren 9 (dokuz) aya kadar uzayabileceği” görüş ve tespitlerine yer verildiği; davacının uğradığı kalıcı sakatlık nedeniyle uğradığı maddi zararın belirlenmesi amacıyla yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda davacının maruz kaldığı haksız eylem sonrasında oluşan %38 oranındaki meslekte kazanç kaybı nedeniyle uğramış olduğu maddi zararının( sürekli iş göremezlik zararları vs..) toplam 302.513,45 TL olarak belirlendiği, dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelerin birlikte incelenmesi neticesinde; her ne kadar olay günü davacı … ile arkadaşları yapmış oldukları hal ve hareketlerle trafiğin güvenliğini tehlikeye sokacak şekilde davrandıkları ve sonrasında da söz konusu fiiller nedeniyle polisten kaçtıkları anlaşılmışsa da olay günü görevli olan polis memurları tarafından yapılan uyarılar sonucunda davacı …’un idaresindeki aracı durdurduğu ve yine üst araması yapılırken de polis memuru …’e karşı herhangi bir zorluk çıkarmadığı açık olup; adı geçen polis memurunun üzerine zimmetli görev tabancasını kullanırken gerekli dikkat ve özeni göstermediği ve bu hareketi ile de davacı …’un yaralanmasına sebebiyet verdiği görüldüğünden, söz konusu olayda davalı idarelerin hizmet kusuru bulunduğu gerekçesiyle davacı …’un maddi tazminat isteminin kabulü ile 314.043,45 TL maddi tazminatın ile davalı idarelere başvuru tarihi olan 06/02/2014 tarihinden itibaren hesaplanan yasal faizi ile birlikte davacı …’a ödenmesine, davacıların manevi tazminat istemlerinin kısmen kabulü ile … için 75.000,00 TL, anne … için 25.000,00 TL, baba … için 25.000,00 TL, kardeş … için 10.000,00 TL, diğer kardeş … için ise 10.000,00 TL olmak üzere toplamda 145.000,00 TL’nin davalı idarelere başvuru tarihi olan 06/02/2014 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davalı idareler tarafından davacılara ödenmesine, fazlaya ilişkin istemleri yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalılar tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca davalı idarelerin istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı İçişleri Bakanlığı tarafından, olayda davalı idarenin kusurunun bulunmadığı, hükmedilen tazminat miktarının fazla olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacılar tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY_TETKİK_HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının maddi tazminatın miktar artırım dilekçesiyle artırılan kısmına uygulanacak faizin başlangıç tarihinin düzeltilerek onanmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

A-) KARARIN MADDİ TAZMİNAT İSTEMİ YÖNÜNDEN İNCELENMESİ:
Bölge İdare ve nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın davacının maddi tazminat isteminin kabulü yönünden davalı idarenin istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, davalı idarenin dilekçesinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

B-) KARARIN MANEVİ TAZMİNAT İSTEMİ YÖNÜNDEN İNCELENMESİ:
Manevi zarar, kişinin fizik yapısının ve iç huzurunun bozulmasını, yaşama gücünün ve sevincinin azalmasını, kişilik haklarının zedelenmesini, şeref ve haysiyetinin rencide edilmesini, duyulan acı ve ızdırabı, kişinin günlük yaşamını zorlaştıran her türlü üzüntü ve sıkıntıyı ifade etmekte, fiziki veya manevi acılar duyan, ruhsal dengesi bozulan, yaşama sevinci azalan kişinin manevi yönden zarara uğramış olduğu kabul edilmektedir.
Manevi tazminat, kişinin malvarlığında meydana gelen eksilmeyi gidermeye yönelik olmayıp, manevi değerlerinde bir eksilme meydana gelen ve yaşama sevinci ve zevki azalan kişinin manen tatminini sağlamaya yönelik bir tazmin aracıdır. Manevi zararın başka türlü giderim yollarının bulunmayışı veya yetersiz kalışı manevi tazminatın parasal olarak belirlenmesini zorunlu kılmaktadır. Manevi tazminat, olay nedeniyle duyulan elem ve ızdırabı kısmen de olsa hafifletmeyi ve manevi huzuru sağlamayı amaçlar. Bu niteliği gereği manevi tazminatın, zenginleşmeye yol açmayacak şekilde belirlenmesi gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; zararı meydana getiren olayın oluş şekli ve niteliği ile davacının mevcut yaralanması dikkate alındığında temyize konu Mahkeme kararında idarenin hizmet kusuruna dayanan sorumluluğu uyarınca davacılar lehine hükmedilen 145.000,00 TL manevi tazminat miktarlarının sebepsiz zenginleşmeye sebep olacak miktarda yüksek olduğu görüldüğünden, yukarıda belirtilen ölçütlere göre yeniden belirlenmesi gerekmekte olup, Bölge İdare Mahkemesinin temyize konu kararının davalı idarenin bu kısma yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı … Bakanlığı’nın temyiz isteminin kısmen reddine kısmen kabulüne,
2. Maddi tazminat istemi yönünden davanın kabulüne, manevi tazminat istemi yönünden ise kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurularının reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının maddi tazminata ilişkin kısmının ONANMASINA, manevi tazminata ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine 21/10/2020 tarihinde kesin olarak karar verildi.