Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2019/1114 E. , 2022/5960 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/1114
Karar No : 2022/5960
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Ambalaj San. ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Bakanlığı / ANKARA
(Mülga …Bakanlığı)
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …
İSTEMİN_KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …. İdare Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket adına düzenlenen …tarih ve …sayılı dahilde işleme izin belgesinin taahhüt hesabının 2007/2 sayılı Dahilde İşleme Rejimine İlişkin İşlemlerin Bilgisayar Veri İşleme Tekniği Yoluyla Yapılmasına Dair Tebliğ’in 12. maddesine istinaden müeyyideli olarak kapatılmasına ilişkin olarak (mülga) Ekonomi Bakanlığı Marmara Bölge Müdürlüğünün …tarih ve E.…sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararla; üretim sırasında ortaya çıkan ikincil işlem görmüş ürünlerin tamamının işletmede tekrar işlenerek ihraç edilen mamüller bünyesinde yurt dışına ihraç edildiğine ilişkin Yıldız Teknik Üniversitesinden alınan rapor doğrultusunda, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 238. maddesine, 2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği’nin 43. maddesine ve dahilde işlemi izin belgesine aykırı olarak, ithal edilen eşyanın, süresi içinde ihraç edilmeyerek yurt içine doğrudan veya işlenerek satıldığı her türlü şüpheden uzak somut bir şekilde ortaya konulmadan, müeyyideli olarak taahhüt hesabının kapatılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi …. İdare Dava Dairesince, davacı şirket tarafından dahilde işleme rejimi kapsamında ithal edilen eşyaların üretim sürecinde kullanıldıktan sonra ekonomik değeri olan ikincil ürünler elde edildiği ve bu ürünlerin fire niteliğinde olmamasına rağmen serbest dolaşıma giriş beyanında bulunulmaksızın iç piyasada satıldığı soruşturma raporu ile ortaya konulduğundan, dahilde işleme rejimi belgesinin müeyyideli olarak kapatılmasına ilişkin olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulüne, İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, ihracat taahhüdünün tamamının gerçekleştirildiği, dava konusu işleme karşı 17/05/2017 tarihinde itiraz müracaatı yapıldığı, itirazın henüz sonuçlanmadığı, eksik incelemeye dayalı olarak karar verildiği, eksik incelemeye dayalı olarak karar verildiği, aynı gerekçeyle tahakkuk ettirilen para cezalarına karşı vergi mahkemesinde açılan davaların kabul ile sonuçlandığı belirtilerek Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı şirket adına düzenlenen …tarih ve …sayılı dahilde işleme rejimi belgesine yönelik olarak davacı şirket tarafından 09/08/2016 tarihinde kapatma müracaatı yapılmıştır.
Davacı şirket hakkında gümrük ve ticaret müfettişi tarafından yapılan inceleme neticesinde düzenlenen 29/06/2016 tarih ve 450-B/10 sayılı soruşturma raporunda, anılan dahilde işleme rejimi belgesi kapsamında işlenen ithal eşyasından artan hurda plastik cinsi ikincil işlem görmüş ürünlerin beyan edilmeksizin iç piyasaya satıldığına yönelik tespitlerin bulunduğundan bahisle davacı şirket tarafından ekonomik değeri haiz hurda niteliğindeki ikincil işlem görmüş ürünlerin serbest dolaşıma girdiğine ilişkin herhangi bir beyanda bulunulmadığı ve bu ürünler hakkında 2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği’nin 38. maddesinin 9. fıkrasında sayılan ve beyanda bulunmayı gerektirmeyen işlemlerin de yapılmadığı gerekçesiyle, dahilde işleme rejiminin müeyyideli olarak kapatılmasına ilişkin …tarih ve E.…sayılı işlem tesis edilmiştir.
Bakılmakta olan dava da anılan işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
27/01/2005 tarih ve 25709 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2005/8391 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Kararı’nın, “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinin 1. fıkrasında, “İşlem Görmüş Ürün: İşleme faaliyetleri sonucunda elde edilen asıl veya ikincil işlem görmüş ürünü, Asıl İşlem Görmüş Ürün: Dahilde işleme rejimi kapsamında elde edilmesi amaçlanan ürünü, İkincil İşlem Görmüş Ürün: İşleme faaliyetleri sonucunda elde edilen asıl işlem görmüş ürün dışındaki ürünü, İthal Eşyası: İşlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ile işlem görmüş ürünün bünyesinde yer almamakla birlikte çalışmasını sağlayan madde (yakıt ve yağ dahil) ya da hizmetin devamını sağlayan madde (yedek parça, vb.), ambalaj ve işletme malzemesini, Fire: İşleme faaliyetleri sırasında özellikle kuruma, buharlaşma, sızma veya gaz kaçağı şeklinde yitirilen ve imha olan kısım ile ekonomik değeri olmayan atıkları, …. ifade eder.” düzenlemesine yer verilmiştir.
20/12/2006 tarih ve 26382 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği’nin “Kapatma Müracaatının Değerlendirilmesi” başlıklı 38. maddesinin 9. fıkrasında, “Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ithal edilen eşyadan elde edilen ikincil işlem görmüş ürünün, belge/izin ihracat taahhüdünün kapatılmasından önce gümrük mevzuatı çerçevesinde gümrük idaresi gözetiminde imhası, gümrüğe terk edilmesi, çıkış hükmünde gümrüğe teslimi veya serbest dolaşıma giriş rejimi hükümlerine göre ithali hallerinde, bu ürünün ihracatının gerçekleştirilmesi aranmaz. İkincil işlem görmüş ürünün serbest dolaşıma giriş rejimine göre ithali halinde, bu ürünün gümrük idaresine teslimi aranmaz ve bu ürüne ilişkin ithalat vergileri, belge/izin kapsamındaki gerçekleşme oranları üzerinden hesaplanan miktar ve birim fiyat esas alınarak tahsil edilir. Ancak, belge kapsamında yurt içi alım yapılması halinde, bu alıma tekabül eden varsa ikincil işlem görmüş ürünün ihracatının gerçekleşmesi aranmaz. Belge kapsamında, bu fıkra hükmü çerçevesinde işlem yapılması halinde bu durum, ihracatçı birlikleri genel sekreterliklerince taahhüt kapatma yazısında belirtilir.” kuralı; “İhracatın Gerçekleştirilmemesi” başlıklı 43. maddesinin 5. fıkrasında, “Bu Tebliğin 38. maddesinin 9. fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, belge/izin kapsamında ikincil işlem görmüş ürünün ihraç edilmemesi halinde, ithal eşyasına ilişkin beyannamenin tescil tarihindeki kur ve vergi oranı veya asıl işlem görmüş ürünün ihraç edilen kısmı oranında ikincil işlem görmüş ürünün serbest dolaşıma girişine ilişkin beyannamenin tescil tarihindeki kur ve vergi oranı esas alınarak hesaplanan verginin, ilgili gümrük idaresine yatırıldığının tevsiki aranır. Aksi takdirde, bu Tebliğin 45 inci maddesi hükmüne göre işlem yapılır. ” kuralı; Aynı Tebliğin “Dahilde İşleme Tedbirlerine Uyulmaması” başlıklı 45. maddesinde ise, “Dahilde işleme tedbirlerini, dahilde işleme rejiminde ve belgede/izinde belirtilen esas ve şartlara uygun olarak yerine getirmeyenlerden; a) Şartlı muafiyet sistemi kapsamında ithal edilen ve Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere ihracatı gerçekleştirilmeyen eşyanın ithali esnasında alınmayan vergi….ithal tarihi itibarıyla 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir. Ayrıca, ithal edilen ve süresi içerisinde ihracı gerçekleştirilmeyen eşya için 4458 sayılı Kanunun 238 inci maddesi hükmü çerçevesinde gümrük vergilerinin 2 (iki) katı para cezası alınır.” kuralı yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı tarafından, dava dosyasına 16/03/2020 kayıt tarihli dilekçe ekinde sunulan Ticaret Bakanlığı Marmara Bölge Müdürlüğünce tesis edilen …tarih ve E.…sayılı belgede, müeyyideli olarak kapatılan taahhüt hesabının yeniden açılarak müeyyide uygulanmaksızın kapatıldığı görülmektedir.
Bu durumda, dava konusu işlemin idare tarafından geri alındığı anlaşılmış olup, İdare Mahkemesince davalı idareden bu hususun sorularak gelen bilgi ve belgelere göre yeniden bir karar verilmesi gerektiğinden, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması lüzumu hasıl olmuştur.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin KABULÜNE,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin …İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü, mahkeme kararının kaldırılması, davanın reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi …. İdare Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi …. İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 13/12/2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.