Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2016/3765 E. , 2020/6398 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/3765
Karar No : 2020/6398
KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- …
2- …
VEKİLLERİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin …. tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanmasına dair Danıştay Onuncu Dairesi’nin 19/04/2016 tarih ve E:2013/4657, K:2016/2128 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılardan …’nın, diğer davacı Türk vatandaşı … ile yapmış olduğu evliliğin aile birliği içerisinde devam etmediği gerekçesiyle, …’nın 15 gün içerisinde ülkeden çıkış yapması gerektiği, çıkış yapmaması halinde sınırdışı edilecekler kapsamına alınacağı, uzun süreli kalmak istemesi halinde vize talebinde bulunması gerektiğine yönelik olarak tesis edilen 13/11/2012 tarihli davalı idare işleminin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davalı idarece yapılan araştırmada …isimli kişinin, diğer davacı …ile formalite evlilik yaptığı gerekçesi ile dava konusu işlemin tesis edildiği görülmekle birlikte; dava konusu olayda davalı idarece düzenlenen bir tutanağın dikkate alındığı ve tahkikat sonucunda tutulan 06/11/2012 tarihli tutanakta; davacının eşinin askerde olduğu, kendisinin babası, kardeşi ve yeğeni ile birlikte kaldığını beyan ettiği, ev içerisinde yapılan gözlemde eşin yaşadığını gösteren hiçbir emare olmadığı, günlük hayattan çekilmiş fotoğraflarının bulunmadığı, davacılardan …’nın babasının …’ı tanımadığını beyan ettiği, ikamet çevresinde yapılan tahkikatta davacının eşinin çevreden tanınmadığının anlaşılması üzerine davacıların evliliklerinin formalite evlilik olduğu kanaatine varıldığı, buna karşın davacıların aynı evde ikamet ettiklerinin nüfus kaydı ile sabit olduğu, davacının eşinin askerde olması ve bu nedenle ikamet değiştirdikleri dikkate alındığında çevrede tanınmasının mümkün olamayacağı gibi beyanları alındığı ileri sürülen şahısların ifadelerini ve imzalarını içerir herhangi bir bilgi ve belgenin düzenlenmediği, sadece tahkikat ile ilgili düzenlenen tutanağın dikkate alındığı ve bunun dışında evliliğin formalite olduğuna ilişkin somut tespitlerin bulunmadığı, kapsamlı bir araştırma yapılmadığı, bu sebeple yeterli tespit yapılmaksızın ve eksik araştırma sonucu tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlem iptal edilmiştir.
Daire kararının özeti:Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine Danıştay Onuncu Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.
KARAR_DÜZELTME_
TALEP_EDENİN_İDDİALARI: Davalı idare tarafından Danıştay Onuncu Dairesince verilen kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek düzeltilmesi istenilmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI: Düzeltilmesi istenen kararın usul ve yasaya uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY_TETKİK_HÂKİMİ: …
DÜŞÜNCESİ :Karar düzeltme isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onuncu Dairesi’nin 19/04/2016 tarih ve E:2013/4657, K:2016/2128 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan mülga 5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun’un,
“İkamet tezkeresinin reddolunacağı haller” başlıklı 7. maddesinde,
“A) Sırf iş tutmak için gelecek sanat ve meslek erbabı olup da tutacağı iş, kanunlar gereğince Türk vatandaşlarına hasredilmiş bulunan,
B) Türk kanun veya örf ve adetleriyle yahut siyasi icabatla telif edilemiyecek durumda olan veya faaliyette bulunan,
C) Türkiye’de kalmak istediği müddet zarfında yaşamak için maddi imkanları meşru bir şekilde temin edemiyeceği sabit olan,
D) Türkiye’ye girmesi memnu olup da her nasılsa girmiş bulunan,
E) Türkiye’de oturduğu müddetçe huzur ve asayişi ihlal eden,
Yabancılara ikamet tezkeresi verilemez” hükmüne yer verilmiştir.
“Muzır şahıslar” başlıklı 19. maddesinde ise, İçişleri Bakanlığınca memlekette kalması umumi güvenliğe, siyasi ve idari icaplara aykırı sayılan yabancıların verilecek muayyen müddet zarfında Türkiye’den çıkmağa davet olunacağı, bu müddetin sonunda Türkiye’yi terketmiyenlerin sınır dışı edilebileceği kurala bağlanmıştır.
İdare Mahkemesince, evliliğin formalite olduğuna ilişkin somut tespitler bulunmadan ve kapsamlı bir araştırma yapılmadan eksik inceleme sonucu tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiş ise de, yukarıda yer verilen kurallar incelendiğinde; Türk vatandaşı ile evli olan yabancılar hakkında, evliliklerinin muvazaalı olduğundan bahisle ikamet izni vermeme, izin süresini kısaltma ve sınır dışı etme yönünde işlem tesisi mümkün görülmemektedir. Bununla birlikte Türk kanun veya örf ve adetleriyle yahut siyasi icabatla telif edilemiyecek durumda olan veya Türkiye’de kalması idari icaplara aykırı sayılan yabancılar yönünden bu işlemlerin tesis edilebileceği açıktır.
Dosya içerisinde yer alan bilgi ve belgeler incelendiğinde; davacılardan …hakkında 5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun’un 7. maddesi ve 19. maddesi kapsamında Türkiye’de ikamet etmesine engel bir hali bulunduğu yönünde davalı idarece yapılmış somut bir tespit bulunmadığı görüldüğünden, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında sonucu itibariyle isabetsizlik bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,16/12/2020 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.