Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2016/10885 E. , 2020/4636 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/10885
Karar No : 2020/4636
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı / …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Antalya ili, Konyaaltı ilçesi, … yolu güzergahında bulunan ve davacı tarafından işletilen hayvan ağılı ve satış yerinin faaliyetinin sonlandırılmasına ve davacıya 3.033,00 TL idari para cezası verilmesine ilişkin Konyaaltı Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; hayvan işletmeciliği faaliyetinde bulunmak isteyen gerçek ya da tüzel kişinin bunun için çalışma izni alması gerektiği, ayrıca Hıfzısıhha Kanunu gereği yirmi binden fazla nüfusu olan şehirlerde umumi caddelerde havyan ahırı bulundurulmasının da yasak olduğu göz önüne alındığında, bu faaliyette bulunmak isteyen kişilerin mülki idare amirliğine müracaat ederek çalışma izni alması ve kendileri için belirlenen yerlerde bu faaliyetlerine devam etmesi gerektiği, dosyanın incelenmesinden, Antalya ili, Konyaaltı ilçesi, …köyü … yolu güzergahında, ticari amaçlı hayvan beslediği tespit edilen davacıya encümence iki defa idari para cezası verildiği; ancak faaliyete devam edildiğinin belirlenmesi üzerine faaliyetten men edilmesine ve 3.033,00 TL idari para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı encümen kararının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı, 08/03/2012 tarih ve 221 sayılı belge incelendiğinde Zabıta Müdürlüğünce 23/02/2012 tarihinde ruhsatsız faaliyetten dolayı mühürleme yapıldığı, iş yerinin ticaretten ve sanattan men edildiği, 05/03/2012 tarihinde yapılan kontrolde 23/02/2012 tarihli mührün kırılmadığı; ancak mühürlü kapıdan yaklaşık beş metre ilerde yeni bir kapı açılarak faaliyete devam edildiği, tutanaklarla ve fotoğraflarla faaliyetin devam ettiğinin sabit olduğu, gerekli uyarıların yapıldığı; ancak davacı tarafından mevzuatın gerektirdiği izinlerin temin edilmediği görülmüş olup bu durumda Hıfzıssıhha Kurulu kararı ve 1608 sayılı Kanun kapsamında tesis edildiği anlaşılan işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, ana yollar üzerinde büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu, işlemin yetki yönünden hukuka aykırı olduğu, kanunlarda öngörülmeyen idari para cezası verilmesinin hukuka aykırı olduğu, İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
Konyaaltı İlçe Hıfzısıhha Kurulunun … tarih ve … sayılı kararı ile 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun 246. maddesi uyarınca genel insan ve çevre sağlığını korumak, meydana gelebilecek muhtemel olumsuzlukları önlemek 1593 sayılı Kanun’un ve İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in zorunlu hükümlerini yerine getirmek amacıyla, … yolu güzergahında yer alan hayvan ağılı, kesim ve satış yerlerini işleten kişilere faaliyetlerini başka uygun yerlere taşıyıp ıslah ederek yasal hâle getirmeleri için bu kararın kendilerine tebliğinden itibaren 21 gün süre verilmesine, verilen sürenin sonunda uygun yerlere taşınarak durumlarını yasal hâle getirmeyen besi ve kesim yerleri hakkında … Belediye Başkanlığı ve … Kaymakamlığı İlçe Tarım Müdürlüğünce gerekli adli ve idari işlemlerin başlatılarak izinsiz ve kaçak faaliyet yapılan besi ve kesim yerlerinin kapatılmasına ve kaldırılmasına, kararın … mezarlığından itibaren … güzergahında yer alan yol üzerindeki besi ve kesim yapan kişilere tebliğ edilmesine karar verilmiştir.
Konyaaltı Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile Antalya ili, Konyaaltı ilçesi, … yolu güzergahında bulunan ve davacı tarafından işletilen hayvan ağılı ve satış yerinin tüm uyarılara rağmen faaliyetine devam etmesi nedeniyle Hıfzısıhha Kurulu kararı ve 1608 sayılı Kanun’un 1. maddesi ile Belediye Tenbihnamesi uyarınca faaliyetinin sonlandırılmasına, işletme sahibine aynı fiili tekrarlaması nedeniyle Tenbihname’nin 54. maddesinin 3. fıkrası uyarınca 3.033,00 TL idari para cezası verilmesine karar verilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
06/05/1930 tarih ve 1489 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun 246. maddesinde; “Yirmi binden fazla nüfusu olan şehirlerde umumi caddelerde veya belediyelerce tayin edilecek mıntakalar içinde hayvan ahırı bulundurulması memnudur.” hükmü yer almaktadır.
06/12/2012 tarih ve 28489 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un ilk mahalli idareler genel seçiminde (30 Mart 2014) yürürlüğe giren 1. maddesinde; “… (2) Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Eskişehir, Erzurum, Gaziantep, İzmir, Kayseri, Konya, Mersin, Sakarya ve Samsun büyükşehir belediyelerinin sınırları il mülki sınırlarıdır. (3) Birinci ve ikinci fıkrada sayılan illere bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır…” hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
6360 sayılı Kanun ile büyükşehir belediyelerinin sınırları il sınırı olarak belirlenmiş, ilçe belediyelerinde bulunan köyler de mahalle olarak bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır. Dava konusu işlem, 6360 sayılı Kanun’un yukarıda anılan 1. maddesinin yürürlüğe girdiği 30/03/2014 tarihinden ve hatta Kanun’un Resmî Gazete’de yayımlandığı 06/12/2012 tarihinden önce tesis edilmiştir. Bu Kanun uyarınca, … köyü mahalle olarak … Belediyesine katılmışsa da dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte “…” köy statüsündedir ve ilçe belediyesi sınırları dışındadır.
Bu husus dikkate alındığında, İlçe Hıfzısıhha Kurulu kararının uyuşmazlık tarihinde davacıya ait iş yerine uygulanıp uygulanamayacağının açıklığa kavuşturulması zorunludur.
İlçe Hıfzısıhha Kurulu kararında, kararın “… mezarlığından itibaren … güzergahında yer alan yol üzerindeki besi ve kesim yapan kişilere tebliğ edilmesine” karar verilmişse de davacıya ait iş yerinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla 1593 sayılı Kanun’un 246. maddesinde belirlenen sınırlar arasında kalıp kalmadığının tespit edilmesi gerekmektedir.
Davacıya ait iş yerinin davalı idarenin yetkisi dahilinde bulunduğunun tespit edilmesi hâlinde, 1608 sayılı Kanun’un ve Belediye Tenbihnamesi’nin davacının fiillerine uygulanıp uygulanmayacağı bakımından da işlemin ayrıca incelenmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın reddine ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş gün) içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09/11/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.