Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2016/13096 E.  ,  2020/4730 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/13096
Karar No : 2020/4730

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı

VEKİLİ : I. Hukuk Müşaviri Yrd. V. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, davalı idare tarafından temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Azerbaycan vatandaşı olan davacının, Türk vatandaşı olan … ile 25/08/2011 tarihinde yaptığı evliliğe dayanarak Türk vatandaşlığını kazanma talebinin, 5901 sayılı Kanun’un 16. maddesinin (a) bendine uygun olmadığından bahisle reddine ilişkin 15/07/2015 tarih ve … sayılı İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 25/08/2011 tarihinde Türk vatandaşı ile evlenerek ciddi bir evlilik birliği içerisinde olduğu görülen Azerbaycan uyruklu davacının, Türk vatandaşlığını kazanmasına engel herhangi bir olumsuzluğunun tespit edilememiş olması karşısında, evlenme yoluyla Türk vatandaşlığını kazanmak istemiyle yapmış olduğu başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, İzmir İl Emniyet Müdürlüğünce yapılan tahkikat neticesinde, davacının daha önce formalite evlilik yaptığı, şimdiki eşi … ile aralarında 17 yaş farkı bulunduğu, yapılan mülakat sonucunda eşlerin evliliklerinin aynı çatı altında fiilen devam etmediği kanaatine varıldığı, dolayısıyla Kanunun 16.maddesinin (a) bendinde yer alan “Aile Birliği İçinde Yaşama” şartını taşımadığı İl Vatandaşlık İnceleme ve Araştırma Komisyonu tarafından görüş bildirildiği, ayrıca Kanunda belirtilen şartları taşımanın kişiye mutlak bir hak sağlamayacağı, bu nedenle Devletin hükümranlık hakları kapsamında takdir yetkisinin bulunduğu göz önüne alındığında tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile sonucu itibariyle usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
5091 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun “Vatandaşlık başvuru inceleme komisyonu” başlıklı 18.maddesinde, 11 inci ve 16 ncı maddeler uyarınca Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancıların başvuru için gerekli şartları taşıyıp taşımadıklarının tespiti, illerde oluşturulan vatandaşlık başvuru inceleme komisyonu tarafından yapılacağı ve bu Komisyonun oluşumu ve çalışma esasları yönetmelikle belirleneceği düzenlenmiştir.
06/04/2010 tarih ve 27544 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin “Türk vatandaşlığının evlenme yoluyla kazanılmasında yurt içinde yapılan başvurularda yapılacak işlemler ve uygulanacak esaslar” başlıklı 27. maddesinde; “Evlenme yoluyla Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen ve başvuruda aranan şartları taşıdığı anlaşılan yabancı adına 26 ncı maddede belirtilen belgelerden oluşan dosya düzenlenir ve yabancı hakkında il emniyet müdürlüğünden soruşturma yapılması istenir.” düzenlemesine, “Türk vatandaşlığının evlenme yoluyla kazanılmasında il emniyet müdürlüğünce yapılacak soruşturmaya ilişkin usul ve esaslar” başlıklı 28. maddesinde; “(1) İl emniyet müdürlüğünce evlenme yoluyla Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancının;
a) Aile birliği içinde yaşayıp yaşamadığı,
b) Evlilik birliği ile bağdaşmayacak şekilde fuhuş yapmak ve fuhuşa aracılık etmek gibi davranışlarının olup olmadığı,
c) Türk vatandaşlığını kazanmasında millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir halinin bulunup bulunmadığı,
hususları araştırılır ve oluşan olumlu veya olumsuz kanaat soruşturma formuna açık bir şekilde yazılır. Soruşturma formuna soruşturmaya ilişkin tutanaklar da eklenir.
(2) Soruşturması tamamlanan yabancının dosyası il müdürlüğüne iade edilir. Dosya gerekli inceleme ve araştırma yapılmak üzere il müdürlüğünce komisyona gönderilir.” düzenlemesine, “Türk vatandaşlığının evlenme yoluyla kazanılmasında komisyon tarafından yapılacak işlemler ve uygulanacak esaslar” başlıklı 29. maddesinde ise; “(1) Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancı ve eşi, komisyon tarafından ayrı ayrı ve birlikte mülakata tabi tutulmak suretiyle evliliğin gerçek bir evlilik ya da Türk vatandaşlığını kazanmak amacıyla yapılmış bir evlilik olup olmadığı araştırılır.
(2) Mülakat sonucunda oluşan kanaat evlenme yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılmasına ilişkin mülakat formuna yazılır. İl müdürlüğünce dosya karar alınmak üzere Bakanlığa gönderilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; 25/08/2011 tarihinden bu yana Türk vatandaşı ile evli olan Azerbaycan uyruklu davacının, evlenme yoluyla Türk vatandaşlığını kazanmasına yönelik başvurusunun, 10/02/2015 tarihinde yapılan mülakat neticesinde, eşlerin her birine sorulan sorular ve alınan cevaplar üzerine çiftin evlilik birlikteliği içerisinde yaşamadıkları sonucuna varıldığı gerekçesiyle reddine ilişkin 15/7/2015 tarih ve … sayılı davalı idare işleminin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerden, 29/01/2015 tarihli Türk Vatandaşlığını Kazanmak İsteyen Yabancı Uyruklu Şahıslara İlişkin Ön İnceleme-Araştırma Formunda; davacının Türk Vatandaşı olan eşi … ile 25/08/2011 tarihinde evlendiği, eşlerin evlilik birlikteliği içinde yaşadığı, komşuluk münasebetlerinin bulunduğu yapılan evliliğin ciddi olduğu kanaatine varıldığı, buna karşın davacının daha önce başka bir Türk vatandaşı ile evli olması nedeniyle 21/12/2010 tarihli dilekçesi ile, Türk vatandaşı eşi yanında ikamet talebinde bulunması üzerine yapılan tahkikatta, önceki evliliğin formalite evlilik olduğu kanaatine varıldığı, dolayısıyla davacının önceki evliliğinin formalite evlilik olduğu da göz önünde bulundurularak yapılan 10/02/2015 tarihli mülakatta, eşlerin her birine sorulan sorular ve alınan cevaplar sonucunda çiftin evlilik birlikteliği içerisinde yaşamadıkları kanaatine varıldığından, davacının talebinin 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 16. maddesinin (a) bendine uygun olmadığı gerekçesi ile reddedildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, dava konusu işlemin, 5091 sayılı Kanunun 16. maddesinin (a) bendinde yer alan “Aile birliği içinde yaşama” şartı yönünden ön inceleme-araştırma formu ile mülakat formu arasındaki çelişki giderilmeden, aile birliği içinde yaşanılıp yaşanılmadığı tereddüte yer bırakmayacak şekilde ortaya konulmadan tesis edilmiş olması nedeniyle dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında sonucu itibariyle hukuki isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının, yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 11/11/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.