Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2018/4063 E.  ,  2020/4952 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2018/4063
Karar No : 2020/4952

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Yumurta Hay. Nak. Gıda İnş. İth. ve İhr. San.
Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

DİĞER DAVALI : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMLERİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması davacı ve davalı …Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara ili, Çubuk ilçesi, … Mahallesinde bulunan işletmenin tahliye edilmesine ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının … tarihli işleminin ve bu işlemin dayanağı olan Ankara Valiliği Mahalli Çevre Kurulunun … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile uyuşmazlık konusu edilen Ankara Valiliği Mahalli Çevre Kurulu kararının içeriğinde, … Havalimanı çevresinde yer alan büyükbaş ve küçükbaş hayvan çiftlikleri ile kanatlı hayvancılık işletmelerinin insan ve hayvan sağlığı açısından sorun teşkil ettiği, hastalık etkenlerinin ulaşım araçları ve vektörler vasıtası ile yurt içinde ve hatta uluslararası düzeyde yayılmasına neden olduğu, son beş yıl içerisinde … ve … ilçelerinde birçok hayvan hastalığının tespit edildiği hususlarına yer verildiği ve buna ilişkin raporların dava dosyasına ibraz edildiği görülmekte olup, insan ve hayvan sağlığının korunması amacıyla ruhsatsız olarak faaliyet gösteren işletmelerin kapatılmasının amaçlandığı anlaşıldığından, dava konusu Mahalli Çevre Kurulu kararında hukuka aykırılık bulunmadığı, dava konusu tahliye işlemi incelendiğinde ise bakılan davada, davaya konu iş yerine yönelik olarak 03/05/2006 tarihinde yapı ruhsatının, 21/06/2007 tarihinde yapı kullanma izin belgesinin, 03/01/2008 tarihinde gıda üretim sertifikasının (yumurta paketleme), 22/11/2007 tarihinde iş yeri açma ve çalışma ruhsatının (yumurta paketleme), 02/11/2007 tarihinde “ÇED gerekli değildir” belgesinin düzenlendiği, iş yerine yönelik olarak tavuk yetiştirme/kümes kısmına ilişkin iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmediğinin görüldüğü, davacı şirketin yumurta paketleme faaliyetini 22/11/2007 tarihli iş yeri açma ve çalışma ruhsatı doğrultusunda yürüttüğü görüldüğünden, davalı idarece davacıya ait iş yerinin yumurta paketleme bölümüne ilişkin kısmının kapatılmasına karar verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, dava dosyasında mevcut olan 22/08/2016 tarihli tutanakta, anılan iş yerinde 130.000 adet tavuğun, 30.000 adet civcivin bulunduğu, ayrıca 02/11/2007 tarihli “ÇED gerekli değildir” belgesinde anılan iş yerinin üretim kapasitesinin 42.000 adet tavuk, 10.000 adet yumurta üretimi olarak belirtildiği görülmekte olup, davacı şirketin ruhsata konu yumurta paketleme faaliyeti dışında kanatlı hayvan işletmeciliği yaptığı, tavuk kümesi kısmının 1. sınıf gayrisıhhi müessese kapsamında olduğunun anlaşıldığı, olayda, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik kapsamında yer aldığına kuşku bulunmayan kanatlı hayvancılık işletmelerinin iş yeri açma ve çalışma ruhsatı almaksızın faaliyette bulunamayacağı, ruhsatsız olarak faaliyette bulunanların ise faaliyetlerine son verileceği açık olup, kanatlı hayvan yetiştiriciliği ile ilgili olarak iş yeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyette bulunduğu konusunda tartışma bulunmayan davacıya ait iş yerinin tahliye edilmesine ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının … tarihli işleminin kanatlı hayvan yetiştirilmesine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının … tarihli işleminin iş yerinin yumurta paketlemeye ilişkin kısmının tahliye edilmesine yönelik kısmı yönünden iptaline, Ankara Valiliği Mahalli Çevre Kurulunun … tarih ve … sayılı kararı ve bu karar uyarınca tesis edilen Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının … tarihli işleminin iş yerinin kanatlı hayvan yetiştiriciliği kısmının tahliye edilmesine yönelik kısmı yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; davacı ve davalı … Büyükşehir Belediye Başkanlığınca aleyhlerine olan kısımları istinaf başvurusuna konu edilen … İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usûle uygun olduğu ve anılan taraflarca ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, işletmeleri ile benzer durumda olan bir başka işletmenin açtığı davada, Bölge İdare Mahkemesince belediyenin tahliye işleminin yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği, yargı kararları arasında birlik sağlanması gerektiği, işletmelerinin de ilgili karardaki tespitlerle ortaya çıkan niteliğe sahip olduğu, son yıllarda …Havalimanının çevresindeki işletmelere ilişkin durmaksızın idari işlem tesis edildiği, davalar açıldığı ama ruhsatlı yerlerin faaliyetinin engellenmesinin mümkün olmadığı, ruhsatlı ya da ruhsatsız ayrımı yapılmaksızın dava konusu Mahalli Çevre Kurulu kararı ile Hayvan Bilgi Sistemine kısıtlama getirildiği, işletmelerin çalışamaz hâle geldiği, Kurul kararının gerekçesinde yer alan hastalıklara ilişkin hususların hiçbir somut delili, tespiti, bilimsel araştırması bulunmadığı, bu hastalıkların büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda görülebilir olması gerçeği bir yana, davacıya ait yumurta tesisinde on yılı aşkın süredir hiçbir hastalığın görülmediği, kaldı ki günümüzün modern tesislerinde bu tür vakaların görülmesinin mümkün olmadığı, hastalığın uçak seferleri ile yayılacağı iddiasının ise tamamen gerçeğe aykırı hiçbir bilimsel ve somut veriye dayanmayan ütopik bir iddia olduğu, davalı idarelerin daha önceki yıllarda tesis ettikleri işlemlerle kapatamadığı işletmeleri, bu sefer de hastalık iddiasıyla kapatmaya çalıştığı, hayvancılık faaliyetlerinin bu şekilde kısıtlanmasında hiçbir kamu yararı bulunmadığı, Kurul kararında, bu işletmelerden kaynaklanan atıkların hastalık etkenlerine kaynak oluşturduğu, atıkların bulaşıcı hastalıkların yayılmasına neden olduğu belirtilse de bu iddiaların işletmelerine uygulanabilmesinin mümkün olmadığı, işletmelerinin hayvan çiftliği değil yumurtacılık tesisi olduğu ve yumurta atıklarının bir başka şirketle imzalanan sözleşme gereği toplanıp bertaraf edildiği, … ve … Üniversitesi tarafından yapılan koku analizleri sonucunda, işletmelerinin Koku Oluşturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik’te yer alan sınır değerlerin altına olduğu, İdare Mahkemesi kararının redde ilişkin kısımlarına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararının bu kısmının temyizen incelenerek bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı …Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından, tesisin tavuk yetiştiriciliği faaliyetinde bulunulan kısmının birinci sınıf gayrisıhhî müessese olduğu ve idarelerinin yetki alanına girdiği, işlemin de bu kısma ilişkin olduğu, davacı şirkete ait yumurta paketleme ruhsatına yönelik kısımla ilgili hiçbir işlem tesis edilmediği, İl Müdürlüğünce yapılan tespit uyarınca tavuk yetiştiriciliğine ilişkin kısmın birinci sınıf olduğu, bu işlemin bir nevi … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında verilen kararı uygulamak olduğu, bu kararda tavuk yetiştiriciliğine ilişkin kısmın birinci sınıf olduğunun tespit edildiği, İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararının bu kısmının temyizen incelenerek bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN_SAVUNMALARI: Davalı … Valiliği tarafından, davacının temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır. Davalı … Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve davacı tarafından, karşılıklı olarak temyiz istemlerine yönelik savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile usûl ve hukuka uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun ek 1. maddesi uyarınca Danıştay Onuncu ve Altıncı Dairelerinden oluşan Müşterek Kurulca; Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usûl ve hukuka uygun olup, dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davalı … Büyükşehir Belediye Başkanlığının temyiz isteminin reddine,
3. Kısmen iptal, kısmen ret ile sonuçlanan … İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurularının reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, artan posta ücretlerinin istemleri hâlinde taraflara ayrı ayrı iadesine, 16/11/2020 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.