Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2019/684 E. , 2020/3560 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/684
Karar No : 2020/3560
TEMYİZ EDEN (DAVALILAR): 1- … Bakanlığı / …
(… Bakanlığı)
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
2- …İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …
Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Gıda San. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU: … İdare Mahkemesinin konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolundaki … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının davalı …Bakanlığı tarafından esası ve yargılama giderleri yönünden, davalı … İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği tarafından ise yargılama giderleri yönünden temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, adına düzenlenmiş olan 29/05/2010 tarih ve 2010/D1-02943 sayılı Dahilde İşleme İzin Belgesinin 10/02/2012 tarihinde gerçekleştirilmiş olan kapatma işleminin iptal edilerek söz konusu belge kapsamında ithalatı yapılan buğday cinsi eşyanın muafiyet kapsamından çıkartılarak taahhüt hesabının müeyyideli olarak kapatılmasına dair … İhracaatçı Birlikleri Genel Sekreterliği’nin 06/05/2014 tarih ve 4517 sayılı işleminin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Dairemizin 15/05/2018 tarih ve E:2015/4882, K:2018/1784 sayılı kararına uyularak, davacı Şirket adına düzenlenen 29/05/2010 tarih ve 2010/D1-02943 sayılı Dahilde İşleme İzin Belgesinin müeyyideli olarak kapatılması üzerine bakılan davanın açıldığı, ancak davalı … Bakanlığı’nın 12/08/2015 tarih ve 23793 sayılı işlemiyle müeyyideli kapatma işleminin kaldırılarak davacı şirkete ait Dahilde İşleme İzin Belgesinin müeyyidesiz olarak kapatıldığının görüldüğü gerekçesiyle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına … TL yargılama gideri ile … TL vekalet ücretinin davalı idarelerce davacıya verilmesine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI: Davalı Bakanlık tarafından, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı dava konusu işlemin iptali yolundaki kararı üzerine, mahkeme kararı uyarınca işlem tesis edilmesi amacıyla Bakanlık İhracat Genel Müdürlüğünün 10/08/2015 tarih ve 97410 sayılı yazısı ile Bölge Müdürlüğünün dahilde işleme izin belgesinin müeyyideli kapatılması işleminin iptal edilmesi hususunda talimatlandırıldığı, dava konusu işlemin mahkeme kararı ve mevzuat hükümlerine istinaden iptal edilmesi nedeniyle kararda hukuka uygunluk bulunmadığı, davanın konusuz kalmış olmasında İdarenin herhangi bir kusurunun bulunmadığı bu nedenle kararın vekalet ücreti yönünden de bozulması gerektiği; davalı …İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği tarafından, söz konusu davada sorumlu tutulamayacaklarının ortaya çıktığı bu nedenle aleyhe yargılama giderlerine karar verilemeyeceği ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI: Davacı tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ :Dava konusu dahilde işleme izin belgesinin müeyyideli kapatılmasına ilişkin 06/05/2014 tarih ve 4517 sayılı işlem, davalı idarelerin işlemleri iptal edilerek müeyyidesiz şekilde yeniden kapatılmıştır. Bu itibarla dahilde işleme izin belgesinin müeyyideli kapatılmasına ilişkin dava konusu işlemin hukuki varlığının sona erdiği anlaşılmaktadır. Davalı idareler tarafından, davacının sahip olduğu dahilde işleme izin belgesinin yeniden müeyyideli kapatılmasına ilişkin başka bir işlem tesis etmediği dikkate alındığında davalı idarelerin temyiz istemlerinin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 28/11/2019 tarihli ara kararına cevabın geldiği anlaşılmakla gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı şirket adına düzenlenmiş olan 29/05/2010 tarih ve 2010/D1-02943 sayılı Dahilde İşleme İzin Belgesinin 10/02/2012 tarihinde gerçekleştirilmiş olan kapatma işleminin iptal edilerek söz konusu belge kapsamında ithalatı yapılan buğday cinsi eşyanın muafiyet kapsamından çıkartılıp taahhüt hesabının müeyyideli olarak kapatılmasına dair … İhracaatçı Birlikleri Genel Sekreterliği’nin 06/05/2014 tarih ve 4517 sayılı işlemi tesis edilmiştir.
Anılan işlemin iptali istemiyle açılan dava sonucunda verilen … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı dava konusu işlemin iptali yolundaki kararı, davalı Bakanlık ve … İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince temyiz edilmiş ve davacı tarafından temyiz aşamasında, 11/09/2017 tarihinde verilen dilekçeyle, dava konusu müeyyideli kapama işleminin … Bakanlığınca, 2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliğinin 20/06/2015 tarih ve 29392 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak eklenen geçici 27. maddesi kapsamında iptal edildiği belirtilerek dilekçe ekine; dava konusu müeyyideli kapatma işleminin, … Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğünün 10/08/2015 tarih ve 97410 sayılı yazısına dayanılarak iptal edildiği, belge taahhüt işlemlerinin 10/02/2012 tarih ve 1614 sayılı yazı ile gerçekleştirilen ilk kapatma işlemi çerçevesinde yeniden tekemmül etttirilmesi gerektiğine ilişkin … Bölge Müdürlüğünün 12/08/2015 tarih ve 23793 sayılı işlemi eklenmiştir.
Dairemizin 15/05/2018 tarih ve E:2015/4882, K:2018/1784 sayılı kararıyla, davalı Bakanlığın Bölge Müdürlüğünün 12/08/2015 tarih ve 23793 sayılı işlemiyle müeyyideli kapatma işleminin kaldırılarak davacı şirkete ait Dahilde İşleme İzin Belgesinin müeyyidesiz olarak kapatıldığı, bu nedenle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesinin gerektiği gerekçesiyle … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı bozulmuş, İdare Mahkemesince bozma kararına uyularak, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolundaki … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu karar verilmiştir
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dairemizin 28/11/2019 tarihli ara kararına davalı Bakanlık tarafından verilen cevap ekinde sunulan belgelerden, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı dava konusu işlemin iptali yolundaki kararı sonrasında, dava konusu işlemin tesisinden önceki hukuki durum geri getirilmek üzere Anayasa’nın 138. ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28. maddesi uyarınca müeyyideli kapatma işleminin iptal edilerek müeyyidesiz kapatma yönünde işlem tesis edilmesinin İhracat Genel Müdürlüğünün 10/08/2015 tarih ve 97410 sayılı yazısıyla davalı Bakanlığın … Bölge Müdürlüğünden istenildiği, bunun üzerine dava konusu dahilde işleme izin belgesinin müeyyideli kapatılmasına ilişkin 06/05/2014 tarih ve 4517 sayılı işlemin iptal edilerek müeyyidesiz şekilde yeniden kapatılmasına dair … Bölge Müdürlüğünün 12/08/2015 tarih ve 23793 sayılı işleminin tesis edildiği görülmektedir.
Uyuşmazlıkta, dava konusu idari işlemin geri alınmasının söz konusu olmadığı, mahkeme kararını uygulamak üzere anılan işlemlerin tesis edildiği anlaşıldığından, uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi nedeniyle, bozma kararı sonrasında mahkemece yeniden bir karar verileceğinden, bu aşamada davalı idarelerin kararın yargılama giderlerine ve vekalet ücretine ilişkin kısımlarına yönelik temyiz istemleri hakkında karar verilmesine olanak bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarelerin temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolundaki temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07/10/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.