10. Daire 2016/7482 E. , 2020/5006 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/7482
Karar No : 2020/5006
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, Üsküdar ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazda bulunan … numaralı dükkanın sahibi olan davacının, … parsel sayılı taşınmazın 6 m²’lik kısmını kendi parseline katmak suretiyle 2003 ile 2007 yılları arasında fuzulen işgal ettiğinden bahisle 18.360 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi tarafından verilen 10/03/2015 tarih ve E:2015/118, K:2015/480 sayılı bozma kararına uyulmak suretiyle, uyuşmazlığa konu … ada, … parsel sayılı taşınmazın 26 m² olduğu, dosyada yer alan tapu örneklerinde söz konusu taşınmazın 15/240 hissesinin tapu kaydının bulunduğu, anılan kaydın İstanbul Defterdarlığı Kayyum Bürosu Başkanlığınca yönetildiği, davacı tarafından bu kısmın kiralanmak suretiyle kullanıldığı, aynı zamanda davalı idarece 04/08/2004 tarihinde kamulaştırma şerhi konulduğu, taşınmazın geriye kalan 225/240 hissesine ilişkin tapu kaydının bulunmadığı, davalı idarece söz konusu taşınmazın imar planında yolda kaldığı belirtilerek tapu kaydının terkin edildiği, taşınmazın 225/240 hissesinin (davacının murisi) … adına kayıtlı iken, İstanbul Belediye Başkanlığı tarafından … aleyhine açılan İstimlak Kanunu’nun 17. maddesi gereğince terkin talepli davada, … Asliye … Hukuk Hakimliğinin … tarih ve … E: … K. sayılı kararı gereğince … tarih ve … yevmiye ile bu hissesinin istimlaken terkinin yapıldığı, bu durumda, ecrimisile konu taşınmazın 225/240 hissesinin Mahkeme kararı neticesinde 1977 yılında belediye adına istimlaken terkin ve tescil edildiği ve söz konusu yerin davacı tarafından işgal edilerek kullanıldığı dikkate alındığında davacıya söz konusu taşınmazın 225/240 hissesinin kullanılması nedeniyle hesaplanan 16.306,15 TL ecrimisil bedelinde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, … Asliye Hukuk Mahkemesinin … tarih, E…., K…. sayılı kararı gereğince 23/09/1977 tarihinde istimlaken terkin yapıldığının bildirildiği, ancak bozma sonrası … Asliye Hukuk Mahkemesince verilen … tarih, E…., K…. sayılı kararın … Hukuk Dairesinin … tarih, E…., K…. sayılı kararıyla onandığı ve kararın kesinleştiği, ecrimisil ödenmesine karar verilen gayrimenkulün davacının murisine ait olduğu, gayrimenkul kendilerine ait gayrimenkul için belediye ya da diğer kamu kurumlarına ecrimisil ödenmesine gerek olmadığı belirtilerek, mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : Dr. …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyasının incelenmesinden, davalı Üsküdar Belediye Başkanlığı tarafından dava dışı … hissedarlarına gönderilen 12/06/2008 tarih ve 349-c sayılı sayılı ecrimisil ihbarnamesi ile İstanbul ili, Üsküdar ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi, … pafta, … ada … parsel sayılı taşınmazın 6 m²’lik kısmının konfeksiyon satışı yapılan dükkana katılarak 2003 ile 2007 yılları arasında fuzulen işgal edildiğinden bahisle 18.360,00 TL ecrimisil istenilmesine üzerine, davacı … tarafından bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Üsküdar ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada … parsel sayılı 14,10 m2 yüzölçümlü kargir dükkan vasıflı taşınmaz intikal suretiyle … (…) … çocukları …, …, … ve …’ya 1/4 hisse ile geçmiş olup, bu parsel dava konusu değildir.
Bu parselin (44 parsel sayılı) bitişiğinde yer alan, Üsküdar ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada … parsel sayılı 26,28 m2 yüzölçümlü kargir dükkan vasıflı taşınmazın 15/240 (60/960) hissesi … adına kayıtlı iken, … gaip olması nedeniyle … Sulh Hukuk Mahkemesinin … tarih, E…., K…. sayılı kararı ile İstanbul Defterdarı kayyım olarak atanmıştır.
Davacı … Üsküdar ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada … parsel sayılı taşınmazın 15/240 (60/960) hissesini işyeri olarak kullanmak üzere 01/01/1996 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile bir yıl süre ile aylık 150,00 TL (150.000,00 TL) bedelle kayyımdan (İstanbul Defterdar Yrd. …) kiralamıştır.
… Asliye Hukuk Mahkemesinin … tarih, E…., K…. sayılı kararı ile, Üsküdar ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada … parsel sayılı 26,28 m2 yüzölçümlü kargir dükkan vasıflı taşınmazın 15/240 (60/960) hissesi sahibi …, kayyım atanmasından itibaren 10 yıllık sürenin geçmesi nedeniyle gaipliğine, taşınmazın Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından ara kararı cevabı olarak sunulan 25/06/2015 tarihli Üsküdar Belediyesi Tapu Sorgulama formunda, Üsküdar ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada … parsel sayılı taşınmazın 15/240 (60/960) hissesinin 16/06/1950 tarihli tesis kadastrosunda … adına kaydedildiği, … Asliye Hukuk Hakimliğinin … tarihli … sayılı kararı belirtilmek suretiyle 19/01/1976 tarihinde terkin edildiği, … Asliye Hukuk Mahkemesinin … tarih E…. sayılı kararının kesinleşmediği, Üsküdar Belediye Başkanlığının 04/08/2004 tarihli kamulaştırma şerhinin bulunduğu belirtilmektedir.
Davalı idare tarafından ecrimisil istenilen 6 m2 lik taşınmaz, … adına kayıtlı iken mahkeme kararı ile Hazine adına tesciline karar verilen Üsküdar ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada … parsel sayılı 26,28 m2 yüzölçümlü kargir dükkan vasıflı taşınmazın 15/240 (60/960) hissesine tekabül etmektedir. Zira, mezkur …nolu parselin 15/240 (60/960) hissesi hiçbir zaman davacıya ait olmamış, bilakis davacı tarafından 01/01/1996 tarihli kira sözleşmesi ile kayyımdan kiralanmıştır. Bu nedenle, davalı idare tarafından mezkur … nolu parselin 15/240 (60/960) hissesine tekabül eden 6 m2 lik alan için ecrimisil istenilmesi tümüyle hukuka uygun bulunmaktadır.
Davacı tarafından dosyaya sunulan mahkeme kararının incelenmesi:
…Asliye Hukuk Mahkemesinin … tarih, E…., K…. sayılı kararı ile İstanbul Belediye Başkanlığınca İstimlak Kanununun 17. maddesine istinaden terkin talebiyle … aleyhine açılan davada, Üsküdar ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada … parsel sayılı 26,28 m2 yüzölçümlü kargir dükkan vasıflı taşınmazın … adına olan 900/960 (225/240) hissesinin İstanbul Belediyesi adına terkin ve tesciline karar verilmiş ise de, mezkur karar … Hukuk Dairesinin … tarih, E…., K…. sayılı kararı ile bozulmuş, davalı idarenin karar düzeltme talebi … Hukuk Dairesinin … tarih, E…., K…. sayılı kararı ile reddedilmiştir.
… Asliye Hukuk (eski … Asliye Hukuk) Mahkemesince bozmaya uyulmak suretiyle verilen … tarih, E…., K…. sayılı kararla davanın reddine karar verilmiş, mezkur karar … Hukuk Dairesinin … tarih, E…., K…. sayılı kararı ile onanmış, davalı idarenin karar düzeltme talebi … Hukuk Dairesinin … tarih, E…., K…. sayılı kararı ile reddedilmiştir.
Böylece, … Asliye Hukuk Mahkemesinin İstimlak Kanununun 17. maddesi muvacehesinde taşınmazın kamu idaresi adına tescil ve terkinine ilişkin E.1976/349, K.1976/391 sayılı kararı hukuken ortadan kalkmış olup, Üsküdar ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada … parsel sayılı 26,28 m2 yüzölçümlü kargir dükkan vasıflı taşınmazın 900/960 (225/240) hissesi, … (varisleri) mülkiyetinde kalmıştır.
Ancak, davalı idare tarafından ecrimisil talep edilen alan … mülkiyetinde kalan 900/960 (225/240) hisse olmayıp, tamamı 26,28 m2 olan … sayılı parselin 15/240 (60/960) hissesine tekabül eden (…’nin gaipliği nedeniyle Hazine adına tescil edilen ve daha sonra terkin edilen) 6 m2 lik kısımdır. Bu nedenle, davacı vekilinin ecrimisil talep edilen alanın …’nın mülkiyetinde olduğu ve ecrimisil istenemeyeceği yolundaki iddiasına itibar edilmemiştir.
Ecrimisil bedelinin hesaplanmasına ilişkin inceleme:
Davacı … ile kayyım arasında imzalanan 01/01/1996 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile Üsküdar ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada 21 parsel sayılı taşınmazın 15/240 (60/960) hissesi, yani …’nin hissesine tekabül eden 6 m2 lik kısmı, işyeri olarak kullanılmak üzere aylık 150,00 TL (150.000,00 TL) bedelle kiralamıştır.
Dava dosyasında mevcut 15/10/2009 tarihli bilirkişi raporunda, taşınmazın hisseli oluşu, müstakil olarak kullanım imkanının bulunmaması, kullanım şeklinin ticari oluşu, kullanıcısına olan ticari katkısı, konumu ve diğer özellikleri dikkate alınarak 2007 yılı için 6,00 m2 lik alanın aylık 350,00 TL ecrimisil getirisi olabileceği belirlenerek, geriye doğru TEFE -ÜFE endeks oranları uygulanmak suretiyle 01/01/2003 – 01/01/2008 (31/12/2007 olması gerekir) dönemine ilişkin olarak 17.393,23 TL ecrimisil belirlenmiştir.
Ancak, mezkur raporda … adına kayıtlı olan 15/240 hisseye 1.087,08 TL, belediyece kamulaştırılan 225/240 hisseye 16.306,17 TL isabet ettiği belirtilmiş olup, bu belirlemenin hatalı olduğu açıktır. Zira … sayılı parselin tamamı 26,28 m2 olup, bunun 15/240 hissesi karşılığı 6 m2 lik alan için ecrimisil istenilmektedir. Yani bilirkişilerce aylık 350,00 TL, 5 yıllık dönem için 17.393,23 TL olarak belirlenen miktar, belediyece kamulaştırılan alan için değil, …’nin gaipliği nedeniyle Hazineye intikal edilip, terkin edilen 6 m2 lik alan için belirlenmiştir.
Bu nedenle, davalı idare tarafından aylık 306,00 TL üzerinden talep edilen toplam 18.360,00 TL ecrimisil alacağının, bilirkişi tarafından 6 m2 lik alan için 01/01/2003 -31/12/2007 arasındaki dönem için belirlenen 17.393,23 TL yönünden davanın reddine, aşan kısım için (18.360,00 – 17.393,23 =) 966,77 TL yönünden dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerekmekteydi.
Hal böyle olmakla birlikte, bozma öncesi mahkemece mezkur bilirkişi raporu esas alınmak suretiyle dava konusu işlemin 1.087,08 TL yönünden iptaline, 16.306,17 TL yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Mezkur karar aleyhine davacı tarafından temyiz talebinde bulunulmuş ve Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 10/03/2015 tarih ve E:2015/118, K:2015/480 sayılı kararı ile ilk derece mahkemesi kararının 16.306,17 TL reddine ilişkin kısmı bozulmuş ise de, davalı idare tarafından iptaline karar verilen 1.087,08 TL yönünden temyiz talebinde bulunulmadığından, iptal edilen kısım kesinleşmiştir.
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17/11/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.