Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2016/8058 E. , 2020/3847 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No: 2016/8058
Karar No: 2020/3847
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi, No:… adresinde yer alan ekmek ve ekmek çeşitleri üretimi faaliyet konulu davacıya ait işyeri açma ve çalışma ruhsatının … tarih ve … sayılı Belediye Başkanlığı onayıyla iptal edildiğinden bahisle davacıya 30 gün içerisinde ruhsat müracaatında bulunması gerektiği, aksi halde ruhsatsız faaliyette bulunduğu gerekçesiyle hakkında yasal işlem yapılacağına ilişkin … tarih ve … sayılı işlem ile bildirilen ruhsat iptaline ilişkin işlemin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:.., K:… sayılı kararıyla; davacının elinde bulunan işyeri açma ve çalışma ruhsatına ilişkin idare bünyesinde herhangi bir işlem dosyasına rastlanılmaması ve işletmenin faaliyet konusu itibariyle mevzuatta öngörülen koşullara sahip olmadığının saptanması üzerine ruhsatının iptalinde ve 30 günlük mehil süresi de verilmek suretiyle yeniden müracaat etmesinin aranılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı, ayrıca dava konusu ruhsat içeriğinde, imar ve başkaca mevzuat açısından beyana dayalı olması nedeniyle müktesep hak teşkil etmeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, idarenin ruhsatı iptal etmeden önce aykırılıkların giderilmesi için süre vermediği ileri sürülerek temyize konu Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından temyiz istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
… ili, … ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi, No:… adresinde yer alan ekmek ve ekmek çeşitleri üretimi faaliyet konulu davalı idarece verilen … tarih ve … sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatının … tarih ve … sayılı işlemle iptal edildiği gerekçesiyle, davacının durumdan haberdar edilerek 30 gün içerisinde ruhsat müracaatında bulunması aksi takdirde Yönetmeliğin 6. maddesi uyarınca işlem yapılacağının bildirilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlem üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
İşyeri Açma ve Çalıma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin “İşyeri açılması” başlıklı 6. maddesinde, “Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır(…)
İşyeri açmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, işyerlerini bu Yönetmeliğe uygun olarak tanzim ettikten sonra Örnek 1 ve 2’de yer alan durumlarına uygun formu doldurarak yetkili idareye başvurur.
Bu Yönetmeliğe göre yapılacak her türlü ruhsat başvurusunda, müracaat sahibine başvuruyu kabul eden görevlinin adı, soyadı ve unvanı ile başvurunun yapıldığı tarih ve saati gösteren Örnek 6’da yer alan alındı belgesi verilir. Ayrıca, başvuru ve beyan formu ile ekli evrakın verilmesi sırasında başvuruyu kabul eden görevli tarafından yapılacak ön incelemede tespit edilen noksanlıklar, müracaat sahibine verilen alındı belgesinde gösterilir. Bu Yönetmelikte belirtilen ruhsatlandırmaya ilişkin süreler eksik belgelerin yetkili idareye verilmesi ile başlar.” hükmü ile “İşyeri açma ve çalışma ruhsatının kesinleşmesi” başlıklı 13. maddesinde, “İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri, yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde kontrol edilir. İşyerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde ruhsat kesinleşir. Kontrol görevini yerine getirmeyen yetkili idare görevlileri hakkında kanunî işlem yapılır.
İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, işyerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verilir.
Verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek işyeri kapatılır. Ayrıca ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanunî işlem yapılır.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden, dava konusu işlemde, davacının talebi üzerine 13/03/2009 tarihinde davacıya geçici izin belgesi düzenlendiği ve süresinin dolduğu, işyerinde yapılan denetimde ise … tarih ve … sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatının bulunduğu, ancak belirtilen ruhsata ilişkin işlem dosyasında herhangi bir belge olmadığının tespit edilmesi üzerine … tarih ve … sayılı geçici izin belgesiyle kayıtlarına bulunamayan aynı tarih ve sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatının … tarih ve … sayılı başkanlık onayıyla iptal edildiği gerekçesiyle davacıdan yeniden ruhsat talebinde bulunması istenilmiş ise de, davacı tarafından sunulan … tarih ve … sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatıyla davalı idarenin sunduğu aynı tarih ve sayılı ruhsatın farklılık arzettiği, davacının sunduğu ruhsatta geçici ibaresi yer almazken davalı idarenin sunduğu ruhsatta geçici ibaresinin yer aldığı görülmüştür.
Dava konusu işlemde davacıya ait işyeri açma ve çalışma ruhsatına ilişkin işlem dosyasında ruhsat için gerekli evrakın bulunmadığı gerekçe gösterilerek iptal edildiği ifade edilmiş ise de, davacıya ait ruhsatın iptal edilmesinde davacının bir dahlinin olmadığı, idarenin tutmakla yükümlü olduğu işlem dosyasında bulunması gereken bilgi belgelerin bulunmamasından davacının sorumlu tutulamayacağı, bu husustaki sorumluluğun idarede olması gerektiği açıktır.
Bu itibarla, iptal edilen işyeri açma ve çalışma ruhsatının hukuka uygun olarak düzenlendiği ve verildiği kabul edilmelidir. Mevcut bu ruhsatın iptalinin ise ancak mevzuatta öngörülen usulün izlenerek sağlanacağı açıktır. Her ne kadar davalı idare söz konusu ruhsatın iptal edildiğini iddia etmekte ise de, dosyada yer alan bilgi ve belgelerden, davacının ruhsatının iptal edildiğine ilişkin bir işleme rastlanılmadığından davanın reddi yönündeki Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, davalı idarenin, davacının ruhsatını tanıdığına ilişkin … tarih ve … sayılı iç yazışmada, davacıya ait işyerine ruhsatsız faaliyet göstermesi nedeniyle işlem yapılması için gidildiğinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunması nedeniyle işlem yapılamadığı belirtilmiştir. İşyeri ruhsatlarının verilmesinden sonra işyerlerinde her zaman denetim yapılabileceği, yapılacak denetimde mevzuat ve hukuka aykırılığın tespiti halinde verilecek süreden sonra hukuka aykırılığın giderilmemesi durumunda yetkili makamca işlem tesis edildiği bilinmelidir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19/10/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.