Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2019/6443 E.  ,  2023/508 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/6443
Karar No : 2023/508

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı / ANKARA
VEKİLİ : 1. Huk. Müş Yard. …

İSTEMLERİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının taraflarca aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından; 01/06/2013 tarihinde Ankara ili, Kızılay Meydanında bulunduğu esnada kamuoyunda Gezi Parkı olayları olarak bilinen eylemler sırasında, güvenlik güçlerince atılan gaz bombası fişeğinin kafasına isabet etmesi sonucu yaralandığından bahisle, olayda davalı idarenin hizmet kusurunun bulunduğu ileri sürülerek uğradığı iddia edilen zararlarına karşılık fazlaya ilişkin hakları saklı tutularak 1.000,00 TL maddi, 750.000,00 TL manevi tazminatın ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; idarenin dava konusu zararın meydana gelmesinde denetim görevini yerine getirmemekle dolaylı bir şekilde zarara sebebiyet verdiği, kamu görevlilerinin, resmi görevlerini yaparken üstlerine atfedilen şekilde görevlerini yerine getirmedikleri sonucuna varıldığı, maddi tazminat istemi yönünden; davacının öğrenci olduğu ve herhangi bir geliri bulunmadığı, dosyaya maddi tazminat yönünden herhangi bir somut dayanak ortaya konmadığı; manevi tazminat istemi yönünden ise; olayın vuku buluş şekli, meydana gelen olayın, davacının bundan sonraki yaşamı üzerindeki neticeleri ve bu nedenle duyulan elem ve ızdırabın karşılığı olacak ancak sebepsiz zenginleşmeye yol açmayacak düzeyde tazminata hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle maddi tazminat isteminin reddine, manevi tazminat isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine, 25.000,00 TL manevi tazminatın davanın açıldığı 15/07/2014 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; davacının istinaf isteminin reddine, istinafa konu kararın, davanın maddi tazminat isteminin reddine, manevi tazminat isteminin kısmen reddine ilişkin kısımlarının onanmasına, davalı idarenin istinaf isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine mahkeme kararının manevi tazminatın kısmen kabulüne ilişkin kısmının kaldırılmasına, manevi tazminat yönünden davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine 5.000,00 TL manevi tazminatın idareye başvuruda bulunulduğu 25/03/2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI : Davacı tarafından; hükmedilen manevi tazminat miktarının manevi tatmin sağlayacak düzeyde olmadığı, maddi zararlarının bulunduğu, geçici ve sürekli iş göremezlik zararının, tedavi ve iyileşme giderlerinin hesaplatılması gerektiği ileri sürülmektedir. Davalı idare tarafından; Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN_SAVUNMASI : Taraflarca karşılıklı olarak temyiz istemlerinin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Bölge İdare Mahkemesi kararının kısmen gerekçeli onanması, kısmen bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden; davacı tarafından; 01/06/2013 tarihinde Ankara ili, Kızılay Meydanında kitap almak için bulunduğu esnada, Gezi Parkı olayları olarak bilinen eylemlere güvenlik güçlerince yapılan müdahalede gaz bombası kapsülünün kafasına isabet etmesi ile yaralandığının, Hacettepe Üniversitesi Hastanesi’ne kaldırıldığının, geçirdiği kafa travması sebebiyle ameliyata alındığının ileri sürüldüğü, Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri hasta epikrizinde; davacının 01/06/2013 tarihinde yatışının yapıldığının, 09/06/2013 tarihinde taburcu edildiğinin, sağ alında kesi, sağ gözde şişlik ve baş ağrısı şikayeti ile geldiğinin, “hikaye” kısmında akşam Kızılay’da yürürken kafasının sağ tarafından sert bir cisim çarptığının, gaz bombası kapsülü olduğunun ifade edildiğinin, sağ orbita kırığı ve epidural hematom tanısı konulduğunun, “klinik izlem” kısmında ise “bugün akşam Kızılay’da yolda yürürken kafasının sağ tarafına sert bir cismin çarptığının (gaz bombası kapsülü?) ifade edildiğinin” belirtildiği, davacı tarafından, olayın meydana gelmesinde kusuru bulunduğundan bahisle zararlarının karşılanması istemiyle davalı idareye yapılan 25/03/2014 tarihli başvurunun İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı yazısı ile polis uygulamalarından kaynaklı hukuka aykırılık tespit edilemediğinden reddine karar verilmesi üzerine fazlaya ilişkin hakları saklı tutularak 1.000,00 TL maddi, 750.000,00 TL manevi tazminata hükmedilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasanın 125. maddesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu belirtildikten sonra, son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu hükme bağlanmıştır.
İdare, kural olarak yürüttüğü kamu hizmetiyle nedensellik bağı kurulabilen zararları tazminle yükümlü olup; idari eylem ve/veya işlemlerden doğan zararlar idare hukuku kuralları çerçevesinde, hizmet kusuru veya kusursuz sorumluluk ilkeleri gereği tazmin edilmektedir.
İdarenin yürütmekle görevli olduğu bir hizmetin kuruluşunda, düzenlenişinde veya işleyişindeki nesnel nitelikli bozukluk, aksaklık veya boşluk olarak tanımlanabilen hizmet kusuru; hizmetin kötü işlemesi, geç işlemesi veya hiç işlememesi hallerinde gerçekleşmekte ve idarenin tazmin yükümlülüğünün doğmasına yol açmaktadır.
Öte yandan; idarenin hukuki sorumluluğundan söz edebilmek için, ortada bir zararın bulunmasının yanında, bunun idareye yüklenebilen bir işlem veya eylemden doğması, başka bir anlatımla, zararla idari faaliyet arasında nedensellik bağının kurulabilmesi gerekmektedir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının, davacının manevi tazminat isteminin kısmen kabulüne ilişkin kısmının incelenmesi:
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından, 01/06/2013 tarihinde emniyet güçlerince yapılan müdahale esnasında atılan gaz bombası nedeniyle yaralandığı ileri sürülmüş ise de; dava konusu olay sebebiyle soruşturmanın yürütüldüğü … Cumhuriyet Başsavcılığınca olay yerine ilişkin görüntülerin çözümü için yaptırılan bilirkişi incelenmesi sonucunda düzenlenen raporda; Kızılay Meydanı ve civarını gösteren bütün kamera kayıtlarının tetkik edildiğinin, kamera görüntülerine göre çok sayıda göstericinin ve polis memurunun bulunduğunun, davacıya ait bir görüntüye rastlanmadığının belirtildiği ve dosya kapsamında başkaca bilgi ve belgede bulunmadığı göz önüne alındığında davacının uğradığı zararı doğuran eylemin idareden kaynaklandığına ilişkin davacının beyanı dışında her türlü şüpheden uzak, açık, net ve somut bir delil bulunmadığı; bir başka anlatımla, iddia olunan zararın idarenin eyleminden kaynaklandığını ortaya koyan bir illiyet bağının olmadığı dikkate alındığında, olay nedeniyle idarenin tazmin sorumluluğunun bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davacının manevi tazminat isteminin kısmen kabul edilmesinde hukuki isabet bulunmamakta olup, temyizen incelenen Bölge İdare Mahkemesi kararının bu kısmının bozulması gerekmektedir.

Temyize konu kararın, davacının maddi tazminat isteminin reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmı ile manevi tazminat isteminin kısmen reddine ilişkin kısmının incelenmesi:
Davacının uğradığını iddia ettiği zararın, idarenin eyleminden kaynaklandığını ortaya koyan bir illiyet bağının bulunmaması nedeniyle temyize konu kararın, İdare Mahkemesi kararının davacının maddi tazminat isteminin reddine ilişkin kısmına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair kısmı ile manevi tazminat isteminin kısmen reddine dair kısmı sonucu itibarıyla usul ve hukuka uygun olup, anılan kısımlarının yukarıda belirtilen gerekçeyle onanması gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin REDDİNE, davalı idarenin temyiz isteminin KABULÜNE,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının davacının maddi tazminat isteminin reddi ile manevi tazminat isteminin kısmen reddi yönlerinden yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA, davacının manevi tazminat isteminin kısmen kabulü yönünden BOZULMASINA,
3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, maddi tazminat isteminin reddi yönünden esasta oy birliğiyle, gerekçede oy çokluğuyla, manevi tazminat isteminin kısmen kabulü, kısmen reddi yönünden oy çokluğuyla 13/02/2023 tarihinde kesin olarak karar verildi.

(X) – KARŞI OY :
Temyize konu kararın, İdare Mahkemesi kararının maddi tazminat isteminin reddine ilişkin kısmına davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddine dair kısmı hukuka uygun olup, bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, davacının temyiz isteminin reddi ile kararın bu kısmının onanmasına, manevi tazminata ilişkin kısmının ise, Bölge İdare Mahkemesi karararında, dava konusu olay nedeniyle davacı tarafından talep edilen 750.000,00 TL manevi tazminatın 5.000,00 TL’lik kısmının kabulüne karar verilmiş ise de; manevi tazminatın zarar görenin duyduğu elem ve üzüntünün kısmen giderilmesini sağlayan manevi bir tatmin aracı olduğu gözetildiğinde ve dava konusu olay sebebiyle davacının göz çevresinde kırıklar oluştuğu, bu sebeple ameliyat olduğu göz önünde bulundurulduğunda; Mahkemece takdir edilen manevi tazminat miktarının, uğranılan zarara göre orantısız ve düşük kaldığı, duyulan elem ve ıstırabı kısmen de olsa giderecek düzeyde olmadığından davacının manevi tazminat istemi yönünden temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının manevi tazminat isteminin kısmen reddine ilişkin kısmının bozulması gerektiği oyuyla, Daire kararının bozmaya ve temyize konu kararın manevi tazminat isteminin kısmen reddi yönünden gerekçeli onanmasına ilişkin kısımlarına esas yönünden, maddi tazminat isteminin reddi yönünden onanmasına ilişkin kısmına gerekçesi yönünden katılmıyoruz.