Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2015/4792 E. , 2020/4945 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2015/4792
Karar No : 2020/4945
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı / …
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- Kendi adına asaleten, …’e
velayeten …
2- …
VEKİLLERİ : Av. …
İSTEMLERİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı davanın kısmen kabulü, kısmen reddi yolundaki kararının taraflarca aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılar tarafından; yakınları …’in 25/05/2010 tarihinde Van ili, Özalp ilçesi, … Mahallesi … Hudut Piyade Tabur Komutanlığının arka kısmında bulduğu patlamamış bomba mühimmatının patlaması sonucu hayatını kaybettiğinden bahisle müteveffanın babası … için 150.000,00 TL maddi,100.000,00 TL manevi; annesi … için 150.000,00 TL maddi, 100.000,00 TL manevi ve kardeşi … için 50.000,00 TL manevi tazminatın, olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idarece ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacıların 82.223,16 TL maddi tazminat ile 125.000,00.-TL manevi tazminat olmak üzere toplam 207.223,16 TL’lik talebinin kabulüne, maddi ve manevi tazminatın fazlaya ilişkin kısmı yönünden ise davanın reddine, kabul edilen toplam 207.223,16 TL miktarın davalı idarece başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacılara ödenmesine, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca maddi tazminat için 8.977,85 TL ve manevi tazminat için de 12.400,00 TL olmak üzere toplam 21.377,85 TL nisbi vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca reddedilen maddi tazminat için 750,00 TL yine reddedilen manevi tazminat için 12.400,00 TL olmak üzere toplam 13.150,00 TL vekalet ücretinin ise davacılardan alınarak davalı idareye verilmesine karar verilmiştir.
TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI : Davacılar tarafından, manevi tazminat miktarının az olduğu, reddedilen manevi tazminat miktarı için davalı idare lehine maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği; davalı idare tarafından, zararın meydana gelmesinde davacılar yakınının kusurlu olduğu, idareye atfı kabil bir kusurun bulunmadığı, ileri sürülmektedir.
TARAFLARIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından davacıların temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmakta olup davacılar tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Temyiz İstemine Konu Mahkeme Kararının Davanın Kısmen Kabulüne, Kısmen Reddine İlişkin Kısmı Yönünden İncelenmesi:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın reddedilen maddi tazminat için davalı idare lehine hükmedilen maktu vekalet ücretine ilişkin kısmı haricindeki kısımları usul ve hukuka uygun olup, dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Temyiz İstemine Konu Mahkeme Kararının, Reddedilen Maddi Tazminat Nedeniyle Davalı İdare Lehine Maktu Vekâlet Ücretine Hükmedilmesine İlişkin Kısmı Yönünden İncelenmesi:
İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar” başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, temyiz incelemesi sonunda kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa Danıştay’ın kararı düzelterek onayacağı hükme bağlanmıştır.
31/12/2014 tarih ve 29222 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve Mahkeme kararı tarihi itibarıyla uyuşmazlığa uygulanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin “Tarifelerin üçüncü kısmına göre ücret” başlıklı 13. maddesinde; “(1) Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde gösterilen hukuki yardımların konusu para veya para ile değerlendirilebiliyor ise avukatlık ücreti, davanın görüldüğü Mahkeme için Tarifenin ikinci kısmında belirtilen maktu ücretlerin altında kalmamak kaydıyla (yedinci maddenin ikinci fıkrası, dokuzuncu maddenin birinci fıkrasının son cümlesi ile onuncu maddenin son fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla,) Tarifenin üçüncü kısmına göre belirlenir. ” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Tarifenin “Manevi tazminat davalarında ücret” başlıklı 10. maddesinde ise; “(1) Manevi tazminat davalarında avukatlık ücreti, hüküm altına alınan miktar üzerinden Tarifenin üçüncü kısmına göre belirlenir. (2) Davanın kısmen reddi durumunda, karşı taraf vekili yararına Tarifenin üçüncü kısmına göre hükmedilecek ücret, davacı vekili lehine belirlenen ücreti geçemez. (3) Bu davaların tamamının reddi durumunda avukatlık ücreti, Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümüne göre hükmolunur. (4) Manevi tazminat davasının, maddi tazminat veya parayla değerlendirilmesi mümkün diğer taleplerle birlikte açılması durumunda; manevi tazminat açısından vekalet ücreti ayrı bir kalem olarak hükmedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava, 300.000,00 TL maddi, 250.000,00 TL manevi tazminat istemiyle açılmıştır. İdare Mahkemesince, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine ve reddedilen maddi tazminat yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre maktu olarak belirlenen 750,00 TL vekalet ücretinin davacılar tarafından davalı idareye ödenmesine karar verilmiştir.
Maddi tazminat talebiyle açılan davalarda, kabul edilen tazminat miktarının önemli kısmının vekalet ücreti olarak davalı idareye ödenmesi, açılan tazminat davasını davacı açısından anlamsız hale getirmekte, bazı olaylarda ise, davacının dava açılmadan önceki durumundan daha kötü bir duruma girmesine neden olmakta, bu durum, gerek Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru kararlarında gerekse Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında mahkemeye erişim hakkının ihlali olarak değerlendirilmektedir. Tümden ret ya da kısmen kabul, kısmen ret ile sonuçlanan maddi tazminat davalarında, taraflar lehine hükmedilecek vekalet ücretinin, kişilerin hak arama özgürlüğü kapsamındaki mahkemeye erişim hakkını ihlal etmeden ne şekilde hesaplanacağı konusunda Tarifenin 10. maddesinin 2. ve 3. fıkralarına paralel bir düzenlemeye yer verilmemiş olması nedeniyle, maddi tazminatın kısmen reddi durumunda davacı vekili lehine belirlenen ücreti geçmeyecek şekilde davalı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmesi hakkaniyete uygun olacaktır.
Yukarıda yer alan açıklamalar uyarınca, İdare Mahkemesince, maddi tazminat isteminin tamamı için ret hükmü kurulması halinde davalı idare lehine maktu vekâlet ücreti hükmedilmesi gerekmekte ise de davanın kısmen kabul, kısmen ret ile sonuçlanması halinde davalı idare vekili yararına Tarifenin üçüncü kısmına göre hükmedilecek ücretin, davacı vekili lehine belirlenen ücreti geçmeyecek şekilde nispi olarak belirlenmesi gerekmektedir.
Bu durumda; reddedilen maddi tazminat yönünden davalı idare lehine Mahkeme kararının verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre nispi olarak hesaplanan ( davacı vekili lehine belirlenen ücreti geçemeyeceğinden) 8.977,85 TL vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğinden, Mahkeme kararının hüküm fıkrasında yer alan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca reddedilen maddi tazminat için 750,00 TL” ve “toplam 13.150,00 TL” ibarelerinin “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca reddedilen maddi tazminat için 8.977,85 TL” ve “toplam 21.377,85 TL” olarak düzeltilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz isteminin reddine, davalı idarenin temyiz isteminin esas yönünden reddine, vekalet ücreti yönünden kabulüne,
2. Davanın kısmen kabulü, kısmen reddi yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, hüküm fıkrasında yer alan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca reddedilen maddi tazminat için … TL” ve “toplam … TL” ibarelerinin sırasıyla “Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesi uyarınca reddedilen maddi tazminat için … TL” ve “toplam … TL” şeklinde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16/11/2020 tarihinde esas yönünden oy birliği, vekalet ücreti yönünden oy çokluğuyla karar verildi.
(X) – KARŞI OY :
Davacıların maddi tazminat taleplerinin kısmen reddi nedeniyle davalı idare lehine nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, maktu vekalet ücretine hükmedilmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır. Bu husus, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar” başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca kararın düzeltilerek onanmasını gerektiren, “yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hata ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlık” kapsamında bulunmayıp; anılan maddenin 2. fıkrasının (b) bendi uyarınca kararın bozulmasını gerektiren “hukuka aykırılık” teşkil ettiğinden, bu yönden davalı idarenin temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bu kısmının, Mahkemece yeniden bir karar verilmek üzere bozulması gerektiği oyuyla Daire kararına katılmıyorum.