Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2019/4577 E. , 2020/4476 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/4577
Karar No : 2020/4476
TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : … – … İnş. Tur. San. Tic. ve
Nak. Ldt. Şti. İş Ortaklığı Adına … ve
… İnş. Tur. San. Tic. ve Nak. Ldt. Şti.
VEKİLİ : Av. …
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMLERİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı dava konusu işlemin 2.043,00 TL’lik kısmının iptali, 46.993,00 TL’lik kısmı yönünden davanın reddi yolundaki kararının taraflarca aleyhlerine ilişkin kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı iş ortaklığı tarafından, ihale ile edimi üstlenilen … Merkez Sağlık Meslek Lisesi inşaatı işinde teknik personel olarak gösterilen 1 işçiye ait işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri ile 2011/05 – 2013/06 dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle 49.036,00 TL idari para cezası ile tecziyesine ilişkin Artvin Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemine yapılan itirazın reddine dair …tarih ve … sayılı komisyon kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla; davacı tarafın beyanlarında personel …’in işyerinde çalıştığı ancak bu çalışmaların haftada bir kaç saati geçmediği ileri sürülmekte ise de, çalışma süresi ile ilgili iddiaların prime esas kazanç miktarı ve dolayısıyla ödenecek prim miktarının hesaplanmasına konu uyuşmazlıklara ilişkin olduğu, dava konusu cezanın …. için davalı idareye verilmesi gereken bildirgelerin verilmemesine dayandığı, …’in başka bir işyerinde sigortalı olarak çalıştığı yönündeki itirazının ise, işçinin kısmi zamanlı dahi olsa davacı şirketin gözetimi ve denetimi altında emir ve talimatlarına göre bağımlı çalışması 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesi uyarınca iş akdinin varlığına karine teşkil ettiğinden, işverenin bildirim yükümlülüğünü ortadan kaldırmadığının açık olduğu, davalı idare tarafından …’in 20/05/2011 – 26/06/2013 tarihleri arasında davacı iş ortaklığına ait işyerinde çalıştığının Artvin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden gelen resmi yazı üzerine öğrenildiği, …’in başka bir işyerinde tam zamanlı olarak sigortalı çalışmakla birlikte hafta içerisinde kısmi zamanlı olarak davacının işyerinde de teknik konularla ilgili olarak çalıştığı, hizmet akdi ile bir veya birden fazla işverene bağımlı olarak çalışmak mümkün olmakla birlikte bu çalışmaya ilişkin işe giriş bildirgesi, aylık prim ve hizmet bildirgeleri ile sigortalının işyerinde ki çalışmasının sona ermesi halinde işten çıkış bildirgesinin işveren tarafından davalı idareye verilmesi gerektiği ancak davacı şirketin bu bildirgeleri vermediği sabit olduğundan, davalı idare tarafından anılan yükümlülükleri yerine getirmeyen davacı şirkete para cezası verilmesinin gerektiği, idari para cezası hesap tablosunda aylık hizmet ve prim belgelerinin 2011 yılının 5. ayından başlamak üzere kesintisiz olarak 2013 yılının 7. ayına kadar 7. ay dahil verilmediği şeklinde hesap yapıldığı ancak 26/06/2013 tarihi itibari ile işyerinin kapanması nedeniyle aylık pirim ve hizmet bildirgesi verme zorunluluğu bulunmayan 2013 yılının 7. ayına ilişkin olarak 2.043,00 TL tutarında fazladan para cezası hesaplandığı, bu durumda; davalı idarece davacı şirkete verilen 49.036,00 TL para cezasına ilişkin dava konusu işlemin 2.043,00 TL’ye ilişkin kısmında hukuka uyarlık, geri kalan 46.993,00 TL’ye ilişkin kısmında ise hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu para cezasına ilişkin işlemin 2.043,00 TL tutarındaki kısmının iptaline, geri kalan 46.993,00 TL tutarındaki kısmının iptali yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, dava konusu işlemde ismi bildirilen …’in ayda en fazla 10 saat çalıştığı, tam zamanlı çalışan olarak değerlendirilmesinin hakkaniyete aykırı olduğu, bir işçinin iki ayrı iş yerinde çalışabileceği, kısmi süreli çalışanların prim hesaplamasının nasıl yapılacağının Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 101. maddesinde düzenlendiği, idare mahkemesi kararının davanın reddine ilişkin kısmının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından; İşveren Uygulama Tebliği uyarınca belgelerin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23’ünde Kuruma gönderileceği, 2013 yılının 6. ayına ait belgelerin verilme zamanının 2013 yılının 7. ayı olduğu, tesis edilen idari para cezasının hukuka uygun olduğu, idare mahkemesi kararının dava konusu işlemin iptali yolundaki kısmının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
TARAFLARIN_SAVUNMALARI : Taraflarca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davalı idarenin temyiz isteminin kabulü, davacıların temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulunun 07/03/2019 tarih ve 2019/24 sayılı kararıyla Danıştay Onbeşinci Dairesinin kapatılması üzerine Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen dava dosyasında, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı iş ortaklığının, ihalesi Artvin İl Özel İdaresi İhale ve Satınalma Müdürlüğü tarafından yapılan Artvin Merkez Sağlık Meslek Lisesi inşaatı işini üstlendiği, 20/05/2011 tarihinde işyeri tesliminin yapıldığı, Artvin Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısı ile işyeri teslim tarihi ile iş bitim tarihi olan 20/06/2013 tarihleri arasında çalıştırılan teknik personel listesinin Artvin Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne gönderildiği, Artvin Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısı ile davacı iş ortaklığından teknik personel olarak çalıştığı belirtilen üç işçinin sigorta bildirimine esas işlemlerinin yapılmasının istenildiği, davacı iş ortaklığı tarafından iki işçinin kendi nam ve hesabına çalıştığı ile ilgili bilgi ve belgelerin sunulduğu, bir işçi yönünden ise herhangi bir itiraz ileri sürülmemesi üzerine 49.036,00 TL idari para cezası ile tecziye edildiği, bu işleme karşı yapılan itirazın reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 86. maddesinde; “İşveren bir ay içinde 4 üncü ve 5 inci maddeye tabi çalıştırdığı sigortalıların ve sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalıların; a) Ad ve soyadlarını, T.C. kimlik numaralarını, b) 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlarını, c) Prim ödeme gün sayıları ile prim tutarlarını gösteren ve örneği Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenen asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesini, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındakiler için en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar, diğer sigortalılar için ise ait olduğu ayı takip eden ayda Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma vermekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu hususu sigortalı çalıştırmaya son verdiği tarihten itibaren, onbeş gün içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdür.” hükmü, 102. maddesinin 1. fıkrasının c” bendinde; “86 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usûlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için;…. 4) Belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.” hükmü yer almaktadır.
12/05/2010 tarih ve 27579 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin “Aylık prim ve hizmet belgesinin düzenlenmesi, verilmesi ve saklanması” başlıklı işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 102. maddesinde, işverenlerin bir ay içinde Kanunun 4 üncü ve 5 inci maddelerine tabi çalıştırdığı sigortalıların, aylık prim ve hizmet belgelerini Kurumca çıkarılacak tebliğde belirtilen süre içinde Kuruma vermekle yükümlü olduğu kurala bağlanmış, 29/05/2016 tarih ve 29726 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikle de özel nitelikteki işyeri işverenlerinin, aylık prim ve hizmet belgelerini en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23’ünde Kuruma göndermekle yükümlü olduğu düzenlemesi getirilmiştir.
01/09/2012 tarih ve 28398 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan İşveren Uygulama Tebliği’nin “Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin Kuruma Verilmesi” başlıklı 2.2. maddesinde, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanları çalıştıran özel nitelikteki işyeri işverenlerinin cari aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23’ünde Kuruma göndereceği kuralı düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacılarn Temyiz İstemi Yönünden Yapılan İnceleme:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın redde ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, davacıların temyiz dilekçesinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Davalı İdarenin Temyiz İstemi Yönünden Yapılan İnceleme:
Yukarıda aktarılan yasal düzenlemeler uyarınca; istihdam edilen işçiye ait aylık prim ve hizmet belgesinin, belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın en geç 23’ünde Kuruma gönderileceği anlaşılmaktadır.
Olayda, ihale konusu işin 20/05/2011 – 20/06/2013 tarihleri arasında yapıldığı ve makine mühendisi olan …’in işin başından sonuna kadar teknik personel olarak bildirildiği hususlarının sabit olduğu ve …’in kısmi süreli de olsa iş yerinde çalıştığının kabul edildiği görülmektedir.
Uyuşmazlıkta, ihale konusu işin 2013 yılının 6. ayı itibariyle sona ermesi nedeniyle 6. aya ait aylık pim ve hizmet belgesi bu ayı takip eden ayın 23’üne kadar verileceğinden, belgenin veriliş tarihleri nazara alınarak 2011 yılının 6. ayından başlatılarak 2013 yılının 7. ayı itibariyle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından davanın tümüyle reddine karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemin kısmen iptali yolunda verilen mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz isteminin reddine,
2. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
3. Dava konusu işlemin kısmen iptali, davanın kısmen reddi yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı temyize konu kararının redde ilişkin kısmının ONANMASINA, iptale ilişkin kısmının ise BOZULMASINA,
4. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 04/11/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.