Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2019/944 E. , 2023/134 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/944
Karar No : 2023/134
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı / …
VEKİLİ : 1. Huk. Müş. Yrd. …
İSTEMLERİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının taraflarca aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından; 05/01/2017 tarihinde … Adliyesi önünde terör örgütü tarafından gerçekleştirilen bombalı ve silahlı saldırıda yaralandığından bahisle olayda idarenin hizmet kusuru bulunduğu ileri sürülerek uğradığı iddia edilen zararın karşılanması istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali ile 350.000,00 TL manevi tazminatın ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; terör olayları nedeniyle meydana gelen ve sosyal risk ilkesi kapsamında değerlendirilen ancak, 5233 sayılı Kanun çerçevesinde karşılanmayan ilgililerin ileri sürdükleri manevi zarara bağlı tazminat taleplerine ilişkin uyuşmazlıklarda, idare hukukunun tazminata ilişkin ilke ve kurallarına göre, 2577 sayılı Kanun’un öngördüğü usullere tabi olarak manevi tazminat ödenip ödenmeyeceğine ilişkin yargısal incelemenin yapılması gerektiğinden davacının manevi tazminat istemine ilişkin davalı idareye yapmış olduğu başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, manevi tazminat istemi yönünden ise, davacının avukat olması, tazminat istemine konu olan terör olayının meydana geliş şekli ve davacının sosyo ekonomik durumu, yaşanan terör olayı neticesinde davacının uzun süreli tedavi ile giderilen yaralanması ve %31 oranında engelli raporuda dikkate alınarak duyduğu elem ve ızdırabın karşılığı olarak 50.000,00 TL manevi tazminatın ödenmesi gerektiği belirtilerek dava konusu işlemin iptaline, davacının manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile 50.000,00 TL manevi tazminatın davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesince; tarafların istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI: Davacı tarafından; idarenin olayın meydana gelmesinde hizmet kusuru bulunduğu, hükmedilen manevi tazminat miktarının yetersiz olduğu ileri sürülmektedir. Davalı idare tarafından; olayın terör eylemi olduğu, kusurlu ve kusursuz sorumluluğunun bulunmadığı, hükmedilen manevi tazminat miktarının yüksek olduğu, zımni ret işleminin iptaline karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
TARAFLARIN_SAVUNMALARI: Taraflarca karşılıklı olarak temyiz istemlerinin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Bölge İdare Mahkemesi kararının kısmen onanması, kısmen bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden; davacı tarafından, 05/01/2017 tarihinde … Adliyesi önünde terör örgütü tarafından gerçekleştirilen bombalı ve silahlı saldırıda yaralandığından bahisle olayda idarenin hizmet kusuru bulunduğu ileri sürülerek uğradığı iddia edilen zararının karşılanması istemiyle 17/04/2017 tarihli dilekçe ile davalı idareye başvuruda bulunulduğu, anılan başvurunun cevap verilmeyerek zımnen reddedildiği, söz konusu zımni ret işleminin iptali ile 350.000,00 TL manevi tazminatın ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
A) Temyize konu kararın, İdare Mahkemesi kararının manevi tazminat isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin kısımlarına taraflarca yapılan istinaf başvurularının reddi yönünden incelenmesi:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın, İdare Mahkemesi kararının manevi tazminat isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin kısımlarına karşı taraflarca yapılan istinaf başvurularının reddine ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
B) Temyize konu kararın, İdare Mahkemesi kararının dava konusu zımni ret işleminin iptaline ilişkin kısmına davalı idarece yapılan istinaf başvurusunun reddi yönünden incelenmesi:
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 13. maddesinde, idari eylemlerden hakları ihlal edilmiş olanların idari dava açmadan önce, bu eylemleri yazılı bildirim üzerine veya başka suretle öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihinden itibaren beş yıl içinde ilgili idareye başvurarak haklarının yerine getirilmesini istemeleri gerektiği, bu isteklerin kısmen veya tamamen reddi halinde, bu konudaki işlemin tebliğini izleyen günden itibaren veya istek hakkında altmış gün içinde cevap verilmediği takdirde, bu sürenin bittiği tarihten itibaren, dava süresi içinde dava açılabileceği hükme bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda aktarılan mevzuat gereği, idari eylemlerden doğan tam yargı davalarında, idareye başvurarak ön karar alınması zorunlu olmakta, ancak böyle bir ön karar alındıktan sonra tam yargı davası açılabilmektedir. 2577 sayılı Kanun’un 13. maddesi kapsamında yapılan başvurunun reddine ilişkin işlem, idari davaya konu olabilecek nitelikte bir işlem olmadığından anılan Kanun’un 13. maddesi uyarınca yapılan başvuru üzerine açılan bir tam yargı davasında, başvurunun reddine ilişkin işlem yönünden davanın incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekmektedir.
Bu durumda; ortada idari davaya konu olabilecek nitelikte bir işlem olmadığından, davacının zımni ret işleminin iptali istemi yönünden davanın incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekirken, anılan işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki Bölge İdare Mahkemesi kararının bu kısmında hukuka uyarlık görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin REDDİNE, davalı idarenin temyiz isteminin KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE
2. Temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının İdare Mahkemesi kararının manevi tazminat isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin kısımlarına karşı taraflarca yapılan istinaf başvurularının reddine dair kısmının ONANMASINA, dava konusu zımni ret işleminin iptaline ilişkin kısmına karşı davalı idarece yapılan istinaf başvurusunun reddine dair kısmının BOZULMASINA,
3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 17/01/2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.