Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2019/4175 E.  ,  2022/6109 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/4175
Karar No : 2022/6109

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : …Mirasçıları
1- …
13- …’a Velayeten …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanmasına dair Danıştay (Kapatılan) Onbeşinci Dairesinin 11/10/2018 tarih ve E:2014/1682, K:2018/6861 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, ikamet ettiği Batman ili, Gercüş ilçesi, … köyü, … mezrasından terör olayları nedeniyle göç ettiğinden bu mezrada bulunan mal varlığına ulaşamaması sebebiyle meydana gelen zararlarının, 5233 sayılı Kanun kapsamında karşılanması amacıyla yaptığı başvurunun reddine ilişkin … Valiliği … No’lu Zarar Tespit Komisyonunun … tarih ve … sayılı işleminin iptali ve 48.256,00 TL maddi tazminatın idareye başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacılar murisi …’ın başvurusu üzerine, Batman il sınırları dahilinde bulunan maliki ve/veya zilyedi olduğu taşınmazları için gerekli işlemler yapılarak sonuçlandırılması, Mardin il sınırları içinde kalan taşınmazları hakkında ise gerekli bilgi ve belgelerin bulunduğu işlem dosyasının 5233 sayılı Kanun kapsamında gerekli işlemlerin yapılıp sonuçlandırılması için Mardin Valiliği bünyesinde oluşturulan Zarar Tespit Komisyonu Başkanlığına gönderilmesi gerekirken, sadece tapulu kayıtlar esas alınmak suretiyle eksik değerlendirme yapılarak ve … adına kayıtlı taşınmazların Mardin ili Dargeçit ilçesi sınırları dahilinde kaldığından bahisle ödeme yapılmamasına ilişkin dava konusu idari işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine Danıştay (Kapatılan) Onbeşinci Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve bu aşamada davacının tazminat talebi hakkında karar verilmesine yer bulunmadığının açık olduğu belirtilerek kararın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME
TALEP_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Danıştay (Kapatılan) Onbeşinci Dairesinin kararının düzeltilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı Kanun’un 26. maddesinin birinci fıkrası hükmünün uygulanmasını teminen davalı idarenin karar düzeltme isteminin kısmen kabulü, kısmen reddi ile Mahkeme kararının davacılardan …’a ilişkin kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
A) Karar Düzeltme İstemine Konu Kararın, İdare Mahkemesi Kararının … Dışındaki Davacılara İlişkin Kısmının Onanmasına İlişkin Kısmının İncelenmesi:
Danıştay dava daireleri ile İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurullarının temyiz üzerine verilen kararları hakkında, ancak 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulamaya devam edilen) 54. maddesinde yazılı nedenlerle kararın düzeltilmesi istenebilir. Davalı idarenin karar düzeltme dilekçesinde öne sürdüğü hususlar ise, kararın …’a ilişkin kısımları yönünden anılan maddede yazılı nedenlerden hiçbirine uymamaktadır.
Bununla birlikte Mahkeme kararı gereği yerine getirilirken; kadastrosu tamamlanan yerlerde mülkiyet durumunun esas alınması, bu bakımdan zilyetlik iddiasında bulunulan yerlerin ya da daha önce yapılmış olan keşiflerde başvurucu lehine tespit edilmiş olan taşınmazların, tapu kayıtlarının gerek davacıdan (başvurucudan) istenilmesi, gerekse davalı idarece araştırılması, zilyetlik iddiası ile kadastro tespiti arasında var olabilecek farklı durumların nedeninin davacıdan (başvurucudan) (belge, sözleşme, dava vs. ile) ispatlanmasının istenilmesi gerekmekte olup, bu ispatın gerçekleştirilemediği tapusu bulunmayan taşınmazlar hakkındaki zilyetlik iddialarının ise dinlenmeyeceği, bu anlamda 5233 sayılı Kanun kapsamında karşılanması gereken bir zararın oluşup oluşmadığına ve mükerrer ödemelerde bulunulmamasına dikkat edileceği açıktır.
Bu nedenle, kararın bu kısmının düzeltilmesine yönelik istemin reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.
B) Karar Düzeltme İstemine Konu Kararın, İdare Mahkemesi Kararının …’a İlişkin Kısmının Onanmasına İlişkin Kısmının İncelenmesi:
2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulamasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca karar düzeltme isteminin kısmen kabulü ile Danıştay (Kapatılan) Onbeşinci Dairesinin 11/10/2018 tarih ve E:2014/1682, K:2018/6861 sayılı kararının, İdare Mahkemesi kararının davacılardan …’a ilişkin kısmının onanmasına ilişkin kısmı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik” başlıklı 26. maddesinde, “1. Dava esnasında ölüm veya herhangi bir sebeple tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik olursa, davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar; gerçek kişilerden olan tarafın ölümü halinde, idarenin mirasçılar aleyhine takibi yenilemesine kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına ilgili mahkemece karar verilir. Dört ay içinde yenileme dilekçesi verilmemiş ise, varsa yürütmenin durdurulması kararı kendiliğinden hükümsüz kalır. 2. Yalnız öleni ilgilendiren davalara ait dilekçeler iptal edilir.” hükümlerine yer verilmiştir.
2577 sayılı Kanun’un 26. maddesinin “yalnız öleni ilgilendiren davalara ait dilekçeler iptal edilir.” hükmünden kastedilen davalar; münhasıran ölenin şahsına sıkı sıkıya bağlı olan, başkalarına devir ve temliki veya miras yoluyla intikali mümkün olmayan haklarla ilgili davalardır. Bunun dışında, Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca, ölene ait bulunan bütün haklar, mallar ve borçlar mirasçılara geçeceğinden, dava açılmakla mameleki niteliğe dönüşen haklar da ölenin malvarlığının bir bölümünü oluşturacağından, açılmış bulunan bu tür davaları ölenin mirasçılarının takip etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyası ve Uyap kayıtlarının incelenmesinden; davacılardan …’ın Danıştay (Kapatılan) Onbeşinci Dairesinin 11/10/2018 tarih ve E:2014/1682, K:2018/6861 sayılı kararından sonra 07/07/2021 tarihinde vefat ettiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; İdare Mahkemesince, davacılardan …’ın vefat ettiği ve uyuşmazlığın yalnız öleni ilgilendiren bir dava niteliğinde bulunmadığı gözetilerek, bu davacı yönünden, 2577 sayılı Kanun’un 26. maddesinin 1. fıkrası uyarınca davayı takip hakkı kendisine geçen mirasçıların başvurmasına kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin karar düzeltme isteminin KISMEN KABULÜNE, KISMEN yukarıda belirtilen açıklama ile REDDİNE,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin … İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:… sayılı kararının davacılardan …’a ilişkin kısmının 2577 sayılı Kanun’un 26. maddesinin 1. fıkrası hükmünün uygulanmasını teminen BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 15/12/2022 tarihinde kesin olarak oy çokluğuyla karar verildi.

(X) – KARŞI OY :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 26. maddesinde, dava esnasında ölüm veya herhangi bir sebeple tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik olursa, davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar, gerçek kişilerden olan tarafın ölümü halinde, idarenin mirasçılar aleyhine takibi yenilemesine kadar, dosyanın işlemden kaldırılmasına ilgili mahkemece karar verileceği, yalnız öleni ilgilendiren davalara ait dilekçelerin iptal edileceği, dosyanın işlemden kaldırılmasına dair kararların diğer tarafa tebliğ edileceği kurala bağlanmıştır.
UYAP kayıtlarının incelenmesinden, davacılardan …’ın, karar düzeltme aşamasında, 07/07/2021 tarihinde vefat ettiği anlaşıldığından, yukarıda anılan Kanun hükmü uyarınca varsa davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar dosyanın işlemden kaldırılması gerektiği kuşkusuz ise de, karar düzeltme incelemesine konu dosyanın tekemmülü sağlandıktan; dolayısıyla dosya karar düzeltme incelemesi yapılabilecek hale geldikten sonra adı geçen davacının vefat ettiği, diğer yandan dosya işlemden kaldırıldıktan sonra varsa davayı takip hakkı kendisine geçenin dosyanın işleme konulması talebiyle başvurması halinde yargılama safahatının geriye götürülmeyip kaldığı yerden devamının sağlanması, yargılama süresinin gereksiz uzatılmaması ve usul ekonomisi yönlerinden adil yargılanma hakkına daha uygun düşeceğinden Dairemizce bu aşamada karar düzeltme incelemesi yapılarak gerekli olan kararın verilmesi ve 2577 sayılı Kanun’un 26. maddesi hükümlerinin kararın düzeltilmesine ilişkin karardan sonraki safahata yönelik olarak uygulanmak üzere dosyanın … İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verilmesi gerektiği oyuyla davacılardan … yönünden salt adı geçenin ölümü nedeniyle İdare Mahkemesi kararının bozulması yönündeki çoğunluk kararının bu kısmına katılmıyorum.