Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2017/2208 E. , 2020/3547 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2017/2208
Karar No : 2020/3547
KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVACI) : … LPG Doğalgaz Güneş Enerjisi Soba Otomotiv
Orman Ürünleri Kuyumculuk Çelik Kapı Statik Toz Boya
Fırını Endüstriyel Makine Tic. ve San. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Bakanlığı / …
VEKİLİ : Av. … / Aynı yerde
2- … Bakanlığı / …
VEKİLİ : 1. Hukuk Müşaviri Yrd. …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: … , K: … sayılı kararının bozulmasına dair Danıştay Onuncu Dairesi’nin 29/11/2016 tarih ve E:2016/1135, K:2016/4190 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Dava, davacının 02/10/2012 tarihinde satın aldığı, … plakalı, … model, … marka aracın, sahte belge kullanılmak suretiyle düşük kıymetle ithal edildiğinin tespit edildiğinden bahisle, … Sulh Ceza Mahkemesi’nin … Değişik iş sayılı kararına istinaden, 05/05/2014 tarihinde araca el konulması sonucunda, iyiniyetli 3. kişi olarak davalı idarelerin hizmet kusuru nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen 277.200,00 TL maddi zararın satın alma tarihi olan 02/10/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tazmini istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: … , K: … sayılı kararıyla, yurt dışından ülkeye kaçak ve/veya sahte belge kullanılmak suretiyle düşük kıymetle eşya sokulmasını önleme, izleme ve araştırma yükümlülüğünün davalı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na ait olduğu, davalının, aracın yurt dışından ithal edilerek trafik siciline tescilinin yapılması öncesinde üzerine düşen dikkat ve özeni göstermeyerek, yükümlü olduğu hizmeti kusurlu işlettiği, ara kararı cevabında aracın kasko değer listesinde 2014 Mayıs ayı değerinin 277.200,00 TL olduğunun belirtildiği, davacının dava değerini bu miktar üzerinden arttırdığı, bu durumda, satın aldığı araca el konulması nedeniyle uğranılan zarar miktarı olan 277.200,00 TL’nin dava açma tarihi olan 04/07/2014 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından davacıya ödenmesi gerektiği, davalı İçişleri Bakanlığının ise olayda herhangi bir hizmet kusuru bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalı Ticaret Bakanlığının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Onuncu Dairesince, araç hakkında verilmiş müsadereye ilişkin karar kesinleşmeden aracın davacının mülkiyetinden çıkmayacağı, dolayısıyla gerçekleşmiş kesin bir zararın varlığından söz edilemeyeceği gerekçesiyle temyize konu karar hukuk ve usule aykırı bulunmuş ve kararın bozulmasına karar verilmiştir.
KARAR_DÜZELTME
TALEP_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, adli yargıda devam eden ceza soruşturmasına ek olarak dava konusu araç için … Gümrük Müdürlüğü tarafından 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235/1-c maddesi yollamasıyla aynı Kanun’un 235/4. maddesine göre … sayılı … tarihli mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı alındığı, … Gümrük Müdürlüğünce alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesine dair karar gereğince de söz konusu aracın 25/10/2016 tarihinde trafikten men edilerek otoparka çekildiği, bu kararda davacının muhatap olmadığı için kararın iptali istemiyle dava açılamayacağı, ancak bu kararın da sebep olduğu tüm idari süreç nedeniyle zararın kesin olduğu, şu an halen aracın otoparkta bekletildiği, araç üzerindeki mülkiyet hakkının, mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı ile son bulduğu ileri sürülerek Danıştay Onuncu Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idareler tarafından, düzeltilmesi istenen kararın usul ve yasaya uygun olduğu, ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 54. maddesine uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY_TETKİK_HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile uyuşmazlığın görüm ve çözümünde yetkili olmayan Mahkeme tarafından verilen temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onuncu Dairesi’nin 29/11/2016 tarih ve E:2016/1135, K:2016/4190 sayılı kararı kaldırılarak davalı idarenin temyiz istemi yeniden incelendi:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 18/06/2010 tarih ve 2010/279 sayılı onayı kapsamında başlatılan incelemede, bazı kişiler ve şirketler tarafından, yurt dışından kullanılmış araçların sıfır kilometre araçlar olarak gösterilerek ithal edildiği, ithali mümkün olmayan bu tür araçların yurda sokulduğu ve Devletin zarara uğratıldığı hususları tespit edilmiştir.
Bu konuyla ilgili 26/08/2013 tarihli soruşturma raporu tanzim edilmiş ve bu kapsamda yer alan araçlar için yargı yerlerince el koyma kararları verilmiş, yukarıda bahsi geçen soruşturma kapsamında, davacının 02/10/2012 tarihinde satın aldığı … plakalı, … model, … marka aracın da sahte belge kullanılmak suretiyle düşük kıymetle ithal edildiğinin tespit edildiğinden bahisle … Sulh Ceza Mahkemesi’nin … D. İş sayılı kararına istinaden araca 05/05/2014 tarihinde el konulmuştur.
Bunun üzerine davalı idarelerin hizmet kusuru nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen 277.200,00 TL maddi zararın satın alma tarihi olan 02/10/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tazmini istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 36. maddesinde; ”İdari sözleşmelerden doğanlar dışında kalan tam yargı davalarında yetkili mahkeme, sırasıyla:
a) Zararı doğuran idari uyuşmazlığı çözümlemeye yetkili,
b) Zarar, bayındırlık ve ulaştırma gibi bir hizmetten veya idarenin herhangi bir eyleminden doğmuş ise, hizmetin görüldüğü veya eylemin yapıldığı yer,
c) Diğer hallerde davacının ikametgahının bulunduğu yer, İdari mahkemesidir.” kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden, davacı tarafından davalı idarenin gümrük denetimlerini gereği gibi yerine getirmeyerek kaçak araçların yurda girmesine sebep vermek hususunda ihmal ve kusuru olduğundan bahisle uğranıldığı ileri sürülen zararın tazmini istemiyle açılan davanın görüm ve çözümünde, 2577 sayılı Kanun’un 36. maddesi uyarınca, tazminat isteminin sebebini oluşturan yurda giriş işlemlerinin Yeşilköy Gümrük Müdürlüğünce gerçekleştirildiği anlaşıldığından, uyuşmazlığın görüm ve çözümünde … Gümrük Müdürlüğünün bulunduğu yer olan … İdare Mahkemesinin yetkili olduğu sonucuna varılmaktadır.
Bu itibarla, davanın kısmen kabulü, kısmen reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: … , K: … sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 07/10/2020 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.