Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2016/7159 E.  ,  2020/5007 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/7159
Karar No : 2020/5007

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü/ …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı dava konusu işlemin iptali yonudaki kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının 17/06/2001 ile 08/06/2003 tarihleri arasında yönetim kurulu üyeliğini yürüttüğünden bahisle … Spor Kulubü Derneği’nin ecrimisil borcu nedeniyle adına tanzim ve tebliğ edilen ecrimisil alacağına ilişkin 100.000,00 TL tutarlı, … tarih ve … sayılı ödeme emrinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının, adı geçen Dernekte 17.06.2001 ile 08.06.2003 tarihleri arasında Yönetim Kurulu üyeliği yaptığı, dolayısıyla bu dönemle sınırlı olarak sorumlu tutulabileceği, buna karşın dava konusu ödeme emrine konu borcun 2005 yılına ait olduğu, söz konusu dönemde Dernek temsilcisi konumunda olmayan davacının anılan borçtan sorumlu tutulması söz konusu olamayacağından davacı adına ödeme emri düzenlenmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacıya sadece yönetim kurulu üyesi olduğu dönem için ödeme emri gönderildiği, borcun tamamının davacıdan talep edilmediği, idare işleminin hukuka uygun olduğu belirtilerek, mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : Dr. …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, 17/06/2001 ile 08/06/2003 tarihleri arasında yönetim kurulu üyeliğini yürüttüğünden bahisle … Spor Kulubü Derneği’nin ecrimisil borcu nedeniyle adına tanzim ve tebliğ edilen ecrimisil alacağına ilişkin 100.000,00 TL tutarlı, … tarih ve … sayılı ödeme emrinin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 2. maddesinde, “Bu Kanunun uygulanmasında; a) Dernek: Kazanç paylaşma dışında, kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, en az yedi gerçek veya tüzel kişinin, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kişi topluluklarını… ifade eder.” düzenlemesine yer verilmiştir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 85. maddesinin ilk fıkrasında, “Yönetim Kurulu, derneğin yürütme ve temsil organıdır; bu görevini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirir.” hükmü yer almaktadır.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 54. maddesinde ödeme müddeti içinde ödenmeyen amme alacağının tahsil dairesince cebren tahsil olunacağı; işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 55. maddesinde ise amme alacağını vadesinde ödemeyenlere 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme emri ile tebliğ olunacağı; 58. maddesinde de kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığından bahisle 7 gün içinde dava açabileceği kurala bağlanmıştır.
6183 sayılı Kanun’un “Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu” başlıklı mükerrer 35. maddesinin 1. fıkrasında, “Tüzel Kişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, vakıflar ve cemaatler gibi tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin mal varlığından tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tasil edilemeyeceği anlaşılan amme alacakları, kanuni temsilcilerin ve tüzel kişiliği olmayan teşekkülü idare edenlerin şahsi mal varlıklarından bu kanun hükümlerine göre tahsil edilir.” hükmü yer almaktadır.
(04/06/2008 tarih ve 5766 sayılı Kanun ile eklenen) 5. fıkrasında ise, “Amme alacağının doğduğu ve ödenmesi gerektiği zamanlarda kanuni temsilci veya teşekkülü idare edenlerin farklı şahıslar olmaları halinde bu şahıslar, amme alacağının ödenmesinden müteselsilen sorumlu tutulur.” hükmü yer almakta iken;
06/06/2008 tarih ve 26898 Mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren mezkur hüküm, 03/04/2015 tarih ve 29315 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 19/03/2015 tarih ve E:2014/144, K:2015/29 sayılı Anayasa Mahkemesi kararı ile iptal edilmiş olup; 06/06/2008-03/04/2015 tarihleri arasında yürürlüktedir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden; İstanbul ili, Kadıköy ilçesi, … Mahallesinde bulunan, … pafta, … ada, … parsel sayılı Hazine adına kayıtlı 8.219,34 m² yüzölçüme sahip taşınmazın 7.200 m²’lik kısmının 01/01/1995-31/12/2005 tarihleri arasında bina, bahçe ve futbol sahası yapılmak suretiyle işgalinden dolayı, davacının 2001-2003 tarihleri arasında yönetim kurulu üyeliğini yaptığı … Spor Kulübü Derneğinden … tarih ve … sayılı ecrimisil ihbarnamesi ile 405.000,00 TL ecrimisil istenildiği; ecrimisil borcunun süresinde ödenmemesi üzerine davacı dernek adına düzenlenen … tarih ve … takip no’lu ödeme emri ile tahsil edilmek istenildiği; bu ödeme emrine karşı … Spor Kulübü Derneği tarafından açılan davanın … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile süre yönünden reddedildiği ve temyiz edilmeyerek kesinleştiği; 6009 sayılı Kanun ile 2886 sayılı Kanun’a eklenen geçici 3. maddesi uyarınca 5 yılı aşan alacağın davalı idarece terkin edildiği ve alacağın 01/01/2001-31/12/2005 tarihleri arası dönem için 290.000,00 TL olarak belirlendiği; dernek nezdinde yapılan araştırmada derneğin söz konusu borca yetecek malvarlığına sahip olmadığının tespit edildiği; ecrimisil alacağının derneğin mal varlığından tahsil edilememesi üzerine davalı idarece ecrimisil borcunun doğduğu dönemde yönetim kurulu üyeliği yapan kişilerden görev aldıkları süreler dikkate alınarak tahsili için 6183 sayılı Kanun’un mükerrer 35. maddesi uyarınca işlem yapıldığı; davacının dernek yönetim kurulu üyesi olduğu 17/06/2001 ile 08/06/2003 tarihleri arasındaki dönem için sorumlu olduğu tutarın 100.000,00 TL olarak belirlendiği ve alacağın tahsili amacıyla 6183 sayılı Kanun’un mükerrer 35. maddesi uyarınca ödeme emri düzenlenip tebliğ edildiği; dava konusu ödeme emrinde davalı idarenin bilgisayar işletim sisteminden kaynaklı olarak alacağın sadece 2005 yılı 1-12 ay arası döneme aitmiş gibi gösterildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri dikkate alındığında anılan dernek tarafından ödenmeyen ve ödenme imkanı bulunmayan amme alacağının, kanuni temsilcilerden tahsili cihetine gidilmesinin yasal bir zorunluluk olması karşısında, söz konusu amme alacağının tahsiline yönelik olarak davacının kanuni temsilci sıfatıyla sorumlu olduğu döneme isabet eden alacak için davacı adına düzenlenen ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, … Spor Kulübü Derneğinin 2001-2003 yılları arasında yönetim kurulu üyesi olması nedeniyle, Dernek hakkında kesinleşen kamu alacağının kanuni temsilci sıfatıyla sorumlu olan davacıdan tahsili amacıyla düzenlenen dava konusu ödeme emrinde yukarıda yer alan yasa hükümlerine aykırılık bulunmadığı açık olup, ödeme emrinin dayanağı olan kesinleşmiş ecrimisil alacağının kapsadığı dönem ile bilgisayar işletim sisteminden kaynaklı olarak alacağın bir yıllık döneme ait gibi göründüğü hususları dikkate alınmaksızın sadece ödeme emrine konu borcun 2005 yılı 1-12 aylarına ait olduğu gerekçesiyle işlemin iptali yönünde verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17/11/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.