Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2016/5204 E. , 2020/5419 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/5204
Karar No : 2020/5419
KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVACI) : … Gıda Turizm Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı / …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına ilişkin Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi’nin 08/02/2016 tarih ve E:2015/6990, K:2016/672 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara ili, Çankaya ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi, No:… adresinde bulunan ve …. tarih ve … sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatına istinaden davacı şirket tarafından işletilmekte olan kafe faaliyet konulu işyerinin tespit edilen imara aykırılıkları giderinceye kadar faaliyetten men’ine ilişkin … tarih ve … sayılı Çankaya Belediye Başkanlığı encümen kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında, dava konusu Encümen kararına dayanak gösterilen Çankaya Belediye Encümeni’nin … tarih ve … sayılı kararının … tarih ve E:…, K:…. sayılı kararla iptaline karar verildiğinden, dava konusu işlemde sebep unsuru yönünden hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi’nce, dava konusu işlemin gerekçesini oluşturan Çankaya Belediye Encümeni’nin …. tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, Danıştay Ondördüncü Dairesi’nin 21/04/2014 tarih ve E:2012/6055, K:2014/4933 sayılı kararı ile bozulduğu, mahkeme tarafından da bozma kararına uyularak yıkım ve para cezası yönünden davanın reddine karar verildiği görülmekte olup, işbu davada, dava konusu edilen faaliyetten men kararının dayanağı olan Encümen kararının hukuka aykırı olmadığının mahkeme kararıyla saptandığı gerekçesiyle İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
KARAR_DÜZELTME_
TALEP_EDENİN_İDDİALARI : Davacı Şirket tarafından, dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yıkım kararının yürütmesinin yargı kararıyla durdurulmuş olduğu, işyerinde imara aykırılık bulunmasının söz konusu olmadığı ileri sürülerek Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY_TETKİK_HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi’nin 08/02/2016 tarih ve E:2015/6990, K:2016/672 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı Şirket, … tarih ve … sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatına istinaden Ankara ili, Çankaya ilçesi, … Mahallesi, … Cadddesi, No:… adresinde bulunan kafe faaliyet konulu işyerini çalıştırmaya başlamıştır.
Çankaya Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’nün Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü’ne gönderdiği … tarih ve … sayılı yazıda, imarın … ada … sayılı parselindeki binanın zemin katında bulunan işyerleri hakkında işlemli dosyasında yapılan incelemede imara aykırılıklarından dolayı … tarih ve … sayılı Encümen kararlarının alındığının belirtilmesi üzerine Çankaya Belediye Başkanlığı Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı yazısıyla, ruhsatlandırılan alan dışında imara aykırı olarak oluşturulan ve tespit zaptı ile hüküm altına alınan projeye aykırı hususların on beş gün içerisinde giderilerek müracaat etmeleri gerektiği, aksi takdirde işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edileceği davacı Şirkete bildirilmiştir.
Verilen süre sonunda İmar ve Şehircilik Müdürlüğü ekiplerince mahallinde yapılan kontrollerde 19/10/2010 tarihli encümen kararlarında belirtilen hususların mevcut durumunu koruduğunun tespit edilmesi üzerine … tarih ve … sayılı Çankaya Belediye Başkanlığı encümen kararı ile davacı Şirket tarafından işletilen işyerinin imara aykırı hususları giderinceye kadar faaliyetten men’ine karar verilmiştir.
Anılan encümen kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun’un 4. maddesinde; 3 üncü maddede belirtilen merciler, iznin verilmesi için yapılacak beyan ve incelemelerde aşağıda öngörülen genel kriterlere göre düzenlenecek yönetmeliği esas alırlar. …
C) yangın, patlama, genel güvenlik, iş güvenliği, işçi sağlığı, trafik ve karayolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması ile ilgili düzenlemelere aykırı davranmamak.” hükmü yer almaktadır.
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin “İşyeri açılması” başlıklı 6. maddesinde; “Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. … İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır. … “, “Ruhsatın düzenlenmesi” başlıklı 12. maddesinde; “Sıhhî işyeri açmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, işyerlerini bu Yönetmeliğe uygun olarak tanzim ettikten sonra Örnek 1’de yer alan başvuru ve beyan formuyla yetkili idareye müracaat eder. Başvurunun Yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun olduğunun tespiti halinde başkaca bir işleme gerek kalmaksızın işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenerek ilgiliye aynı gün içinde verilir. …
İlgilinin beyanına göre tanzim edilen ruhsat müktesep hak doğurmaz.”, “İşyeri açma ve çalışma ruhsatının kesinleşmesi” başlıklı 13. maddesinde ise; “İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri, yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde kontrol edilir. İşyerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde ruhsat kesinleşir. Kontrol görevini yerine getirmeyen yetkili idare görevlileri hakkında kanunî işlem yapılır.
İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, işyerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verilir.
Verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek işyeri kapatılır. … ” düzenlemelerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat maddelerinin birlikte değerlendirilmesinden; bir işletmeye işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilebilmesi için mevzuatta aranan diğer şartların yanı sıra işyerinin imara ve imarla ilgili düzenlemelere uygun olması gerektiği, diğer şartlarla birlikte bu hususun da işyeri açma ve çalışma ruhsatı başvurusunun değerlendirilmesi aşamasında göz önünde bulundurulacağı, beyana dayalı olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı verildikten sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespit edilmesi halinde bu hususların giderilmesi için on beş günlük süre verileceği ve süre sonunda noksanlık ve aykırılıkların giderilmediğinin tespit edilmesi halinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilerek işyerinin kapatılacağı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, davacının işletmekte olduğu kafe faaliyet konulu işyerinin bulunduğu taşınmazda imara ve mimari projeye aykırı hususlar tespit edilmiş ve bu aykırılıkların giderilmesi için davacıya on beş günlük süre verilmiş ve süre sonunda aykırılıkların bir kısmının giderilmediği gerekçesiyle işyerinin imara aykırılıklar giderilinceye kadar faaliyetten menine karar verilmişse de, dava konusu işlem tesis edilmeden önce işyerine ilişkin … tarih ve … sayılı, 2. sınıf kafe faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilmemiştir.
Hukuka uygun şekilde alınmış bir işyeri açma ve çalışma ruhsatına istinaden faaliyet gösteren bir işyerinin ancak mevzuatta öngörülen şartların oluşması halinde yine mevzuatta öngörülen usul izlenerek kapatılabilmesi mümkündür.
Bu durumda; her ne kadar işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilebilmesi için işyerinin imara ve imarla ilgili düzenlemelere uygun olması gerekmekte ve İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin yukarıda metnine yer verilen 13. maddesi uyarınca, işyerinde tespit edilen imara aykırılıkların giderilmesi için verilen on beş günlük sürenin sonunda bu hususların giderilmemesi halinde işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edilmesi ve akabinde kapatılması mümkün ise de, davacıya söz konusu işyeri için verilen … tarih ve … sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilmeksizin işyerinin süresiz olarak faaliyetten men kararının verildiği anlaşıldığından dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA, 25/11/2020 tarihinde oy çokluğuyla kesin olarak karar verildi.
KARŞI OY :
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 13. maddesinde, işyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, işyerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verileceği, verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, işyeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilerek işyerinin kapatılacağı kurala bağlanmıştır.
Davacının … tarih ve … sayılı, 2. sınıf kafe faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatına istinaden işletmekte olduğu işyerinde yapılan denetim neticesinde tespit edilen imara aykırı hususlara ilişkin olarak Çankaya Belediye Encümeni’nin … tarih ve … sayılı kararı ile mal sahiplerinin idari para cezası ile cezalandırılmasına ve projeye aykırı hususların yıktırılmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine davacıya gönderilen … tarih ve …sayılı yazı ile imara aykırı hususların onbeş gün içinde giderilmesi gerektiği, aksi takdirde işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edileceği bildirilmiş, 11/04/2011 ve 11/07/2011 tarihlerinde mahallinde yapılan inceleme neticesinde imara aykırı hususların giderilmediğinin tespit edilmesi üzerine dava konusu encümen kararı ile işyerinin imara aykırılıklar giderilinceye kadar faaliyetten menine karar verilmiştir.
Bu haliyle, işyerinde tespit edilen imara aykırılıkların davacıya verilen on beş günlük süre içerisinde giderilmediği açık olup, davalı idarece İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 13. maddesi uyarınca davacıya ait işyeri açma ve çalışma ruhsatını iptal ederek işyerine kapatma yetkisi bulunmasına rağmen, davacı lehine olacak şekilde işyeri açma ve çalışma ruhsatını iptal etmeden bir nevi ikinci bir süre verecek şekilde tesis edilen faaliyetten men işleminde bu yönüyle hukuka aykırılık bulunmadığı gibi davacının dava açtığı tarihteki hukuki durumunu daha da aleyhine geriye götürecek şekilde iptal kararı verilmesinin iptal davası formatına uygun düşmeyeceği de açıktır.
Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi’nin 08/02/2016 tarih ve E:2015/6990, K:2016/672 sayılı kararında, dava konusu işlemin gerekçesini oluşturan Çankaya Belediye Encümeni’nin … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılan davada Danıştay Ondördüncü Dairesi’nin 21/04/2014 tarih ve E:2012/6055, K:2014/4933 sayılı bozma kararına uyularak davanın reddine karar verildiği gerekçesiyle İdare Mahkemesi kararının bozulmuş olması ve anılan kararda bahsi geçen … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… K:… sayılı kararının Danıştay Ondördüncü Dairesi’nin 20/09/2017 tarih ve E:2015/8781, K: 2017/4753 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmesi karşısında davacının kararın düzeltilmesi isteminin reddine karar verilmesi gerektiği oyu ile aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyoruz.