Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2019/4659 E.  ,  2020/4070 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/4659
Karar No : 2020/4070

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : …Kurumu Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı davanın reddi yolundaki kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, işyeri bildirgesinin, işe giriş bildirgelerinin ve aylık prim hizmet belgelerinin süresinde Kuruma verilmediğinden bahisle 5510 sayılı Kanun’un 102. maddesi uyarınca tesis edilen …TL tutarlı, 05/03/2014 tarih ve 3727795 sayılı işlemin, … TL tutarlı 18/04/2014 tarih ve 5976888 sayılı işlemin ve … TL tutarlı 18/04/2014 tarih ve 5977076 sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı tarafından 12/02/2014 tarihinde yapılan tespit sonucu düzenlenen tutanağın her hangi bir ihtirazi kayıt konulmadan imzalandığı ve aksinin ispatlanamadığı, olay günü fiilen çalıştığı tespit edilen “…” adlı şahsın işe giriş tarihinin 15/06/2013 olarak tutanağa geçirildiği ve imzasının alındığı, davacı ve diğer çalışanlar tarafından söz konusu tutanağın imzalandığı, 5510 sayılı Kanun’un 59. maddesinde, Kurum denetmenlerince düzenlenen tutanakların aksi sabit oluncaya kadar geçerli olduğunun da hükme bağlandığı göz önüne alınıp tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde; anılan yasa maddeleri ile getirilen zorunluluklara aykırı davranılarak işyeri bildirgesi ile söz konusu işçilerin işe giriş bildirgelerinin ve 2013/06-07-08-09-10-11-12 aylar ile 2014/01 ayına ait aylık prim hizmet belgelerinin yasal süresi içinde kuruma verilmediği anlaşıldığından; bu eylemlerinden dolayı davacıya dava konusu işlemlerle verilen idari para cezalarında hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, hiç bir inceleme ve araştırma yapılmadan hüküm kurulduğu, esas olarak işe başlama tarihlerinin 13/02/2014 olduğu, …’in ifadesinin dikkate alınmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Mahkeme kararının; aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal sürede verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmının onanması, işyeri bildirgesi ile işe giriş bildirgelerine ilişkin kısımlarının ise bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulunun 07/03/2019 tarih ve 2019/24 sayılı kararıyla Danıştay Onbeşinci Dairesinin kapatılması üzerine Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen dava dosyasında, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 17. maddesinin 2. fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Sosyal Güvenlik Kurumu Kontrol Denetmenleri tarafından düzenlenen 14/02/2014 tarih ve 2014/DO/003 sayılı raporda; şikayet üzerine davacıya ait işyerinde yapılan denetim neticesinde “…” adlı işçinin 05/03/2014 tarihli yazıyla 2013/6 ila 2014/1. aylara ait aylık prim ve hizmet belgesi ile işe giriş bildirgesinin talep edilmesine rağmen verilmediği ve diğer işçilerin davalı idareye bildirilen aylık hizmet belgesinde isimleri yer almadığı ve işe giriş bildirgelerinin yasal süresi içinde kuruma bildirilmediğinin ve işyerinin tescilsiz olduğunun 12/02/2014 tarihli tutanakla tespit edildiği, “…” adlı işçi ve diğer işçiler ile “işveren” tarafından söz konusu tutanağın imzalandığı, 5510 sayılı Kanun’un ilgili hükümleri uyarınca işlem tesis edilmesi gerektiğinin teklifi üzerine, 5510 sayılı Kanun’un 102. maddesi uyarınca işyeri bildirgesinin kuruma verilmediğinden bahisle … TL idari para cezası verilmesine ilişkin 05/03/2014 tarih ve 3727795 sayılı işlem, 2013/06-07-08-09-10-11-12 aylar ile 2014/01 ayına ait aylık prim hizmet belgesinin yasal süresi içinde kuruma bildirilmediğinden bahisle … TL idari para cezası verilmesine ilişkin 18/04/2014 tarih ve 5977076 sayılı işlem ve sigortalı işe giriş bildirgelerinin süresi içerisinde kuruma verilmediğinden bahisle … TL idari para cezası verilmesine ilişkin 18/04/2014 tarih ve 5976888 sayılı işleme yapılan itirazın reddi üzerine söz konusu para cezalarının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun,
102. maddesinin (a-2) bendinde, “8 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen bildirgenin verilmediğinin, mahkeme kararından veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında her bir sigortalı için asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.” hükmüne;
(b) bendinde ise “11 inci maddesinde belirtilen bildirgeyi, Kurumca belirlenen şekle ve usûle uygun vermeyenler veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde, anılan ortamda göndermeyenler veya bu Kanunda belirtilen süre içinde Kuruma vermeyenlere;
1) Kamu idareleri ile bilânço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin üç katı tutarında,
2) Diğer defterleri tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin iki katı tutarında,
3) Defter tutmakla yükümlü olmayanlar için bir aylık asgari ücret tutarında,
idari para cezası uygulanır,” hükmüne;
(c-4) bendinde ise, “86 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usûlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için; belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.” hükmüne; yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Mahkeme kararının aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal sürede verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasına ilişkin işlem yönünden incelenmesi:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen davanın reddi yolundaki karar dava konusu aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal sürede Kuruma verilmemesi nedeniyle verilen para cezasına ilişkin işlem yönünden usul ve hukuka uygun olup, davacının dilekçesinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu işlem yönünden bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Mahkeme kararının işyeri bildirgesinin yasal sürede verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasına ilişkin işlem yönünden incelenmesi:
Dosyanın tetkikinden davacı …’e 5510 sayılı Kanun’un 11. maddesinde öngörülen işyeri bildirgesini Kuruma süresinde vermediği gerekçesiyle aynı Kanun’un 102. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi hükmüne göre asgari ücretin üç katı uygulanarak … TL idari para cezası verildiği görülmüştür. Ancak, 5510 sayılı Kanun’un 102. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin 1. alt bendinde kamu idareleri ile bilânço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin üç katı tutarında idari para cezası uygulanacağı hususu açıkça belirtilmiştir.
Bu durumda, kamu idaresi olmayıp, bilanço esasına göre defter tutmak zorunda da olmayan davacı hakkında 5510 sayılı Kanun’un 102. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca asgari ücretin üç katı tutarında verilen idari para cezasında bu yönüyle hukuka uyarlık bulunmadığından Mahkeme kararının dava konusu işyeri bildirgesinin yasal sürede verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasına ilişkin işlem yönünden bozulması gerekmektedir.
Mahkeme kararının işe giriş bildirgelerinin yasal sürede verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasına ilişkin işlem yönünden incelenmesi:
Dosya içeriğinde yer alan 12/02/2014 tarihli tespit tutanağında, …’in bildiriminin işverenin 1084322.038 sayılı dosyasından yapıldığı anlaşıldığından tutanağa alınmadığı, isimleri görülmeyen 10 kişinin tutanağa alındığının belirtildiği, bu hususa ilişkin olarak … Kurumu Kontrol Denetmenleri tarafından düzenlenen 14/02/2014 tarih ve 2014/DO/003 sayılı raporun sonuç ve kanaat kısmında işyerinde görülen ve tutanağa kaydedilen 10 işçinin tutanakta belirtilen beyan tarihleri itibariyle işe giriş bildirgelerinin verilip verilmediğinin kontrol edilmesi, verilmemiş ise işverenden talep edilmesi, verilmez ise resen tanzim edilmesi gerektiği belirtilmiş olmasına rağmen işe giriş bildirgelerine ilişkin 18/04/2014 tarih ve 5976888 sayılı işlemde … de dahil edilek 11 çalışan için hesaplama yapıldığı görülmüştür.
Bu durumda, davacı hakkında 5510 sayılı Kanun’un 102. maddesinin 1. fıkrasının (a-2) bendi uyarınca verilen idari para cezasında bu yönüyle hukuka uyarlık bulunmadığından Mahkeme kararının işe giriş bildirgelerinin yasal sürede verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasına ilişkin işlem yönünden bozulması gerekmektedir.
Ancak; … dışında kalan diğer 10 çalışan yönünden; bu kişilerin işyerinde çalıştıkları ve süresinde işe giriş bildirgelerinin verilmediği sabit olduğundan, davalı idarece bu kişiler yönünden yeni bir işlem tesis edilebileceği açıktır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin kısmen kabulüne,
2. Davanın reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının işyeri bildirgesi ile işe giriş bildirgelerinin yasal sürede verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezalarına ilişkin işlemler yönünden BOZULMASINA,
3.Davacının, temyiz isteminin kısmen reddine, Mahkeme kararının aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal sürede verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasına ilişkin işlem yönünden ONANMASINA,
4. Bozulan kısım yönünden, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21/10/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.