Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2018/4601 E. , 2022/733 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2018/4601
Karar No : 2022/733
TEMYİZ EDEN
(DAVACILAR) : 1- … 2- … 3- Kendi adına asaleten; …, …ve
…adına velayeten …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Valiliği / …
İSTEMİN_KONUSU : …. İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … İl Emniyet Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapmakta iken, Türk Hava Kurumu … Sportif Havacılık Kulübü Derneği’nin …tarih ve …sayılı talep yazısı üzerine Amasya Valiliği’nin …tarih ve …sayılı olur ile 2008 yılı Amasya Uluslararası Atatürk Kültür ve Sanat Haftası etkinlikleri kapsamında yapılacak yamaç paraşütü gösterilerine katılacak pilotların intikalleri, kamp alanına yerleşmeleri ve diğer işleri organize etmek için görevlendirilen davacılar yakını …’nun, 14/06/2008 tarihinde saat 19.30 sıralarında Valiliğin hazırlattığı tanıtım broşürlerini havadan paramotor yardımıyla dağıtmak amacıyla paramotor ile kalkış yapmak isterken istinat duvarına çarparak Yeşilırmak’a düşmesi sonucunda boğularak vefat etmesi üzerine, davacılar tarafından, polis memuru olan murislerinin görevi nedeniyle vefat ettiğinden bahisle uğranıldığı ileri sürülen zarara karşılık olarak toplam 150.000,00 TL maddi ve 250.000,00 TL manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının, Danıştay Onuncu Dairesinin 05/04/2017 tarih E:2015/4219, K:2017/1862 sayılı kararıyla bozulması üzerine bozma kararına uyulmak suretiyle verilen 22/06/2018 tarih ve E:2017/1540, K:2018/994 sayılı kararıyla; Mahkemelerince, bozma kararı gerekçesinde belirtilen hususlara ilişkin bilgi ve belgelerin davalı idareden istenilmesine ilişkin ara kararının yerine getirilmesine yönelik davalı idarece gönderilen belgeler ve davacılar yakını müteveffa …’nun görevlendirilmesine ilişkin talep yazısı ile görevlendirilmesine ilişkin Valilik işlemlerinin incelenmesinden; davacılar yakınının “yamaç paraşütü gösterilerine katılacak pilotların ilimize intikalleri, kamp alanına yerleşmeleri, diğer işleri organize etmek” için görevlendirildiği, paramotor ile tanıtım broşürlerinin dağıtımı konusunda kendisine verilmiş emir ya da direktife dair bir yazının bulunmadığı, Uluslararası Amasya 3. Hava Sporları Şenliğine katılacak yamaç paraşütü/yelken kanat pilotlarının davetiye listesinde de davacılar yakının adının yer almadığı anlaşıldığından, meydana gelen kazada davalı idarenin, kusurlu ya da kusursuz tazmin sorumluluğunu gerektirir bir eylemi bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, olay tutanağının ve tanık anlatımlarının Mahkemece dikkate alınmadığı, yakınlarının kaza yaptığı paramotor paraşütünün davalı idareye ait olduğu, müteveffanın kimseden izin almaksızın kullanabileceği bir araç olmadığı, bu hususun dahi müteveffanın bu iş için de görevlendirildiğinin en büyük göstergesi olduğu, davalı idarece müteveffaya yazılı ve sözlü emir verildiği, müteveffanın davalı idarece görevlendirildiği organizasyonda davalı idareye ait araçla, davalı idarenin emrini yerine getirirken kazaya uğradığı, olay idarenin gerekli güvenliği sağlayamaması, önlemleri almaması, halin icaplarına ve ihtiyaçlara göre faaliyetin teknik yapısının zorunlu kıldığı yükümlülükleri noksansız ve kusursuz bir şekilde yerine getirmemesi nedeniyle meydana geldiği, zararlarının kusursuz sorumluluk ilkesi uyarınca karşılanması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dosyasının incelenmesinden; Amasya Valiliği tarafından, 12-22 Haziran 2008 tarihleri arasında gerçekleştirilmek üzere, içinde Uluslararası Amasya 3. Hava Sporları Şenliğinin de bulunduğu “Amasya Uluslararası Atatürk Kültür ve Sanat Haftası” etkinliklerinin düzenlendiği, Amasya Emniyet Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapan ve kendisi de yamaç paraşütü sertifikasına sahip davacılar yakınının, …tarih ve …sayılı Valilik oluru ile 12-22 Haziran 2008 Amasya Uluslararası Atatürk Kültür ve Sanat Haftası etkinlikleri kapsamında yapılacak yamaç paraşütü gösterilerine katılacak pilotların intikalleri, kamp alanına yerleşmeleri ve diğer işleri organize etmek için görevlendirildiği, davacılar yakının 14/06/2008 tarihinde saat 19.30 sıralarında paramotor ve yamaç paraşütü için düzenlenmiş yerden paramotor ile kalkış yapmak isterken istinat duvarına çarparak Yeşilırmak’a düşmesi sonucu hayatını kaybettiği, davacılar tarafından, yakınlarının kamu görevinin ifası esnasında ölümü nedeniyle uğradıkları zararların davalı idarece kusursuz sorumluluk ilkesi uyarınca tazmin edilmesi istemiyle yaptıkları başvurunun davalı idare tarafından reddedilmesi üzerine uğradıklarını ileri sürdükleri maddi ve manevi zararın tazminine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasanın 125. maddesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu belirtildikten sonra, son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu hükme bağlanmıştır.
Kural olarak idare, yürüttüğü hizmetin doğrudan sonucu olan ve idari faaliyet ile nedensellik bağı kurulabilen zararları tazminle yükümlüdür. İdarenin hukuki sorumluluğu sadece kusur esasına, hizmet kusuru teorisine dayanmamakta, idare kusur koşulu aranmadan da objektif (kusursuz) sorumluluk ilkesi uyarınca sorumlu sayılabilmektedir.
Kusursuz sorumluluk, kamu hizmetinin görülmesi sırasında kişilerin uğradıkları özel ve olağan dışı zararların idarece tazmini esasına dayanmakta olup; kusur sorumluluğuna oranla ikincil derecede bir sorumluluk türüdür. Başka bir anlatımla idare, yürüttüğü hizmetin doğrudan sonucu olan, idari faaliyet ile nedensellik bağı kurulabilen, özel ve olağan dışı zararları kusursuz sorumluluk ilkesi gereği tazminle yükümlüdür. Bu bağlamda, kamu görevlilerinin görevini yaparken, görevi nedeniyle uğramış olduğu zararların idarenin, kamu hizmetinin yerine getirilmesinde, hizmetin işleyişinde ve düzenlenişinde kusuru olmasa bile, kamu ajanının kendi kişisel kusurundan doğmamış olması şartıyla, yürüttüğü kamu hizmetinin doğrudan sonucu olan, nedensellik bağı kurulabilen özel ve olağandışı zararının idare tarafından hizmetten yararlanan topluma pay etme esasına dayalı olan kusursuz sorumluluk ilkesine göre tazmin edilmesi gerekmektedir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu olaya ilişkin olarak, kazanın meydana geldiği yer, tarih ve olayın meydana geliş şekli ile Valilik tarafından davacılar yakını hakkında düzenlenen görevlendirme oluru birlikte değerlendirildiğinde; kazanın davacılar yakının etkinliklerde görevli olduğu 14/06/2008 tarihinde ve paramotor ile yamaç paraşütü için düzenlenmiş alanda gerçekleştiği anlaşılmakta olup, kazanın olay yeri tutanağında davacılar yakınının Valilik tarafından hazırlanan tanıtım broşürlerini dağıtmak üzere havalanacağı sırada meydana geldiği yönünde tespite yer verildiği görülmektedir.
Bu durumda, davacılar yakının Valilik tarafından hazırlanan broşörleri paramotorla havadan dağıtmak yönündeki eyleminin görevlendirme olurunda “diğer işleri organize etmek” ibaresinin kapsamı içinde kabul edilebileceği; olayın, kamu görevlisi olan davacılar yakının, yer ve zaman açısından görevlendirme oluruna uygun şekilde hareket ettiği esnada gerçekleştiği de göz önünde bulundurulduğunda, davacılar yakının kamu görevinin ifası sırasında hayatını kaybettiği, dolayısıyla söz konusu olay nedeniyle uğranılan zararların davalı idarece kusursuz sorumluluk ilkesi uyarınca tazmin edilmesi gerektiği sonucuna varılmaktadır.
Öte yandan, Mahkemece her ne kadar paramotor ile tanıtım broşürlerinin dağıtımı konusunda davacılar yakınına verilmiş emir ya da direktife dair bir yazının bulunmadığı, gösteriye katılacak pilotlar listesinde davacılar yakının ismine yer verilmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği görülmekte ise de; davacının eyleminin, kendisine verilmiş bir emir ya da direktif olmadan gerçekleştirmeye çalışmasının hayatın olağan akışıyla bağdaşmadığı; davacılar yakınının pilotların intikalleri, kamp alanına yerleşmeleri ve diğer işleri organize etmek için Valilik tarafından görevlendirilmesi nedeniyle şenliğe katılacak yamaç paraşütü/yelken kanat pilotlarının davetiye listesinde davacının adına yer verilmesinin de beklenemeyeceği açıktır.
Bu itibarla, Mahkemece meydana gelen olayda davalı idarenin, kusurlu ya da kusursuz tazmin sorumluluğunu gerektirir bir eylemi bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi karar yolunda verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz isteminin KABULÜNE,
2. Davanın reddine ilişkin temyize konu …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16/02/2022 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.
(X)KARŞI OY
Usul ve hukuka uygun olduğu görülen temyize konu Mahkeme kararının onanması gerektiği oyuyla, aksi yönde oluşan Daire kararına katılmıyorum.