Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2019/5913 E.  ,  2020/4452 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/5913
Karar No : 2020/4452

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

DİĞER DAVALI: … Bakanlığı / …

KARŞI TARAF (DAVACILAR): 1- …
2- …
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacıların ikiz çocukları …ile …’un 01/01/2017 tarihinde eğlenmek için gittikleri … isimli gece kulübünde silahlı terör saldırısında hayatlarını kaybettikleri, terör saldırısının meydana gelmesinde davalı idarelerin kusurları bulunduğu ileri sürülerek, her bir çocuk için 500.000,00 TL olmak üzere toplam 1.000.000,00 TL manevi tazminat ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminatın, çocukların ölüm tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacıların, 01/01/2017 tarihinde meydana gelen terör saldırısında vefat eden her bir çocuğu için; 5233 sayılı Kanun ve anılan Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak 20/10/2004 tarih ve 25619 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Yönetmeliğin 21. maddesi uyarınca, terör olayları neticesinde ölüm halinde; 7000 gösterge rakamının davacının idareye başvuru yaptığı 2017 yılına ait memur aylık katsayısının (0,096058) 50 katı ile çarpılması sonucu (7000×0,096058×50) bulunan 33.620,30 TL olmak üzere toplam 67.240,60 TL’nin davacılara ödenmesi gerektiği, ancak davacıların dava dilekçesinde toplam 1.000,00 TL maddi tazminat talep ettiği, taleple bağlı kalınarak, davacıların 1.000,00 TL maddi tazminat talebinin kabulüne karar verilmesi gerektiği sonucuna varıldığı gerekçesiyle davacıların maddi tazminat taleplerinin kabulü ile 1.000,00 TL maddi tazminatın Zarar Tespit Komisyonuna başvuru tarihi olan 28/02/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idarelerden alınarak davacılara verilmesine, davacıların manevi tazminat taleplerinin kısmen kabulü ile toplam 100.000,00 TL manevi tazminatın davalı idarelere başvuru tarihi olan 18/04/2017 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte hesaplanarak davacılara ödenmesine, manevi tazminat istemlerinin fazlaya ilişkin kısmının reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesince; davanın konusunun ortaya konulması kapsamında uyuşmazlığın hukuki niteliğinin tam olarak belirlenmesi ve sonrasında işin esası hakkında hüküm kurulması gerekirken bu yapılmaksızın maddi ve manevi tazminat istemleri hakkında karar verilmesinde usul hükümlerine uyarlık görülmediği, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 5. fıkrası uyarınca … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın kaldırılmasına, aynı hüküm gereğince yukarıda belirtilen husular da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı … Valiliği tarafından, söz konusu olayda idarenin hizmet kusuru veya kusursuz sorumluluğunun bulunmadığı, sosyal risk kapsamında yalnızca maddi tazminatların ödenebileceği, manevi tazminat istemlerinin reddi gerektiği, hükmedilen tutarların fahiş olduğu ve manevi tazminata faiz yürütülmesine olanak olmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacılar tarafından, 24 yaşında ikiz çocuklarının yaşamlarını yitirmesi nedeniyle hükmedilen 100.000.00 TL’nin fazla olmadığı ileri sürülerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : İdare Mahkemesi kararının 2577 sayılı Kanun’un 45. maddesinin 5. fıkrasına uygun olması nedeniyle Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacıların ikiz çocukları …ile …’un 01/01/2017 tarihinde eğlenmek için gittikleri … isimli gece kulübünde silahlı terör saldırısında hayatlarını kaybetmeleri nedeniyle davacılar tarafından İstanbul Valiliği Zarar Tespit Komisyonuna başvurulduğu, Komisyonun … tarih ve … sayılı kararı ile davacılara 67.240,60 TL maddi tazminat ödenmesine ve manevi tazminat talebinin reddine karar verildiği, davacıların bu tutarı kabul etmeyerek uyuşmazlık tutanağı düzenlendiği, 17/04/2017 tarihinde bu kez İçişleri Bakanlığına başvurularak iki çocuk için toplam 8.000.000,00 TL manevi tazminat talep edildiği bu talebin de reddi üzerine fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 1.000,00 TL maddi, 1.000.000,00 TL manevi tazminat istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İstinaf” başlıklı 45. maddesinde;
“1. İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda farklı bir kanun yolu öngörülmüş olsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir…
2. İstinaf, temyizin şekil ve usullerine tabidir. İstinaf başvurusuna konu olacak kararlara karşı yapılan kanun yolu başvurularında dilekçelerdeki hitap ve istekle bağlı kalınmaksızın dosyalar bölge idare mahkemesine gönderilir.
3. Bölge idare mahkemesi, yaptığı inceleme sonunda ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulursa istinaf başvurusunun reddine karar verir. Karardaki maddi yanlışlıkların düzeltilmesi mümkün ise gerekli düzeltmeyi yaparak aynı kararı verir.
4. Bölge idare mahkemesi, ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulmadığı takdirde istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verir. Bu hâlde bölge idare mahkemesi işin esası hakkında yeniden bir karar verir. İnceleme sırasında ihtiyaç duyulması hâlinde kararı veren mahkeme veya başka bir yer idare ya da vergi mahkemesi istinabe olunabilir. İstinabe olunan mahkeme gerekli işlemleri öncelikle ve ivedilikle yerine getirir.
5. Bölge idare mahkemesi, ilk inceleme üzerine verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurusunu haklı bulduğu, davaya görevsiz veya yetkisiz mahkeme yahut reddedilmiş veya yasaklanmış hâkim tarafından bakılmış olması hâllerinde, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vererek dosyayı ilgili mahkemeye gönderir. Bölge idare mahkemesinin bu fıkra uyarınca verilen kararları kesindir.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; davacıların ikiz çocukları …ile …’un 01/01/2017 tarihinde eğlenmek için gittikleri … isimli gece kulübünde silahlı terör saldırısında hayatlarını kaybettikleri, terör saldırısının meydana gelmesinde davalı idarelerin kusurları bulunduğu ileri sürülerek, her bir çocuk için 500.000,00 TL olmak üzere toplam 1.000.000,00 TL manevi tazminat ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminatın, çocukların ölüm tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Bölge İdare Mahkemesince incelenen, … İdare Mahkemesi kararında, ölüm sebebiyle uğranılan maddi zararların tazmini istemlerinin , 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun kapsamında olduğu yolunda bir tereddütün bulunmadığı, zararın idari hizmetin işleyişine ilişkin bir kusurdan değil de, terör eyleminden kaynaklanması karşısında, uyuşmazlığın çözümünde maddi tazminat istemlerinin özel bir kanun olan 5233 sayılı Kanun kapsamında, manevi tazminat istemlerinin ise sosyal risk ilkesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle, maddi tazminat istemlerinin kabulü ile 1.000,00 TL maddi, manevi tazminat istemlerinin kısmen kabulü ile 100.000,00 TL manevi tazminatın ödenmesine karar verildiği görülmüştür.
… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince yapılan istinaf incelemesinde, destekten yoksun kalma tazminatı ödenmesine karar verilmesi istemiyle açıldığı anlaşılan davada, toplumun bir bireyi olunması nedeniyle oluşan özel ve olağan dışı zararın sosyal risk ilkesine göre incelenmesi, gerekirse bilirkişi incelemesi yapılması ve oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerektiği, davanın konusunun ortaya konulması kapsamında uyuşmazlığın hukuki niteliğinin tam olarak belirlenmesi ve sonrasında işin esası hakkında hüküm kurulması gerekirken bu yapılmaksızın maddi ve manevi tazminat istemleri hakkında karar verilmesinde usul hükümlerine uyarlık görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 5. fıkrası uyarınca istinaf istemlerine konu kararın kaldırılmasına, aynı hüküm gereğince yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.
Bakılan uyuşmazlıkta; … İdare Mahkemesi tarafından; maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkin olarak hukuki nitelendirme yapılmış olup, maddi tazminat istemlerinin 5233 sayılı Kanun kapsamında, manevi tazminat istemlerinin ise sosyal risk ilkesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği yolunda verilen karar da 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 5. fıkrasında belirtilen usul hükümlerine aykırılık bulunmamaktadır.
Bu durumda ; … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi tarafından istinaf istemleri hakkında bir karar verilmesi gerekirken kararın kaldırılarak dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın maddi tazminat istemine ilişkin kısmının kabulü, manevi tazminat istemlerinin kısmen kabulü kısmen reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurularında, İdare Mahkemesi kararının kaldırılması ve dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere Mahkemesine gönderilmesi yolundaki temyize konu .. Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 03/11/2020 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.