Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2019/954 E.  ,  2020/4686 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/954
Karar No : 2020/4686

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri … / Aynı yerde
2- … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ..
KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- …
2- …
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E: …, K: …. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılar tarafından, 13/05/2014 tarihinde Soma’da gerçekleşen maden kazasında hayatını kaybeden çocukları …’ın vefatında idarenin hizmet kusuru olduğundan bahisle, maddi ve manevî zararlarının giderilmesi istemiyle 12/05/2015 tarihli dilekçeyle davalı idarelere yaptıkları başvuruların davalı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 18/06/2015 tarihli işlemiyle ve davalı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nce (Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı’nca) de cevap verme süresi içinde cevap verilmeyerek zımnen reddi üzerine; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere müteveffanın annesi … ve babası … için 500,00’er TL’den toplam 1.000,00 TL maddi zararın ve anne ve babanın herbiri için 150.000,00’er TL’ den toplam 300.000,00 TL manevi zararın yasal faizi ile birlikte tazminine karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E: …, K: … sayılı kararda; … İş Mahkemesi’nin E:… sayılı dosyasında yaptırılmış bilirkişi incelemesi sonucu hazırlanan rapora göre, meydana gelen kazada davalı Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın kusur oranının %5, davalı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün (Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı’nın) kusur oranının ise %10 olarak kabul edilmesi gerektiği, 13/05/2014 tarihinde meydana gelen kazada çocuğunu kaybeden davacıların, ölenin desteğinden yoksun kaldıkları, Mahkemelerince yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu hazırlanan ve davalı idarelerce ileri sürülen itirazlar yerinde görülmeyerek hükme esas alınabilecek nitelikte bulunan bilirkişi raporunda; müteveffanın gerçek ücreti, davacının bakiye ömrü, ilk peşin sermaye değerinin tenzili gibi kriterler de göz önüne alınarak …’ın ölümü nedeniyle annenin toplamda 106.800,70 TL, babanın ise; toplamda 91.189,27 TL destekten yoksun kaldığının tespit edildiği, davacı vekili tarafından, 21/06/2018 tarihinde sunulan dilekçe ile davacılardan her biri için 500,00 TL olan maddi tazminat talebi ıslah edilerek anne için 106.800,70 TL’ye baba için, 91.189,27 TL’ye çıkartıldığı ancak yine 21/06/2018 tarihinde verilen yeni bir dilekçe ile daha önce yapılmış olan artırım talebinin sehven yanlış hesaplandığından bahisle hatanın düzeltilmesiyle taleplerini azaltarak, anne için toplamda 16.020,11 TL; baba için toplamda, 13.678,39 TL maddi tazminat talep ettiğinin anlaşıldığı, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 16. maddesinin 4. fıkrasında yer alan hüküm ile, miktar artırım dilekçesi ile talebin artırılabilmesine imkan tanındığı, bu kapsamda talebin azaltılmasının mümkün olmadığı, buna göre davacıların ilk ıslah dilekçesiyle yaptığı anne için 106.800,70 TL ve baba için 91.189,27 TL olan artırım talebinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 16/4 maddesi gereğince kabulüne karar verilmekle birlikte, talep sonucu ancak kısmi feragat yolu ile daraltabileceğinden davacılar tarafından talebin azaltılmasına ilişkin olarak 21/06/2018 tarihinde verilen ikinci ıslah dilekçesinin ise kısmi feragat olarak kabulü gerektiği, bu durumda maddi tazminat talebinin azaltılan kısmı yönünden davanın feragat nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği, bu itibarla, davacıların maddi tazminata ilişkin talebini artırdıktan sonra tekrar azaltması, davadan kısmi feragat olarak kabul edilerek; maddi tazminat istemi yönünden davanın kısmen kabulü ile bilirkişi raporunda tespit edilen anne için toplamda 106.800,70 TL, baba için ise toplamda 91.189,27 TL maddî zararın; davalı idarelerce kusur sorumlulukları oranı (toplam:%15) üzerinden tazmini gereken miktar olan, anne … için 16.020,105 TL, baba … için 13.678,39 TL maddî tazminat isteminin kabulü ile bu miktarları aşan tazminat tutarının ise feragat nedeniyle reddi gerektiği, manevi tazminat istemlerine gelince; davalı idarelerin kusurlarıyla sınırlı olarak ve kusurları oranında paylaştırılmak üzer, müteveffanın annesi için 15.000,00 TL, babası için 15.000,00 TL olmak üzere toplam 30.000,00 TL manevî tazminatın kabulü ile bu miktarları aşan tazminat tutarının ise reddi gerektiği gerekçeleriyle, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, davacılardan …’ın 16.020,105 TL; baba …’ın, 13.678,39 TL maddî tazminat istemlerinin kabulü ile toplamda 29.698,50 TL’nin davalı idarelerce, 12/05/2015 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacılara ödenmesine, maddi tazminat talebinin miktar artırım dilekçesiyle azaltılan kısmı olan toplam 168.291,47 TL’lik kısmı yönünden davanın feragat nedeniyle reddine, manevî zarar toplamı olan 30.000,00 TL’nin kabulü ile davacılar tarafından ilk başvurunun yapıldığı 12/05/2015 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı idarelerce davacılara ödenmesine, fazlaya ilişkin tazminat tutarı ve faiz istemlerinin ise reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …. Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararın maddi tazminatın kısmen kabulüne, manevi tazminatın kısmen reddine ilişkin kısmının hukuka ve usule uygun olduğu, dolayısıyla davacılar ve davalı idareler tarafından kararın bu kısımlarına yönelik olarak ileri sürülen iddiaların kararın bu kısımlarının kaldırılmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığı, davacıların; kararın maddi tazminat istemlerinin “feragat nedeniyle reddine” ilişkin kısmına yönelik başvurularının incelenmesinden; Mahkemenin davacıların 21/06/2018 tarihli ilk ve bu dilekçedeki tutarı düzelten ikinci ıslah dilekçesini taraflara tebliğ ettiği, davacıların ikinci düzeltme dilekçesinde “açık feragat” istemi bulunmadığı, usul yasamıza hak arama özgürlüğünü geliştirici nitelikte yasa kuralı ile getirilen “ıslah kurumunu” niteliği gereği yargılama sürecinde nihai karar verilinceye kadar bir kez kullanılabileceği tartışmasız olmakla birlikte; davacıların aynı gün verdiği ikinci ıslah dilekçesinde açık düzeltme iradesi karşısında; ıslah edilen tutarın düzeltme dilekçesinde gösterilen tutar olduğu kabul edilerek ıslah edilen maddi tazminat istemleri yönünden … için 16.020,11 TL, … için 13.968,39 TL maddi tazminat istemlerinin salt “kabulü” kararı verilmesi gerekirken; ilk derece Mahkemesince davacıların ıslah ettiği tutarların ilk dilekçedeki tutarlar olduğu kabul edilerek, idarelerin kusurları oranında kabul edilen tutarları aşan maddi tazminat istemlerinin, davacıların bu yönde açık bir istemleri bulunmadığı halde yorum yoluyla “feragat nedeniyle reddine” ilişkin kısmında usul kuralları yönünden hukuksal isabet bulunmadığı, davalı idarelerden Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının istinaf başvurusunun; kararın maddi tazminat nedeniyle davacı vekili için takdir edilen avukatlık ücretine yönelik kısmının incelenmesine gelince; başvuruya konu kararın Dairemizce de bu kısma yönelik istinaf başvurusu reddedilen davacıların toplam 29.680,50 TL maddi tazminat istemlerinin kabulüne ilişkin kısmı nedeniyle, bu tutar esas alınarak maddi tazminat yönünden davacılar vekili için (29.680,50 TL x 0,12=) 3.563,82 TL nispi avukatlık ücretine hükmedilmesi gerekirken bu tutardan daha yüksek bir tazminat tutarı üzerinden 6.916,84 TL avukatlık ücretine hükmedilmesinde hukuksal isabet bulunmadığı gerekçeleriyle … İdare Mahkemesince “davacıların maddi tazminat isteminin toplam 29.698,50 TL kısmının kabulü, 168.291,47 TL kısmının feragat nedeniyle reddi, manevi tazminat isteminin toplam 30.000,00 TL kısmının kabulü, fazlaya ilişkin kısmının reddi, tazminine karar verilen tutarların davalı idarelerce kusurları oranında 12/05/2015 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davacılara ödenmesine” yönelik olarak verilen … tarih, E: …, K: … sayılı karara yönelik davalı idarelerin istinaf başvurularının kısmen reddine, kısmen kabulüne; kararın davacı lehine maddi tazminat için hükmedilen nispi avukatlık ücretine ilişkin kısmının kaldırılmasına, davacıların davanın reddine ilişkin kısmına yönelik istinaf başvurusunun; maddi tazminata ilişkin kısmının kabulüne, manevi tazminata ilişkin kısmının reddine, kararın maddi tazminatın “feragat nedeniyle reddine” yönelik kısmının kaldırılmasına, davacının bu kısma yönelik ıslah talebini düzelterek zaten kabul edilen tutara indirmiş olması nedeniyle davacıların istemiyle bağlı kalınarak bu yönden ayrıca hüküm kurulmamasına karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI : Davalı idareler tarafından idarelerine husumet yöneltilemeyeceği, dava konusu olayın %100 işverenin kusurundan kaynaklandığı, hükmedilen tazminat tutarlarının yüksek olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacılar tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY_TETKİK_HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve hukuka uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerin temyiz isteminin reddine,
2. Davanın kısmen kabulünü, kısmen reddine, kısmende feragat nedeniyle reddine ilişkin … İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan davalıların istinaf başvurularının kısmen kabulüne, kısmen reddine, yargılama gideri kısmının kısmen kaldırılmasına, davacıların istinaf başvurularının kısmen kabulüne, kısmen reddine, feragate ilişkin kısmının kaldırılmasına ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyize konu kısmının ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın …. İdare Mahkemesine gönderilmesine, artan posta ücretinin istemleri halinde taraflara iadesine, kesin olarak 10/11/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.