Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2016/8428 E. , 2020/4621 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/8428
Karar No : 2020/4621
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMLERİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının redde ilişkin kısmının davacı tarafından, iptale ilişkin kısmının davalı idare tarafından temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Antalya ili, … ilçesi, … köyü (günümüzde mahalle), … parsel sayılı taşınmazda bulunan davacıya ait iş yerinin 22/09/2011 tarihinde yıkılmak suretiyle faaliyete son verileceğine ilişkin Konyaaltı Belediye Başkanlığı Zabıta Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; davacının hayvan besi yeri olarak faaliyette bulunduğu yapının yıkılması için İmar Kanunu’nda belirtilen usûle uygun olarak belediye encümeni tarafından karar alınması gerektiğinden, dava konusu işlemin yıkıma ilişkin kısmında hukuka uyarlık görülmediği, bulunduğu mıntıka içerisinde çevre ve sağlık şartları açısında sakıncalı olduğu açık olan dava konusu besi ve kesim yerinin Konyaaltı İlçe Hıfzısıhha Kurulunun … tarih ve … sayılı kararı uyarınca faaliyetine son verilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iş yerinin yıkımına ilişkin kısmının iptaline, faaliyetine son verilmesine yönelik kısmı yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, iş yerinin … köyü sınırlarında olduğu, bu nedenle 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun 246. maddesinin işletmesine uygulanmasının mümkün olmadığı, iş yerine ait Bakanlıkça düzenlenen “küçükbaş hayvancılık işletmesi çalışma izni” bulunduğu, ilgili Kurul kararının kaçak ve izinsiz yerlere ilişkin olduğu, İdare Mahkemesi kararının redde ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından, davacının ilgili Kurul kararını dava konusu etmediği, tesis edilen işlemin hukuka uygun olduğu, İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
TARAFLARIN SAVUNMALARI : Taraflarca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince; Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, Danıştay Başkanlar Kurulunun 13/12/2013 tarih ve E:2013/183, K:2013/283 sayılı kararı gereğince dosya incelendi, gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Konyaaltı İlçe Hıfzısıhha Kurulunun … tarih ve … sayılı kararı ile 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun 246. maddesi uyarınca genel insan ve çevre sağlığını korumak, meydana gelebilecek muhtemel olumsuzlukları önlemek 1593 sayılı Kanun’un ve İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in zorunlu hükümlerini yerine getirmek amacıyla, … yolu güzergahında yer alan hayvan ağılı, kesim ve satış yerlerini işleten kişilere faaliyetlerini başka uygun yerlere taşıyıp ıslah ederek yasal hâle getirmeleri için bu kararın kendilerine tebliğinden itibaren 21 gün süre verilmesine, verilen sürenin sonunda uygun yerlere taşınarak durumlarını yasal hâle getirmeyen besi ve kesim yerleri hakkında Konyaaltı Belediye Başkanlığı ve Konyaaltı Kaymakamlığı İlçe Tarım Müdürlüğünce gerekli adli ve idari işlemlerin başlatılarak izinsiz ve kaçak faaliyet yapılan besi ve kesim yerlerinin kapatılmasına ve kaldırılmasına, kararın … mezarlığından itibaren … güzergahında yer alan yol üzerindeki besi ve kesim yapan kişilere tebliğ edilmesine karar verilmiştir.
Anılan Kurul kararı uyarınca Konyaaltı Belediye Başkanlığı Zabıta Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemi ile Antalya ili, … ilçesi, … köyü (günümüzde mahalle), … parsel sayılı taşınmazda bulunan davacıya ait iş yerinin 22/09/2011 tarihinde yıkılmak suretiyle faaliyete son verileceği, kişisel eşya ve zarar görecek malzemeler alınarak iş yerinin boş olarak bırakılması gerektiği davacıya bildirilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT:
06/05/1930 tarih ve 1489 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun 246. maddesinde; “Yirmi binden fazla nüfusu olan şehirlerde umumi caddelerde veya belediyelerce tayin edilecek mıntakalar içinde hayvan ahırı bulundurulması memnudur.” hükmü yer almaktadır.
06/12/2012 tarih ve 28489 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un ilk mahalli idareler genel seçiminde (30 Mart 2014) yürürlüğe giren 1. maddesinde; “… (2) Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Eskişehir, Erzurum, Gaziantep, İzmir, Kayseri, Konya, Mersin, Sakarya ve Samsun büyükşehir belediyelerinin sınırları il mülki sınırlarıdır. (3) Birinci ve ikinci fıkrada sayılan illere bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır…” hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
6360 sayılı Kanun ile büyükşehir belediyelerinin sınırları il sınırı olarak belirlenmiş, ilçe belediyelerinde bulunan köyler de mahalle olarak bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır. Dava konusu işlem, 6360 sayılı Kanun’un yukarıda anılan 1. maddesinin yürürlüğe girdiği 30/03/2014 tarihinden ve hatta Kanun’un Resmî Gazete’de yayımlandığı 06/12/2012 tarihinden önce tesis edilmiştir. Bu Kanun uyarınca, … köyü mahalle olarak Konyaaltı Belediyesine katılmışsa da dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte “…” köy statüsündedir ve ilçe belediyesi sınırları dışındadır.
Bu husus ve davacının iddiaları dikkate alındığında, İlçe Hıfzısıhha Kurulu kararının uyuşmazlık tarihinde davacıya ait iş yerine uygulanıp uygulanamayacağının açıklığa kavuşturulması zorunludur.
İlçe Hıfzısıhha Kurulu kararında, kararın “… mezarlığından itibaren … güzergahında yer alan yol üzerindeki besi ve kesim yapan kişilere tebliğ edilmesine” karar verilmişse de davacıya ait iş yerinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla 1593 sayılı Kanun’un 246. maddesinde belirlenen sınırlar içinde kalıp kalmadığının tespit edilmesi gerekmektedir. Ayrıca, dava konusu işlemin yıkıma ilişkin kısmının yukarıda belirtilen hususlar ile birlikte, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun “köylerde yapılacak yapılar”a ilişkin hükümleri uyarınca da değerlendirilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin kısmen iptali, kısmen davanın reddine ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09/11/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.