Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2015/4768 E.  ,  2020/4329 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2015/4768
Karar No : 2020/4329

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kaymakamlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, 2008 yılı MGD ödemelerinden 168,75 TL, buğday fark ödemesi desteklemelerinden 451.61 TL ve mısır fark ödemelerinden 585,14 TL haksız yere faydalandığından bahisle söz konusu ödemelerin iade edilmesinin istenilmesine ve iade edilmemesi durumunda 5 yıl süreyle tarımsal desteklemelerden yararlandırılmamasına dair ilçe tahkim komisyonunca alınan karara yapılan itirazın reddine ilişkin … tarih ve … sayılı kararın iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; destekleme primi ödemesinden yararlandırılan ve yapılan tespitle arazisinde beyan edilen ürünlerin ekimi yapıldığı sabit olan davacının, desteklemeye konu tarımsal üretimi gerçekleştirmediği veya beyan edilenden daha az gerçekleştirdiği yönünde nezdinde yapılmış somut bir tespit bulunmadığı gibi, ekimin yapılmadığının davalı idarece iddia edilmediği, erik fidanının … parsel sayılı taşınmazın tamamına mı dikili olduğunun tespit edilmediği, mahallinde tespit yapılmadığı, uydu ve saha tespiti suretiyle yapılan tespitin yetersiz olduğu, 5488 sayılı Kanunun ve 2008/59 ve 2008/68 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının uygulama tebliğleri ile getirilen düzenlemelerin amacının zirai ürünler üreten çiftçilerin desteklenerek, söz konusu üretimin teşvik edilmesi olduğu da dikkate alındığında, salt japon eriği dikildiği görülen araziye buğday ve mısır ekilemeyeceğinden yola çıkılarak tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, ara ziraati olarak üretim yapan üreticilere destekleme primi ödemesi yapılamayacağı, dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, 2008 yılı MGD ödemelerinden 168,75 TL, buğday fark ödemesi desteklemelerinden 451.61 TL ve mısır fark ödemelerinden 585,14 TL haksız yere faydalandığından bahisle söz konusu ödemelerin iade edilmesinin istenilmesine ve iade edilmemesi durumunda 5 yıl süreyle tarımsal desteklemelerden yararlandırılmamasına dair ilçe tahkim komisyonunca alınan karara yapılan itirazın reddine ilişkin 19/06/2014 tarih ve 2014/8 sayılı kararın iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5488 sayılı Tarım Kanunu’nun ”Tarımsal desteklemelerin amacı ve ilkeleri” başlıklı 18. maddesinde; ”Tarımsal desteklemelerin amacı; tarım sektörünün öncelikli problemlerinin çözümüne katkıda bulunmak, uygulanan politikaların etkinliğini artırmak, sektörün bu politikalara uyumunu kolaylaştırmaktır. Tarımsal destekleme politikaları, ekonomik ve sosyal etkinlik ve verimlilik koşullarını sağlayacak programlarla uygulanır. Ödemeler bütçe imkânları çerçevesinde ve programların niteliğine bağlı olarak, gerekli denetim ve kontrollerin tamamlanmasından sonra ödenir. Tarımsal destekleme programlarının belirlenmesinde, aşağıdaki ilke ve stratejiler dikkate alınır:
a) Tarım politikalarının amaçlarına ulaşılmasına katkıda bulunması.
b) Avrupa Birliği mevzuatı ve uluslararası taahhütler ile uyumlu olması.
c) Üreticilerin piyasa koşullarında faaliyetlerini yürütmesi.
ç) Kullanılacak kaynağın, adil ve etkin bir şekilde üreticilere yansımasını sağlayacak yapıda olması.
d) Tarımın alt sektörlerinde dengeli bir dağılım göstermesi.” hükmüne ve ”Haksız ödemelerin geri alınması ve hak mahrumiyeti” başlıklı 23. maddesinde; ”Haksız yere yapılan destekleme ödemeleri, ödeme tarihinden itibaren 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen gecikme zammı oranları dikkate alınarak hesaplanan kanunî faizi ile birlikte anılan Kanun hükümlerine göre geri alınır. Haksız ödemenin yapılmasında ödemeyi sağlayan, belge veya belgeleri düzenleyen gerçek ve tüzel kişiler, geri alınacak tutarların tahsilinde müştereken sorumlu tutulurlar. Bu Kanunla belirlenen destekleme ödemelerinden, idarî hata sonucu düzenlenen belgelerle yapılan ödemeler hariç, haksız yere yararlandığı tespit edilen üreticiler, beş yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmazlar.” hükmüne yer verilmiştir.
25/10/2008 tarih ve 27035 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2008 Yılı Ürünü Kütlü Pamuk, Yağlık Ayçiçeği, Soya Fasulyesi, Kanola, Dane Mısır, Aspir Ve Zeytinyağı Üreticilerine Destekleme Primi Ödenmesine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği’nin (TEBLİĞ NO: 2008/59) ”Prim uygulaması dışında kalan haller” başlıklı 7. maddesinde; ”(1) Prim uygulamalarından; a) 2008 yılı ÇKS’de özlük, ürün, arazi bilgileri kayıtlı olmayanlar, b) ÇKS’de kayıtlı olduğu yer dışında başka yerde prime müracaat edenler, c) 2008 yılı ÇKS’de kayıtlı olmayan arazilerinde prime esas ürünleri üretenler, ç) Ara ziraati olarak üretim yapan üreticiler, d) Rafine edilmiş zeytinyağı üretenler, yararlanamazlar.” düzenlemesine ve ”Hukuki ve cezai sorumluluk” başlıklı 8. maddesinde; ”(1) Haksız yere yapılan destekleme ödemeleri, ödeme tarihinden itibaren 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte, anılan Kanun hükümlerine göre geri alınır. Haksız ödemenin yapılmasında ödemeyi sağlayan, belge veya belgeleri düzenleyen, kullanan, gerçek ve tüzel kişiler geri alınacak tutarların tahsilinde müştereken sorumlu tutulurlar. Destekleme primi ödemelerinden, idari hata sonucu düzenlenen belgeler ile yapılan ödemeler hariç haksız yere yararlandığı tespit edilen üreticiler, 5 yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmazlar.” düzenlemesine yer verilmiştir.
17/12/2008 tarih ve 27083 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2008 Yılı Ürünü Hububat Ve Baklagil Üreticilerine Destekleme Primi Ödenmesine Dair Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği’nin (TEBLİĞ NO: 2008/68) ”Amaç” başlıklı 1. maddesinde; ” (1) Bu Tebliğin amacı, yurt içinde 2008 yılı ürünü buğday, arpa, çavdar, yulaf, çeltik, kuru fasulye, nohut ve mercimek üreterek satışını yapan üreticilere destekleme primi ödenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.” düzenlemesi, ”Prim uygulaması dışında kalan haller” başlıklı 6. maddesinde; ”(1) Prim uygulamalarından; a) 2008 yılı ÇKS’de özlük, ürün, arazi bilgileri kayıtlı olmayanlar, b) 2008 yılı ÇKS’de kayıtlı olmayan arazilerinde prime esas ürünleri üretenler yararlanamazlar.” düzenlemesine ve ”Hukuki ve cezai sorumluluk” başlıklı 7. maddesinde; ”(1) Haksız yere yapılan destekleme ödemeleri, ödeme tarihinden itibaren 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte, anılan Kanun hükümlerine göre geri alınır. Haksız ödemenin yapılmasında ödemeyi sağlayan, belge veya belgeleri düzenleyen, kullanan, gerçek ve tüzel kişiler geri alınacak tutarların tahsilinde müştereken sorumlu tutulurlar. Destekleme primi ödemelerinden, idari hata sonucu düzenlenen belgeler ile yapılan ödemeler hariç haksız yere yararlandığı tespit edilen üreticiler, 5 yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmazlar.” düzenlemesi bulunmaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, ara ziraati olarak üretim yapan üreticilerin desteklemelerden yararlandırılamayacağı anlaşılmakta olup, ara ziraati yapılmasına karşın destekleme primi ödemelerinden idari hata sonucu düzenlenen belgeler ile yapılan ödemeler hariç haksız yere yararlanıldığının tespit edilmesi durumunda 5 yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmayacakları açıktır.
Dosyanın incelenmesinden, davacının 2007 yılı sonbaharında … köyüne gelen İl Tarım Müdürlüğü yetkilileriyle ikinci yıldan itibaren ürün veren ve kilosu 3,00 Liradan satılan japon eriği fidanı alma konusunda anlaşma yaptığı, … Köyündeki … parsel sayılı taşınmazı erik için ayırdığı, erik fidanlarının dikim döneminde teslim edilmediği ve buğday ekmek suretiyle taşınmazın değerlendirildiği, 2008 yılı Ocak ayında erik fidanlarının teslim edilmesi üzerine 1 metrekarelik alanlar açılarak erik fidanlarının buğdayların arasına dikildiği, 2008 yılı için birinci ürün buğday ve ikinci ürün mısır ekildiği ve ürünlerin beyan edilerek tarımsal destekleme ödemelerinin alındığı, İmamoğlu İlçe Tahkim Komisyonu’nun … tarih ve … sayılı kararıyla japon eriği dikilen taşınmazlarda farklı ürünlerin beyan edilerek tarımsal desteklemeden yararlandırıldığının tespit edildiği gerekçesiyle 2008 yılı MGD ödemelerinden 168,75 TL, 2008 yılı Buğday fark ödemesi desteklemelerinden 551,61 TL, Mısır fark ödemelerinden 585,14 TL haksız yere faydanlandığından bahisle söz konusu ödemelerin iade edilmesinin istenilmesine ve iade edilmemesi durumunda 5 yıl süreyle tarımsal desteklemelerden yararlandırılmamasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda ara ziraati olarak üretim yapan üreticilerin prim uygulamalarından yararlandırılamayacağı, davacının japon eriği fidanı alma konusunda anlaşma yaptığı arazide, ara ziraati olarak buğday ve mısır ektiğinden, destekleme ödemesinden yararlanmaması gerekirken haksız yere destekleme ödemesinden yararlandığı görüldüğünden, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.