Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2016/9115 E.  ,  2020/7032 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/9115
Karar No : 2020/7032

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. … / Aynı yerde

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Elektronik ve Ulus. Taş. Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E: … , K: … sayılı dava konusu işlemin iptali yolundaki kararının temyizen incelenerek bozulması davalı idare tarafından istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, Fatih ilçesi, … Mahallesi sınırları dahilinde bulunan … pafta, … ada, … parsel sayılı ve tamamı davalı idareye ait 2.540,00 m² yüzölçümlü taşınmazın tamamı üzerinde bulunan 8 katlı otoparkın işgal edildiğinden bahisle 23/05/2008-22/05/2013 tarihleri arası dönem için 5.757.765,00 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: … , K: … sayılı kararıyla; … tarih ve … sayılı ihtarname ile 01/03/2007 tarihinde taşınmazın tahliye edilerek boşaltılmasının davacı şirkete bildirildiği, bu bildirim üzerine davacı şirket tarafından boşaltılmaması üzerine fuzuli şagil olarak kabul edildiği görülmekte ise de, davacı şirket tarafından açılan davalar ile söz konusu taşınmazda kiracı olduğunun tespit edildiği, ayrıca davalı idare tarafından taşınmazın tahliyesinin sağlanması için kaymakamlığa başvuru yapıldığı, kaymakamlık tarafından taşınmazın tahliyesinin reddedildiği, bu işlemin iptali istemiyle açılan davada da mahkeme tarafından davanın reddine karar verildiği ve verilen bu kararın da Danıştay tarafından onandığı, bu işlemler üzerine davalı idare tarafından davacı şirkete yazılan … tarih ve … sayılı yazı kira ilişkisinin devam ettirilmeyeceği hususunun tekrar bildirildiği, buna karşın taşınmazın tahliye edilmemesi üzerine açılan davada … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … tarih ve E: … , K: … sayılı kararıyla davacı şirketin taşınmazdan tahliyesine karar verildiği, dolayısıyla davacının …tarih ve … sayılı yazı ile kira ilişkisinin devam ettirilmeyeceğinin bildirilmesine ilişkin işlemin tebliğ tarihinden itibaren anılan taşınmazda işgalci olarak kabul edilmesi gerektiği sonucuna varıldığı, bu durumda 23/05/2008-22/05/2013 tarihleri arasında davacı şirket tarafından otopark olarak fuzulen işgal edildiğinden bahisle ecrimisil istenilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı, diğer taraftan, davalı idarece … tarih ve … sayılı yazı ile kira ilişkisinin devam ettirilmeyeceğinin bildirilmesine ilişkin işlemin tebliğ tarihinden itibaren ecrimisil bedelinin istenebileceğinin açık olduğu, ayrıca, … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin D.İş: … sayılı dosyasında ödeme yerinin belirlenmesine karar verildiği, bu karar üzerine davacı şirket tarafından ödeme yerine kira bedellerinin yatırıldığı, dolayısıyla Mahkemece işgalci olarak kabul edildiği dönemler içinde davacı şirket tarafından kira bedelleri anılan banka hesabına yatırıldı ise, bu ödemelerin de hesaplanacak ecrimisil bedelinden düşüleceğinin tabii olduğu gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacının fuzuli şagil olduğu, kararın gerekçe ile hüküm fıkrası arasında çelişki bulunduğu, bilirkişi raporunun hatalı olduğu, düşük ecrimisil bedeli tespit edildiği, ecrimisil ihbarnamesinin mevzuata uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra davalı idarenin duruşma istemi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 17. maddesinin 2. fıkrası uyarınca yerinde görülmeyerek işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
İstanbul ili, Fatih ilçesi, … Mahallesi sınırları dahilinde bulunan … pafta, … ada, … parsel sayılı ve tamamı davalı idareye ait 2.540,00 m² yüzölçümlü taşınmazın tamamı üzerinde bulunan 8 katlı otoparkın işgal edildiğinden bahisle 23/05/2008-22/05/2013 tarihleri arası dönem için 5.757.765,00 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 75. maddesinin 1. fıkrasında, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisilin isteneceği, ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmeyeceği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiş; aynı Kanun’un 74. maddesine dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinde, “Ecrimisil:” Hazine taşınmazının, İdarenin izni dışında gerçek veya tüzel kişilerce işgal veya tasarruf edilmesi sebebiyle, İdarenin bir zarara uğrayıp uğramadığına veya işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, İdarece talep edilen tazminat; “Fuzuli Şagil” ise, kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, Hazine taşınmazının zilyetliğini, yetkili İdarenin izni dışında eline geçiren, elinde tutan veya her ne şekilde olursa olsun bu malı kullanan veya tasarrufunda bulunduran gerçek veya tüzel kişiler olarak tanımlanmıştır. Aynı Yönetmeliğin 84. maddesinde, Hazine taşınmazlarından kiraya verilen, irtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilenlerin dışında kalanların fiilî durumlarının, İdarece hazırlanan program dâhilinde mahallinde tespit edilerek tespitten önceki sürelere ait işgal ve tasarruflar sebebiyle ecrimisil takip ve tahsilatı yapılacağı, bu taşınmazların denetim ve idare altına alınacağı hükme bağlanmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15. maddesinde de, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; davalı idarenin maliki olduğu ve katlı otopark olarak kullanılan İstanbul İli, Fatih İlçesindeki taşınmazın, … tarihli ve … sayılı kira sözleşmesiyle davacı şirkete kiralandığı, bu sözleşme devam ederken davalı idare tarafından … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin E: … , E: … , E: … , E:… sayılı dosyalarında, … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin E:… sayılı dosyasında ve … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin E:… sayılı dosyasında davacı şirketin taşınmazdan tahliye edilmesi için davalar açıldığı, açılan bu davaların davacı şirket lehine sonuçlandığı, ayrıca … Asliye Hukuk Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kiracılık sıfatının tespiti ve muarazanın men’i kararıyla; 6570 sayılı Kanun ile Borçlar Kanundaki özel sebeplerden dolayı tahliye talep edilebileceği ve davalının muarazasının men’ine kiracılık sıfatının tespitine karar verildiği, kira paralarının davalı idare tarafından alınmaması üzerine …. Sulh Hukuk Mahkemesi’nde ödeme yeri belirlenmesi için dava açıldığı, anılan mahkemece ödeme yerinin belirlenmesine karar verildiği, davalı idare tarafından … tarih ve … sayılı ihtarname ile 01/03/2007 tarihinde taşınmazın tahliye edilerek boşaltılmasının davacı şirkete ihtar edildiği, boşaltılmaması üzerine Eminönü Kaymakamlığı’na taşınmazın tahliyesinin sağlanması için başvuru yapıldığı, Eminönü Kaymakamlığı’nın … tarih ve … sayılı kararıyla talebin reddine karar verildiği, bu işlemin iptali istemiyle açılan davada … İdare Mahkemesi’nin … tarihli ve E: … , K: … sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, kararın davalı idare tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay Onuncu Dairesinin 01/06/2012 tarih ve E:2008/4675, K:2012/2755 sayılı kararıyla onanmasına karar verildiği, karar düzeltme isteminin de reddi üzerine kesinleştiği, anılan parseller üzerinde bulunan … 1. ve 2. Dönem Restitüsyon Projeleri ve Rekonstrüksiyon Projelerinin İstanbul IV. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun … tarih ve … sayılı kararı ile uygun bulunması üzerine anılan projenin uygulanması için taşınmazın tahliyesinin … tarih ve … sayılı yazı ile Fatih Kaymakamlığı’ndan yeniden talep edildiği, davacı şirkete gönderilen … tarih ve … sayılı yazı ile kira ilişkisinin devam ettirilmeyeceği hususunun tekrar bildirildiği, buna karşın taşınmazın tahliye edilmemesi üzerine açılan davada …. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … tarih ve E: … , K: … sayılı kararıyla davacı şirketin taşınmazdan tahliyesine karar verildiği, davacı tarafından İcra İflas Kanunu’nun 39. maddesine göre icra takibi yenilenerek 20/11/2012 tarihinde … İcra Müdürlüğünün E: … sayılı takip dosyasından işgalci olmadıklarına ilişkin muhtıra gönderildiği, … Sulh Hukuk Mahkemesinin anılan kararı üzerine davalı idare tarafından anılan taşınmazın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. maddesi uyarınca tahliye edilmesinin Fatih Kaymakamlığı’ndan talep edildiği, bu talebin reddedilmesi üzerine bu işlemin iptali istemiyle açılan davada … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: … , K: … sayılı kararı ile işlemin iptal edilmesi üzerine davalı idarece söz konusu taşınmazın 2886 sayılı Kanun’un 75. maddesi uyarınca tahliyesinin Fatih Kaymakamlığı’ndan talep edildiği, bu talebin de icra dairelerinin yetkisinde bulunduğundan bahisle reddi üzerine bu işlemin iptali istemiyle açılan davada da, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: … , K: … sayılı kararıyla dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, bu karar üzerine davacı şirketin söz konusu taşınmazdan tahliyesine ilişkin işlemin tesis edildiği, bu işlemin iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: … , K:… sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği görülmektedir.
Hazine, Vakıflar Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri ve Belediyeler; 2886 sayılı Kanun uyarınca ve ihale suretiyle kiraya verdikleri taşınmazlarını, kira sözleşmesinin bitiminden sonra tahliye etmek durumunda olup, işgal ne kadar süre devam ederse etsin kiralananın her zaman mülki idare amirinden tahliyesini isteyebilirler. Ecrimisil olarak alınması gereken bedelin “kira parası” adı altında alınmış veya ödenmiş olması, ihale koşullarını değiştirerek taraflar arasındaki kira sözleşmesinin yenilendiği anlamına gelmemelidir.
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından açılan muarazanın meni davasında kiracılık ilişkisinin devam ettiği yönünde karar verilmesi ile kararın uygulanmasına yönelik … İcra Müdürlüğünün E: … ve E: … sayılı takipleri dikkate alındığında … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … tarih ve E: … , K: … sayılı kararıyla imar ve inşaa sebebiyle taşınmazın tahliye kararına esas davalı idarenin 18/01/2010 tarihli kira ilişkisinin devam etmeyeceğine ilişkin ihtarından itibaren ecrimisil istenilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, Mahkeme kararında davacı tarafından ödeme yeri tayin ettirilerek davalı idare adına ödenen kira bedellerinin takdir edilecek ecrimisil bedelinden mahsup edilmesi gerektiği belirtilmiş ise de, kira bedeli adı altında ödenen tutarların ecrimisil bedelinden mahsup edileceğine dair cari mevzuat da herhangi bir hüküm bulunmadığından İdare Mahkemesi kararının bu kısmında da hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: … , K: … sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28/12/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.