Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2017/1685 E. , 2020/3635 K.
T.C.
DANIŞTAY
ONUNCU DAİRE
Esas No:2017/1685
Karar No:2020/3635
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Komutanlığı / …
VEKİLİ : Av….
KARŞI TARAF (DAVACILAR): Kendi adlarına asaleten dava sırasında 15/06/2011
tarihinde ölümü sebebiyle Baba … mirasçıları sıfatıyla
1- …
2- …
3- …
4- …
5- …
6- …
7- …
8- …
9- …
10- …
11- …
VEKİLLERİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının davalı idare tarafından temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacıların yakını olan …’ün askerlik görevini ifa ederken başka bir asker tarafından vurularak öldürülmesi sonucunda uğranıldığı belirtilen maddi ve manevi zararların tazmini amacıyla anne ve babası için ayrı ayrı … TL maddi ve … TL manevi, 8 kardeşin her biri için … TL, 2 yeğenin her biri için … TL manevi olmak üzere toplam … TL maddi, … TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Danıştay Onuncu Dairesinin İdare Mahkemesi kararının davacılardan anne ve babanın maddi tazminat istemlerinin reddi ile yeğenlerin manevi tazminat istemlerinin reddine ilişkin kısımlarının onanması, anne, kardeşler ve müteveffa baba yönünden manevi tazminatın kısmen reddine ilişkin kısmının bozulması yolundaki … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozmaya ilişkin kısmına uyularak … için (…’ün 15/06/2011 tarihinde vefat etmesi nedeniyle davaya devam eden varislerine) …-TL ve … için …TL, …, …, …, …, …, … ve …’ün her birine ayrı ayrı …-TL (toplam … TL) olmak üzere toplam …-TL manevi tazminatın 11/03/2004 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacılara ödenmesine ve toplamda kabul edilen … TL manevi tazminat miktarı ile reddedilen … TL maddi ve … TL manevi tazminat miktarı üzerinden yargılama giderleri ve vekalet ücreti ödenmesine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, kusurlu ya da kusursuz sorumluluk ilkesine dayalı olarak idarenin sorumluluğundan bahsedilemeyeceği ve manevi tazminatın yüksek takdir edildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacılar tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davalı idarenin temyiz isteminin kısmen kabulü ile İdare Mahkemesi kararının yargılama giderlerine ilişkin kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacıların yakını olan …’ün askerlik görevini ifa ederken başka bir asker tarafından vurularak öldürülmesi sonucunda uğranıldığı belirtilen maddi ve manevi zararın tazmini amacıyla anne ve babası için ayrı ayrı … TL maddi ve … TL manevi, 8 kardeşin her biri için … TL, 2 yeğenin her biri için … TL manevi olmak üzere toplam … TL maddi, … TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
MAHKEME KARARININ MANEVİ TAZMİNATIN KABULÜNE İLİŞKİN KISMI YÖNÜNDEN HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın manevi tazminatın kabulüne ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
MAHKEME KARARININ YARGILAMA GİDERLERİNE İLİŞKİN KISMI YÖNÜNDEN HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İLGİLİ MEVZUAT
492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 2. maddesinde, yargı işlemlerinden bu Kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanların yargı harçlarına tâbi bulunduğu; 11. maddesinde, genel olarak yargı harçlarını davayı açan veya harca konu işlemin yapılmasını isteyen kişilerin ödemekle mükellef olduğu; 15. maddesinde, yargı harçlarının (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev’i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınacağı; 16. maddesinde, değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerlerin esas olduğu; 21. maddesinde, yargı harçlarının (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınması gerektiği; 28. maddesinde ise, (1) sayılı tarifede yazılı nispi karar harcının dörtte birinin peşin, geri kalanının kararın verilmesinden itibaren bir ay içinde ödeneceği kurala bağlanmıştır.
Anılan Kanun’un, yargı harçlarının gösterildiği (1) sayılı tarifesinde, konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden, binde 68,31 oranında nispi karar harcı alınacağı belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Öte yandan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar” başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, temyiz incelemesi sonunda Danıştay’ın, kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onayacağı hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; …İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla davacılardan anne ve babanın maddi tazminat taleplerinin reddine, manevi tazminat taleplerinin ise … TL’lik kısmının kabulüne fazlaya ilişkin kısmının reddine, sekiz kardeşin manevi tazminat taleplerinin ise ayrı ayrı … TL’den … TL’sinin kabulüyle fazlaya ilişkin kısımlarının reddine, yeğenler yönünden ise manevi tazminat taleplerinin reddine karar verildiği ve bu duruma göre kabul edilen manevi tazminat ve reddedilen maddi tazminata göre yargılama gideri ve vekalet ücretinin hesaplanarak karar verildiği, kararın davacılar tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay Onuncu Dairesinin 19/01/2016 tarih ve E:2014/3843, K:2016/268 sayılı kararıyla maddi tazminat ve yeğenlerin manevi tazminat istemlerinin reddine ilişkin kısımlarının onanmasına; anne, kardeşler ve müteveffa babadan tüm mirasçılara veraseten intikal eden haklar yönünden manevi tazminat istemlerinin reddine ilişkin kısmının bozulmasına karar verildiği, Mahkemenin de bozmaya uyarak manevi tazminatın reddedilen … TL’lik kısmı için yargılama yaparak davanın kabulüne karar verdiği, yargılama giderleri yönünden ise daha önce hükmedilen yargılama giderlerinin de bozma kararı sonrasında yeniden hesaplanması yoluna gidilerek davanın tümü yönünden yeniden karar verildiği görülmektedir.
Bu itibarla; kararın 2. fıkrasında yer alan hükmündeki “Dava” ifadesinin “bozma kararı sonrasında yeniden yapılan hesaplama sonucunda davanın tümü ” şeklinde düzeltilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, davada kabul edilen miktar olan … TL’nin nispi karar harcı … TL olduğundan yalnızca davalı idare tarafından temyiz edilen bu kararın hüküm fıkrasında yer alan “…-TL karar harcının” ve “Hükmedilen miktar üzerinden hesaplanan …-TL nispî karar harcından peşin tahsil edilen …-TL harcın mahsubu sonucu kalan …-TL harcın davacılara tamamlattırılmasına,” ibarelerinin sırasıyla “…-TL karar harcının” ve “Hükmedilen miktar üzerinden hesaplanan …-TL nispî karar harcından peşin tahsil edilen …-TL harcın mahsubu sonucu kalan …-TL harcın davacılara tamamlattırılmasına, ” şeklinde düzeltilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1) Davalı idarenin temyiz isteminin yargılama giderleri yönünden kabulüne, esas yönünden reddine,
2. Davacı anne, baba ve kardeşlerin manevi tazminat istemi yönünden davanın kabulüne ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının;
a) 2. fıkrasında yer alan hükmündeki “Dava” ifadesinin “Bozma kararı sonrasında yeniden yapılan hesaplama sonucunda davanın tümü ” şeklinde
b) Hüküm fıkrasında yer alan “…-TL karar harcının” ve “Hükmedilen miktar üzerinden hesaplanan …-TL nispî karar harcından peşin tahsil edilen …-TL harcın mahsubu sonucu kalan …-TL harcın davacılara tamamlattırılmasına,” ibarelerinin sırasıyla “…-TL karar harcının” ve “Hükmedilen miktar üzerinden hesaplanan …-TL nispî karar harcından peşin tahsil edilen …-TL harcın mahsubu sonucu kalan …-TL harcın davacılara tamamlattırılmasına, ” şeklinde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12/10/2020 tarihinde esas yönünden oybirliği, yargılama giderleri yönünden oy çokluğuyla karar verildi.