Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2019/10096 E.  ,  2023/731 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/10096
Karar No : 2023/731

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- Kendi adına asaleten …, …, …’ya velayeten …
2- … 3- … mirasçıları; …, …, …, …, …, …, …, …, … 4- …5- …
VEKİLİ : Av. …

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

MÜDAHİLLER (DAVALI YANINDA) : 1- …
2- …

İSTEMLERİN_KONUSU : Davacılar tarafından, Çorum Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesinde sözleşmeli hemşire olarak görev yapan yakınları …’nın kırım kongo kanamalı ateşi hastalığı nedeniyle 13/07/2006 tarihinde gerçekleşen ölümünde davalı idarenin hizmet kusurunun bulunduğu iddiasıyla eş … için 513.801,19 TL maddi, 200.000,00 TL manevi, çocuklar … için 74.244,86 TL maddi, 200.000,00 TL manevi, … için 89.028,75 TL maddi, 200.000,00 TL manevi ve … için 111.079,57 TL maddi, 200.000,00 TL manevi, baba … mirasçıları için miras hisseleri oranında verilmek üzere 40.000,00 TL manevi, anne … için 40.000,00 TL manevi, kayınpeder … ve kayınvalide …’nın her biri için 20.000,00 TL manevi olmak üzere toplam 788.154,37 TL maddi, 920.000,00 TL manevi tazminatın ölüm tarihi olan 13/07/2006 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılan dava sonucunda; … İdare Mahkemesince Danıştay (Kapatılan) Onbeşinci Dairesinin 19/12/2017 tarih ve E:2015/6230, K:2017/7584 sayılı bozma kararına uyularak, davanın kısmen kabulü ile davacılardan … için 93.048,92 TL maddi, 40.000,00 TL manevi, … için 83.292,83 TL maddi, 40.000,00 TL manevi, … için 105.032,87 TL maddi, 40,000.00 TL manevi ve … için 141.061,98 TL maddi, 40.000,00 TL manevi, … için (miras hisseleri oranında verilmek üzere) 40.000,00 TL manevi, … için 40.000,00 TL manevi, … için 10.000,00 TL manevi ve … için 10.000,00 TL manevi tazminat olmak üzere toplam 422.436,60 TL maddi tazminat ile 260.000,00 TL manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacılara ödenmesine, (karar gerekçesinde ayrıntılı yer alan) 100.000,00 TL maddi, 180.000,00 TL manevi tazminat için idareye başvuru tarihi olan 14/03/2007 tarihinden itibaren kalan 322.436,60 TL maddi, 80.000,00 TL manevi tazminat için miktar artırım tarihi olan 08/05/2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz uygulanmasına, fazlaya ilişkin maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddi yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın taraflarca aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI : Davacılar tarafından, hükme esas alınan hesap bilirkişi raporunun hatalı olduğu, hükmedilen maddi ve manevi tazminat miktarının yetersiz olduğu, davalı idare tarafından, olayda hizmet kusurunun bulunmadığı, tazminat ödenmesi için gerekli şartların oluşmadığı ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN_SAVUNMALARI : Davacılar tarafından, davalı idarenin temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır. Davalı idare ve yanında müdahiller tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, hükmedilen maddi tazminatın miktar artırımı suretiyle artırılan 322.436,60 TL’lik kısmına işletilecek yasal faizin başlangıç tarihi ve hükmedilen manevi tazminatın miktar artırımı suretiyle artırılan 80.000,00 TL’lik kısmına işletilecek yasal faizin başlangıç tarihi dışındaki kısımları yönünden usul ve hukuka uygun olup, dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

Temyiz istemine konu kararın, hükmedilen maddi tazminatın miktar artırımı suretiyle artırılan 322.436,60 TL’lik kısmına işletilecek yasal faizin başlangıç tarihine ve hükmedilen manevi tazminatın miktar artırımı suretiyle artırılan 80.000,00 TL’lik kısmına işletilecek yasal faizin başlangıç tarihine ilişkin kısım yönünden incelenmesi:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar” başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, temyiz incelemesi sonunda Danıştay’ın, kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onayacağı hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanun’un 13. maddesinde, idari eylemlerden hakları ihlal edilmiş olanların dava açmadan önce, bu eylemleri yazılı bildirim üzerine veya başka suretle öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihinden itibaren beş yıl içinde idareye başvurarak haklarının yerine getirilmesini istemeleri gerektiği kuralı yer almakta olup, anılan maddede, idari eylemler nedeniyle uğranılan zararın tazmini için idareye başvuruda bulunulmasının, dava ön şartı olarak öngörülmesi ve zararın idare tarafından en erken bu tarihte sulhen ödenebilecek olması nedeniyle yargı yerince hükmedilecek tazminat miktarına, ön karar için idareye yapılan başvuru tarihi, görevli olmayan adli yargıda dava açılması halinde adli yargıda dava açıldığı tarih itibarıyla yasal faiz uygulanması, Danıştay’ın içtihatlarıyla kabul edilmiştir.
Kanun’un 16. maddesinin 4. fıkrasına 30/04/2013 tarihinde yürürlüğe giren 6459 sayılı Kanun’un 4. maddesi ile, “Ancak, tam yargı davalarında dava dilekçesinde belirtilen miktar, süre veya diğer usul kuralları gözetilmeksizin nihai karar verilinceye kadar, harcı ödenmek suretiyle bir defaya mahsus olmak üzere artırılabilir ve miktarın artırılmasına ilişkin dilekçe otuz gün içinde cevap verilmek üzere karşı tarafa tebliğ edilir.” cümlesi; aynı Kanun’un 5. maddesi ile de 2577 sayılı Kanun’a Geçici 7. madde olarak, “Bu maddeyi ihdas eden Kanunla, bu Kanunun 16. maddesinin dördüncü fıkrasına eklenen hüküm, kanun yolu aşaması dahil, yürürlük tarihinde derdest olan davalarda da uygulanır.” cümlesi eklenmiştir.
Aktarılan düzenlemeyle, nihai karar verilinceye kadar harcı ödenmek ve bir defaya mahsus olmak üzere, “süre veya diğer usul kuralları gözetilmeksizin” dava dilekçesinde gösterilen tazminat miktarının artırılmasına imkan verilmektedir. Böylelikle, artırılan miktar açısından da dava dilekçesinin verildiği tarihteki hukuksal koşullar geçerli bulunmaktadır.
Yapılan bu açıklamalar karşısında, miktar artırımına ilişkin dilekçenin yeni bir dava niteliğinde olmayıp mevcut davada talep edilen tazminat miktarının miktar artırımı suretiyle artırımına olanak sağlayan yasal bir hakkın kullanımına ilişkin olduğu da göz önünde bulundurulduğunda, artırılan tazminat miktarı yönünden davanın kabul edilmesi halinde, yasal faizin başlangıcının bu miktar yönünden de, idarenin uyuşmazlığın esasında ihtilafa, bir başka anlatımla temerrüde düştüğü tarih olduğu; aksi bir durumun hakkaniyete aykırı olacağı sonucuna varılmaktadır.
Bu durumda, artırılan tazminat miktarı bakımından da, davalı idareye başvurunun yapıldığı 14/03/2007 tarihinden itibaren faiz işletilmesi gerektiğinden, temyize konu İdare Mahkemesi kararının hüküm fıkrasında yer alan “100.000,00 TL maddi, 180.000,00 TL manevi tazminat için idareye başvuru tarihi olan 14/03/2007 tarihinden itibaren kalan 322.436,60 TL maddi, 80.000,00 TL manevi tazminat için ıslah tarihi olan 08/05/2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz uygulanmasına” şeklindeki ibarenin, “kabul edilen toplam 422.436,60 TL maddi tazminat ile 260.000,00 TL manevi tazminatın idareye başvuru tarihi olan 14/03/2007 tarihinden itibaren” şeklinde düzeltilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların ve davalı idarenin temyiz istemlerinin davanın esası yönünden REDDİNE,
2. Davacıların temyiz isteminin kabul edilen maddi ve manevi tazminatın miktar artırım dilekçesi ile artırılan kısmına işletilecek yasal faizin başlangıç tarihi yönünden KABULÜNE,
3. Davanın kısmen kabulü, kısmen reddi yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının yukarıda belirtildiği şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
4. 2577 sayılı Kanun’un (geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, esas yönünden oy birliğiyle, miktar artırım dilekçesi ile artırılan kısmına işletilecek yasal faizin başlangıç tarihi yönünden oy çokluğuyla 22/02/2023 tarihinde karar verildi.

(X)-KARŞI OY :
Davacılar lehine hükmedilen maddi ve manevi tazminatın miktar artırımı suretiyle artırılan kısmına işletilecek yasal faizin başlangıç tarihinin, miktar artırım tarihi olarak belirlenmesi hukuka aykırıdır. Bu husus, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar” başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca kararın düzeltilerek onanmasını gerektiren, yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hata ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlık kapsamında bulunmayıp, anılan maddenin 2. fıkrasının (b) bendi uyarınca kararın bozulmasını gerektiren, hukuka aykırılık teşkil ettiğinden; İdare Mahkemesi kararının, bu hususta yeniden bir karar verilmek üzere bozulması gerektiği oyuyla Daire kararına bu yönden katılmıyoruz.