Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2018/2577 E. , 2020/4203 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2018/2577
Karar No : 2020/4203
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
(… Kargo Gümrük Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Bilişim Teknolojileri Sanayi ve Ticaret
Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Yurtdışından elektronik eşya ithal eden davacı tarafından, hakkında yapılan inceleme sonucunda, ithal edilen cep telefonları için düzenlenen serbest dolaşıma giriş beyannemelerinde radyo özelliği bulunduğu halde TRT bandrol ücretlerinin gösterilmediği ve ödenmediğinden bahisle davacı adına … tarih ve … sayılı işlemle 41.452,00 TL tutarında TRT bandrol ücreti tahakkuk ettirilmesine ve … tarih ve … sayılı işlemle tahakkuk ettirilen bondrol ücretinin üç katı oranında 124.626,00 TL tutarında idari para cezası uygulanmasına ilişkin işlemlere karşı yapılan itirazın reddine ilişkin … Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının esasen iletişime özgü olarak üretildiği bilinen cep telefonu ürünlerinin ithalatı işlemlerini tamamlamasından çok sonra, ithal edilen eşyanın numunesi bulunmadan ve bunun üzerinde gereken teknik araştırma ve inceleme yapılmadan ve yalnızca bu ürünlerin Türkiye temsilcilikleri ve dağıtıcıları ile yapılan yazışmalar sonunda radyo yayınlarını alma özelliğinin olduğu bildirilen model listelerinden hareketle, ithal ettiği ürünlerin de bu niteliğe sahip olduğunun kabulü yoluyla dava konusu işlemin tesis edilerek davacıdan bandrol ücreti istenildiği ve idari para cezası uygulandığı anlaşılmakta olup, davacının aynı model cep telefonlarının farklı donanımlara sahip olabildiği, kimi halde sahip olunan donanımın yazılım yoluyla etkisiz kılındığı iddiaları da dikkate alındığında, eksik inceleme ve araştırma sonunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı tarafından, davacı Şirket hakkında yapılan denetim sonucu düzenlenen raporda davacının ithal ettiği bir kısım cep telefonunda radyo özelliği bulunmasına rağmen bu özellik yokmuş gibi beyanda bulunulduğunun tespiti üzerine tesis edilen ek tahakkuk ve para cezasına ilişkin işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı, bu nedenle Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu hükümleri uyarınca tahsiline aracılık etme yetkisi bulunan ancak hiç alınmadığı ya da eksik alındığı anlaşıldığından bahisle TRT bandrol ücreti ve buna bağlı olarak verilen para cezasını tahakkuk, cebri takip ve tahsil yetkisi bulunmayan davalı idarece, TRT bandrol ücreti ek tahakkukuna ve para cezası verilmesine dair kararlarda yetki yönünden hukuka uyarlık olmadığından davalı idarenin temyiz isteminin reddi ile dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, Bölge İdare Mahkemesi kararının davalı idare tarafından temyiz edildiği ve davacının savunmaya cevap dilekçesinden duruşma isteminde bulunduğu halde ilk derece mahkemesince duruşma yapılmadan karar verildiği, davacının bu konuda temyize gelmediği görülmekle işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
2015 yılı teftiş programı kapsamında … Kargo Gümrük Müdürlüğünün Dış Ticaret, Tarife, Kıymet ve Vergiler Servisi işlemlerinin teftişi sonucunda Gümrük ve Ticaret Bakanlığı müfettişleri tarafından hazırlanan … tarih ve … sayılı Cevaplı Raporda bazı marka ve model cep telefonları ile ilgili olarak, ticari markaların Türkiye temsilcilikleri, distribütörleri vb. ile yapılan yazışmalar, gümrük temsilcileri ile yapılan görüşmeler ve elde edilen katalogların incelenmesi sonucunda, FM radyo alıcısının mevcut olduğu cep telefonları model bazında liste halinde belirlenmiştir. Buradan hareketle, davalı idarece kullanılan GÜVAS (Gümrük Veri Ambar Sistemi) Bilgi Sisteminde model bazında belirlenen cep telefonlarının ithalinde TRT bandrol ücreti ödenmeksizin ithalat işlemlerinin tamamlandığı anlaşılmakla, bu işlemleri yapan firmalar, davalı idareye sundukları serbest dolaşıma giriş beyannameleri üzerinden araştırılmıştır. Davacı şirket adına, … Kargo Gümrük Müdürlüğünde işlem gören muhtelif tarih ve sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri ile ithal edilen cep telefonu cinsi eşyanın radyo özelliği bulunduğu halde TRT bandrol ücretinin ödenmediği anlaşıldığından (özel tüketim vergisi hariç) katma değer vergisi matrahı üzerinden hesaplanan 41.452,00 TL bandrol ücreti ile 2015/7757 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki “Karar”ın 10. maddesi ile 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234. maddesine dayanılarak bandrol ücretinin üç katı tutarında 124.626,00 TL idari para cezası tahakkuk ettirilmiştir. Davacı tarafından anılan tahakkuk kararlarına karşı itiraz edilmiş ve İstanbul Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı işlemi ile itirazın reddine karar verilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:(Dava konusu bandrol ücretinin tahakkuk ettirildiği tarih ile idari para cezasının verildiği tarihte yürürlükte olan haliyle)
3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu’nun 1. maddesinde, “Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna devamlı ve yeterli gelir kaynağı sağlamak amacıyla hazırlanan bu Kanun; radyo, televizyon, video ve birleşik cihazlardan alınacak ücretler, elektrik enerjisi hasılatından ayrılacak paylar ile çeşitli gelirlerin tahakkuk, tahsilat işlemlerini kapsar.”; 4. maddesinin (a) bendinde, “Aşağıdaki cihazları imal edenler cihazın satış faturasındaki (özel tüketim vergisi hariç) Katma Değer Vergisi matrahı, ithal edenler ise Gümrük Giriş Beyannamesindeki (özel tüketim vergisi hariç) Katma Değer Vergisi matrahı üzerinden bir defaya mahsus olmak üzere …….. tutarında ücret tahsil ederler ve 5’inci maddeye göre Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna öderler.”; aynı maddenin (d) bendinde, “Bu maddede belirtilen oranları topluca veya ayrı ayrı iki katına kadar artırmaya veya kanuni oranı sıfıra kadar indirmeye, (a) fıkrasının 6 numaralı bendi kapsamında bandrole tabi olan cihazları türleri ve özellikleri itibarıyla gruplandırmaya ve her bir grup için farklı bandrol oranları belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.”; 5. maddesinin (a) bendinde, “Bu Kanunun 1’inci maddesinde belirtilen cihazları imal ve ithal edenler bir ay içinde sattıkları cihazlardan 4’üncü maddenin (a) bendine göre tahsil ettikleri ücretleri en geç müteakip üçüncü ayın onuna kadar Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna bir beyanname ile bildirerek ve aynı süre içerisinde ödemekle yükümlüdürler…”; aynı maddenin (b) bendinde, “Bu maddenin (g) bendi kapsamı dışında kalan bandrol ücretleri, Gümrük idarelerince ithalatta alınan gümrük vergileri ve diğer mali yükümlülüklerden ayrı olarak tahsil olunur ve yapılan aylık tahsilat toplamı en geç takip eden ayın on beşinci gününe kadar Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna intikal ettirilir. Bu ücretlerin tahsiline, iadesine, teminata bağlanmasına ve tahsil edilen ücretlerin Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna aktarılmasına ilişkin usul ve esaslar Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu arasında müştereken belirlenir.” ve 6. maddesinde, “Bu Kanunun 1’inci maddesinde belirtilen cihazların bandrolsüz veya etiketsiz satışını yapan imalatçı veya ithalatçıya Kurum tarafından bandrolsüz veya etiketsiz satılan veya satışa arzedilen her cihaz için cihazın satış bedeli kadar idarî para cezası verilir… ” hükümleri yer almaktadır.
Kanun’un 4. maddesinin (d) bendinde verilen yetki uyarınca çıkarılan ve 09/07/2015 tarih ve 29411 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bakanlar Kurulunun 2015/7757 sayılı Kararının ekinde yer alan “Bandrole Tabi Cihazlar ve Bandrol Oranları” başlıklı listenin 5. sırasında “Cep telefonları”nın (Dahili tuner ile radyo ve/veya televizyon yayınlarını alabilenler) %6 oranında bandrol ücretine tabi olduğu kurala bağlanmıştır.
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun “Vergi Kaybına Neden Olan İşlemlere Uygulanacak Cezalar” başlıklı 234. maddesinde, “1.Serbest dolaşıma giriş rejimi veya kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda;… b) Kıymeti üzerinden ithalat vergilerine tabi eşyanın beyan edilen kıymeti, 23 ila 31’inci maddelerde yer alan hükümler çerçevesinde belirlenen kıymete göre noksan bulunduğu takdirde, bu noksanlığa ait ithalat vergilerinden başka vergi farkının üç katı para cezası alınır.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, davalı idare tarafından bazı marka ve model cep telefonları ile ilgili olarak, ticari markaların Türkiye temsilcilikleri, distribütörleri vb. ile yapılan yazışmalar, gümrük temsilcileri ile yapılan görüşmeler ve elde edilen katalogların incelenmesi sonucunda, FM radyo alıcısının mevcut olduğu cep telefonlarının model bazında liste halinde belirlendiği, sonrasında yapılan araştırma sonucunda davacı Şirketin ithal ettiği cep telefonlarının ve modellerinin radyo özelliği bulunduğu halde, TRT bandrol ücreti ödenmeksizin ithal edildiği tespit edildiğinden davacı Şirket adına bandrol ücreti tahakkuk ettirildiği ve para cezası verildiği görülmektedir.
Konu ile ilgili mevzuatın değerlendirilmesinden, davalı idare tarafından davacının ithal ettiği ve radyo özelliği bulunduğunu tespit ettiği cep telefonları için TRT bandrol ücreti tahakkuk ettirilmesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Buna karşılık, davalı idarece eksik alındığı tespit edilen TRT bandrol ücretinin ithalat vergisi niteliği olmadığı ve Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu’nun 6. maddesinde cihazın satış bedeli kadar idari para cezası verileceği öngörüldüğü halde, davalı idare tarafından 2015/7757 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca ithalat vergileri için geçerli olan 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234. maddesi hükmüne göre eksik alındığı tespit edildiğinden bahisle TRT bandrol ücretinin üç katı tutarında para cezası verilmesinin, kanuni dayanağının bulunmadığı anlaşılmakla dava konusu işlemin idari para cezasına yönelik kısmında hukuka uyarlık görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu tahakkuk ve para cezası kararlarına yapılan itirazın reddine ilişkin işlemin iptaline dair … İdare Mahkemesi kararına yönelik davalı idarenin istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen ve temyize konu edilen İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 10. İdare Dava Dairesi kararında TRT bandrol ücreti tahakkuku yönünden hukuka uyarlık, idari para cezası yönünden ise hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin … İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının idari para cezası yönünden ONANMASINA, tahakkuk ettirilen … bandrol ücreti yönünden BOZULMASINA,
3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 26/10/2020 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.