Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2015/4540 E.  ,  2020/3451 K.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2015/4540
Karar No : 2020/3451

DAVACI : … Odası
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
DAVALI YANINDA MÜDAHİL : … Odası
VEKİLİ : Av. …
DAVANIN_KONUSU :
28/08/2015 tarih ve 29459 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Orman Bitkisi ve Bitkisel Ürünlerine Arız Olan Zararlı Organizmalar İle Teknik Mücadele Yönetmeliği’nin 1. ve 3. maddelerinin iptali ve bu maddeler Yönetmeliğin Amaç ve Dayanak maddeleri olduğu için iptalleri halinde Yönetmeliğin tümünün iptali gerekeceğinden Yönetmeliğin tümünün iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Yönetmeliğin dayanağı olarak gösterilen kanunlarda yer almayan yetkilerin Orman Mühendislerine verildiği, Bakanlığın devre dışı bırakıldığı, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 15. maddesinin 2. fıkrasında “Zararlı organizmalara karşı yapılacak mücadelenin esasları Bakanlıkça belirlenir. Mücadelenin Bakanlıkça belirlenen esaslara göre yapılması zorunludur.”, 3. fıkrasında ise “Devlet ormanlarında bulunan zararlı organizmalarla yapılacak mücadele hizmetleri Bakanlıkça belirlenen esaslara göre, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yapılır. Zararlı organizmalarla yapılacak mücadelenin hem orman hem tarım sahalarını ilgilendirmesi hâlinde, mücadele bu Kanun hükümleri çerçevesinde Bakanlık ile Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından işbirliği hâlinde yürütülür.” düzenlemelerinin bulunduğu,
5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’na dayanılarak 03/12/2014 tarih ve 29194 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bitki Koruma Ürünlerinin Önerilmesi, Uygulanması ve Kayıt İşlemleri Hakkında Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği, dava konusu Yönetmelik orman bitkisi ve bitkisel ürünlerinde uygulanacak ürünlerde mücadeleyi esas alırken çoğunlukla reçete yazma ilgili hususları içerdiği, bu şekilde bir uygulamanın iki ayrı yönetmelikle yürütülmesinin karışıklığa sebep olacağı,
Yönetmeliğin, Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük’ün 5. Maddesinde yer alan “Tarım ürünlerinin yetiştirilmesi, hasadı, işlenmesi, depolanması, ambalajlanması ve pazarlanması aşamalarında; her türlü hastalık ve zararlılar konusunda teşhis, ilaç ve metod önerisi, mücadele, planlama ve uygulamaların denetlenmesi, gazlama (fümigasyon) gibi faaliyetler ziraat mühendisleri tarafından yürütülür.” düzenlemesine de aykırılık teşkil ettiği, ileri sürülmektedir.
DAVALI ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NÜN SAVUNMASI :
Davacı Odanın dava konusu yönetmeliğin iptali için açtığı davada meşru ve hukuki menfaati bulunmadığından ehliyet yönünden ve 28/08/2015 tarih ve 29459 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan dava konusu yönetmeliğe karşı 27/10/2015 tarihinde açılan davanın süre yönünden de reddi gerektiği, dava konusu yönetmeliğin taslak halinde iken görüş alınmak için 14/07/2015 tarihli yazı ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına gönderildiği, Bakanlık tarafından 11/08/2015 tarihinde Yönetmelik taslağına herhangi bir ilave, görüş ve önerilerinin bulunmadığı şeklinde cevap verildiği, Yönetmeliğin Bakanlıkça da uygun görüldüğü, Yönetmeliğin dayanağı olan Kanunlara uygun olarak düzenlenip yürürlüğe konulduğu, 5996 sayılı Kanun’un 31. maddesinin 10. fıkrasında zirai mücadele hizmetlerinin kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yaptırılabileceğine dair hükümlere yer verildiği, Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük’ün 3. maddesinde yer alan “Orman bitkileri dışında, bitki çeşitlerinin ıslahı, tohumluklarının üretimi, pazarlaması, ithal ve ihracı aşamalarında; tescil, kontrol, sertifikalandırma ve denetimi konularında faaliyet göstermek üzere kurulan işletmelerde bu faaliyetler, sorumlu teknik eleman olarak, ziraat mühendisleri tarafından yürütülür.” şeklindeki düzenlemede de orman bitkileri dışındaki alanların ziraat mühendislerine bırakıldığı savunulmaktadır.

DAVALI YANINDA MÜDAHİL TMMOB ORMAN MÜHENDİSLERİ ODASININ SAVUNMASI :
Yönetmeliğin dayanağı olan Kanunlara uygun olarak düzenlenip yürürlüğe konulduğu,
5996 sayılı Kanunun 15. maddesi 3. Fıkrasına göre “Devlet ormanlarında bulunan zararlı organizmalarla yapılacak mücadele hizmetleri Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nca belirlenen esaslara göre, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yaptırılacağı, 31. maddesinin 10. fıkrasında zirai mücadele hizmetlerinin kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yaptırılabileceğine dair hükümlere yer verildiği, Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük’ün 3. maddesinde yer alan “Orman bitkileri dışında, bitki çeşitlerinin ıslahı, tohumluklarının üretimi, pazarlaması, ithal ve ihracı aşamalarında; tescil, kontrol, sertifikalandırma ve denetimi konularında faaliyet göstermek üzere kurulan işletmelerde bu faaliyetler, sorumlu teknik eleman olarak, ziraat mühendisleri tarafından yürütülür.” şeklindeki düzenlemede de orman bitkileri dışındaki alanların ziraat mühendislerine bırakıldığı, savunulmaktadır.

DANIŞTAY_TETKİK_HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ __ : Devlet ormanlarında bulunan zararlı organizmalarla yapılacak mücadele hizmetlerine ilişkin esasların yönetmelikle belirlenmesinde Bakanlığa yetki verildiği açık olup dava konusu yönetmeliği düzenleme yetkisi bulunmayan, Orman Genel Müdürlüğü tarafından yapılan dava konusu düzenlemede hukuka uyarlık bulunmadığından dava konusu yönetmeliğin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY_SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava, 28/08/2015 tarih, 29459 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Orman Bitkisi ve Bitkisel Ürünlerine Arız Olan Zararlı Organizmalar İle Teknik Mücadele Yönetmeliği’nin 1. ve 3. maddelerinin ve bu maddeler Yönetmeliğin Amaç ve Dayanak maddeleri olduğu için iptalleri halinde Yönetmeliğin tümünün iptali gerekeceğinden Yönetmeliğin tümünün iptali istemiyle açılmıştır.
Davacı tarafından,dava konusu Yönetmelik ile, orman bitkisi ve bitkisel ürünlerine, asli orman ürünü ve odun dışı orman ürünleri arız olan zararlı organizmalar ile mücadele etmek için, zararlıların teşhisi, mücadele metodu, kimyasal mücadelede kullanılacak bitki koruma ürünlerinin reçeteye yazılması, ..biyolojik, bioteknik, mekanik ve kimyasal metotlar kullanılarak teknik mücadele yapmak ve yaptırmanın düzenlendiği, Yönetmeliğin dayanağı olarak gösterilen kanunlarda yer almayan yetkilerin, münhasıran Orman Mühendislerinin tekeline verilmekte ve ayrıca asıl olarak görevli ve yetkili olan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı devre dışı bırakılarak bu alanın serbest ticarete açıldığı Zararlı organizmalarla mücadelenin usul ve esaslarının belirlenmesi ve bitki koruma ürününün tavsiyesi ve reçete düzenlenmesi ile ilgili hususlardaki düzenlemelerin; 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanununda yer aldığı, Kanunun 4.maddesinde, bitki tanımı “Canlı bitkiler ile bunların derin dondurulmamış meyve ve sebzeleri, yumrular, soğansılar, soğanlar ve rizomlar, kesme çiçekler, yapraklı dallar, budama artığı yapraklar, yapraklar, bitki doku kültürleri, canlı polen, göz, kalem ve çelik gibi canlılığını koruyan belirli parçaları ile dikim amaçlı olan botanik tohumlarını” orman bitkilerini içerecek şekilde yapıldığı iddia edilmektedir.
Zararlı organizmalarla mücadelenin esasları ise 15. Madde 2. fıkrasında orman bitkisi ve bitkisel ürünleri de dahil olmak üzere “Zararlı organizmalara karşı yapılacak mücadelenin esasları Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı`nca belirlenir. Mücadelenin Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı`nca belirlenen esaslara göre yapılması zorunludur” şeklinde düzenlenmiş ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca belirlenen esaslar dahilinde yapılması hüküm altına alınmıştır.
Söz konusu kanunun 15. Maddesi 3. Fıkrasında ise “Devlet ormanlarında bulunan zararlı organizmalarla yapılacak mücadele hizmetleri Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı`nca belirlenen esaslara göre, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yapılır. Zararlı organizmalarla yapılacak mücadelenin hem orman hem tarım sahalarını ilgilendirmesi hâlinde, mücadele bu Kanun hükümleri çerçevesinde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı`nca ile Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından işbirliği hâlinde yürütülür.” şeklinde düzenlenmiştir.
Ayrıca 5996 sayılı kanuna dayalı olarak bitki koruma ürününün kullanılması ile ilgili olarak “Bitki Koruma Ürünlerinin Önerilmesi, Uygulanması Ve Kayıt İşlemleri Hakkında Yönetmelik” 03.12.2014 tarih ve 29194 sayılı RG`de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Orman Bitkisi Ve Bitkisel Ürünlerine Arız Olan Zararlı Organizmalar İle Teknik Mücadele Yönetmeliği Orman bitki ve bitkisel ürünlerinde uygulanacak ürünlerde mücadeleyi esas alırken çoğunluk bölümleri reçete yazma ile ilgili hususları içermektedir. Bu şekilde bir uygulamanın ülkemizde iki ayrı yönetmelikle yürütülmesi karışıklığa sebep olacaktır. Bu konudaki yetkili otorite Kanun gereği Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı olduğu, Ülkemizde mücadelenin esasları ve reçete yetkisinin 5996 sayılı kanun ile Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı`na verilmiş olup ormanlık alanlarda mücadelenin Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yapılmasının hüküm altına alındığı,
Ayrıca yönetmelikte Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı görev alanı içerisinde bulunan tarım arazilerindeki mücadelesine yönelik hükümler bulunduğu,Yönetmelikte bazı bölümlerinde getirilen uygulamaların (Park, bahçe, mezarlıklar gibi) meslek grupları ve yapılacak uygulamalarda yetki yönünden sıkıntılara yol açacağı, Bitki koruma ürünlerinin ruhsatlandırılması ve kontrolünün Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı`nca yapılması nedeniyle yönetmelik kapsamında yapılacak uygulamaları kapsayan kontrolde yetki kargaşası yaşanacağı, Ormanlık alanlarda yapılacak zirai mücadelede kullanılan bitki koruma ürünlerinin genellikle insan ve çevre sağlığını olumsuz etkileyebilme riski bulunan kimyasal içerikli preparatlarının olmaması bunun yerine tuzak, feromon ve biyolojik mücadele etmenlerinin kullanılması nedeniyle reçete uygulamasına gerek görülmeyeceği,Yönetmeliğin, Ziraat Mühendislerinin Görev Ve Yetkilerine İlişkin Tüzük ilgili hükümlerine de aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
Dava konusu Yönetmelikte, düzenlemenin amacı, orman bitkisi ve bitkisel ürünlerine, asli orman ürünü ve odun dışı orman ürünlerine arız olan zararlı organizmalar ile mücadele etmek için, zararlıların teşhisi, mücadele metodu, kimyasal mücadelede kullanılacak bitki koruma ürünlerinin reçeteye yazılması, orman bitkisinin doğal olarak yetiştiği veya yapay olarak yetiştirildiği, Devlet ormanı, özel orman, kent ormanı, yol kenarı ağaçlandırmaları, mezarlıklar, park ve bahçeler ile orman bitkisinin üretildiği fidanlıklarda, bitkisel ürünlerin üretildiği ve depolandığı yerlerde, biyolojik, bioteknik, mekanik ve kimyasal metotlar kullanılarak teknik mücadele yapmak ve yaptırmak,kapsamıyetiştiği yerlere bakılmaksızın Devlet ormanları, gerçek ve tüzel kişilere ait özel ormanlar, özel ağaçlandırmalar ile kurulan ormanlar, kent ormanları, alleler, yol kenarı ağaçlandırmaları, mezarlıklar, park ve bahçelerde bulunan orman bitkisi ve bitkisel ürünlere arız olan zararlı organizmalar ile orman bitkilerinin üretildiği fidanlıkları, orman bitkisel ürünlerinin üretildiği ve depolandığı yerler, dayanağı ise 31/10/1985 tarihli ve 3234 sayılı Orman Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 2 nci, 7 nci ve 29 uncu maddeleri, 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 6 ncı maddesi, 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 15 inci maddesi, 29/6/2006 tarihli ve 5531 sayılı Orman Mühendisliği, Orman Endüstri Mühendisliği ve Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği Hakkında Kanunun 4 ve 5 inci maddeleri olarak belirtilmiştir.
5996 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin üçüncü fıkrasında “Devlet ormanlarında bulunan zararlı organizmalarla yapılacak mücadele hizmetleri Bakanlıkça belirlenen esaslara göre, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yapılır. Zararlı organizmalarla yapılacak mücadelenin hem orman hem tarım sahalarını ilgilendirmesi hâlinde, mücadele bu Kanun hükümleri çerçevesinde Bakanlık ile Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından işbirliği hâlinde yürütülür.” hükmü yer almaktadır. Anılan hüküm, Devlet ormanlarında bulunan zararlı organizmalarla yapılacak mücadele esaslarının Bakanlıkça belirlenmesini ve Devlet ormanlarında zararlı organizmalarla mücadelenin Bakanlıkça belirlenen esaslara göre, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yapılmasını; yapılacak mücadelenin hem orman hem tarım sahalarını ilgilendirmesi hâlinde, mücadelenin Bakanlık ile Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından işbirliği hâlinde yürütüleceğini öngörmektedir.
5996 sayılı Kanunun 15/3 maddesi hükmü çerçevesinde Devlet ormanlarında zararlı organizmalarla mücadele esasları Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından belirlenmektedir.
İlgili mevzuatta ise, Orman Genel Müdürlüğünün görevleri, Ormanların geliştirilmesini, usulsüz ve kanunsuz müdahalelere, tabii afetlere, yangınlara, muhtelif zararlılara karşı korunmasını ve gerekli kontrolleri sağlamak,Ormanları, devamlılığını sağlayacak şekilde, teknik ve ekonomik icaplara göre idare etmek ve işletmek, aslı ve tali orman ürünlerinin; üretim, taşıma, depolama, iş ve işlemlerini yapmak ve yaptırmak, bu ürünleri yurt içinde ve dışında pazarlamak, ormancılık hizmetleri ile ilgili gerekli araç ve gereçleri temin ve tedarik etmek,Ormanları imar ve ıslah etmek, silvikültürel bakımını ve gençleştirilmesini sağlamak,Orman kadastrosu ve mülkiyetiyle ilgili işlerle, ormanlardaki izin, intifa ve irtifak işlemlerini özel mevzuatına göre yürütmek,Ormancılık hizmetlerinin gerektirdiği konularda Döner Sermaye işletmeleri kurmak,Hizmetin gerektirdiği her türlü hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim yaptırmak, eğitim ve sosyal tesisleri kurmak, işletmek ve ayrıca ara ve alt kademe meslek elemanı yetiştirmek üzere okullar açmak,Hizmetleri ile ilgili her türlü araştırma, envanter, basım, yayım ve tanıtma işleri ile projeleri yapmak, yaptırmak ve tasvip edilenleri uygulamak,Ormana ilişkin hizmetlerin daha süratli ve verimli yürütülebilmesi için her türlü malzeme, arsa, arazi, bina, tesis, tesisat satın almak veya kiralamak; hizmetleriyle. ilgili bina ve tesisleri ve bunların bakım ve onarımlarını yapmak, yaptırmak,Ormancılık hizmetlerinin gerektirdiği makineler ile hizmet vasıtalarını, bunların ekipmanlarını ve yedek parçalarını sağlamak, bakım ve revizyonlarını yapmak, yaptırmak,Üretim, ağaçlandırma yolları ve yangın şeritleri ile ilgili orman ve orman yolları ağını tespit etmek ve etüd proje çalışmalarını yapmak; Bakanlık Makamınca tespit edilecek usul ve esaslar dahilinde üretim, ağaçlandırma ve yangın sahalarıyla ilgili ve bu sahalara ulaşılmasını sağlayan işleri yaptırmak, aynı şekilde küçük çaptaki yapım, bakım ve onarım işlerini yapmak ve yaptırmak olarak sayılmıştır.
Yönetmelikteki düzenleme Tarım ve Orman Bakanlığının ve Orman Genel Müdürlüğünün yetkileri içerisinde yer aldığından düzenlemenin amacı,kapsamı ve dayanağı bakımından hukuka aykırılık saptanmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği, düşünülmektir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince duruşma için taraflara önceden bildirilen 01/10/2020 tarihinde, davacı vekili Av. …’in, davalı idare vekili Av. …’in ve davalı yanında müdahil vekili Av. …’ın geldiği, Danıştay Savcısının hazır olduğu görülmekle, açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra taraflara son kez söz verilip, duruşma tamamlandı. Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Dava, 28/08/2015 tarih ve 29459 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Orman Bitkisi ve Bitkisel Ürünlerine Arız Olan Zararlı Organizmalar İle Teknik Mücadele Yönetmeliği’nin 1. ve 3. maddelerinin iptali ve bu maddeler Yönetmeliğin Amaç ve Dayanak maddeleri olduğu için iptalleri halinde Yönetmeliğin tümünün iptali gerekeceğinden Yönetmeliğin tümünün iptali istemiyle açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE :
USUL YÖNÜNDEN:
Davalı idarenin ehliyet ve süreye ilişkin itirazları yerinde görülmemiştir.

ESAS YÖNÜNDEN:
İlgili Mevzuat:
5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 15. maddesinin 2. fıkrasında “Zararlı organizmalara karşı yapılacak mücadelenin esasları Bakanlıkça belirlenir. Mücadelenin Bakanlıkça belirlenen esaslara göre yapılması zorunludur” hükmü, 3. fıkrasında ise “Devlet ormanlarında bulunan zararlı organizmalarla yapılacak mücadele hizmetleri Bakanlıkça belirlenen esaslara göre, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yapılır. Zararlı organizmalarla yapılacak mücadelenin hem orman hem tarım sahalarını ilgilendirmesi hâlinde, mücadele bu Kanun hükümleri çerçevesinde Bakanlık ile Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından işbirliği hâlinde yürütülür.” hükmü yer almaktadır.
28/08/2015 tarih, 29459 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Orman Bitkisi ve Bitkisel Ürünlerine Arız Olan Zararlı Organizmalar İle Teknik Mücadele Yönetmeliği’nin “Amaç” başlıklı 1. Maddesinde, “Bu Yönetmeliğin amacı; orman bitkisi ve bitkisel ürünlerine, asli orman ürünü ve odun dışı orman ürünleri arız olan zararlı organizmalar ile mücadele etmek için, zararlıların teşhisi, mücadele metodu, kimyasal mücadelede kullanılacak bitki koruma ürünlerinin reçeteye yazılması, orman bitkisinin doğal olarak yetiştiği veya yapay olarak yetiştirildiği, Devlet ormanı, özel orman, kent ormanı, yol kenarı ağaçlandırmaları, mezarlıklar, park ve bahçeler ile orman bitkisinin üretildiği fidanlıklarda, bitkisel ürünlerin üretildiği ve depolandığı yerlerde, biyolojik, bioteknik, mekanik ve kimyasal metotlar kullanılarak teknik mücadele yapmak ve yaptırmaktır.” hükmü, “Kapsam” başlıklı 2. maddesinde, “Bu Yönetmelik; yetiştiği yerlere bakılmaksızın Devlet ormanları, gerçek ve tüzel kişilere ait özel ormanlar, özel ağaçlandırmalar ile kurulan ormanlar, kent ormanları, alleler, yol kenarı ağaçlandırmaları, mezarlıklar, park ve bahçelerde bulunan orman bitkisi ve bitkisel ürünlere arız olan zararlı organizmalar ile orman bitkilerinin üretildiği fidanlıkları, orman bitkisel ürünlerinin üretildiği ve depolandığı yerleri kapsar.” hükmü bulunmaktadır.
5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununa dayanılarak hazırlanan ve 03/12/2014 tarih ve 29194 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bitki Koruma Ürünlerinin Önerilmesi, Uygulanması ve Kayıt İşlemleri Hakkında Yönetmeliğin “Kapsam” başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasında, “Bu Yönetmelik; bitkisel üretim alanları ve depolarda uygulanan bitki koruma ürünlerinin reçetesinin düzenlenmesini, reçeteyi yazacak kişiler ile zirai mücadele amaçlı uygulayacak kişilerin yetkilendirilmesini ve bu kişilerin sorumluluklarını, yapılan uygulamaların kayıtlarının tutulmasını, üreticilerin, ürün alıcılarının, diğer kişi, kurum ve kuruluşların görev ve sorumlulukları ile resmi kontrollerine ilişkin usul ve esaslarını kapsar.” hükmü, yer almaktadır. Maddenin 2. fıkrasında bulunan “Orman alanları ve ormanlardan elde edilen bitkisel ürünler bu Yönetmelik kapsamı dışındadır.” hükmü ise Dairemizin 18/04/2019 tarih ve E:2015/283, K:2019/3124 sayılı kararıyla iptal edilmiştir.

Dava Konusu Yönetmeliğin 1. ve 3. maddelerinin İncelenmesi:
5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 15. maddesinin 2. Fıkrasında yer alan “Zararlı organizmalara karşı yapılacak mücadelenin esasları Bakanlıkça belirlenir. Mücadelenin Bakanlıkça belirlenen esaslara göre yapılması zorunludur.” hükmü ile 3. Fıkrasında yer alan “Devlet ormanlarında bulunan zararlı organizmalarla yapılacak mücadele hizmetleri Bakanlıkça belirlenen esaslara göre, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yapılır. Zararlı organizmalarla yapılacak mücadelenin hem orman hem tarım sahalarını ilgilendirmesi hâlinde, mücadele bu Kanun hükümleri çerçevesinde Bakanlık ile Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından işbirliği hâlinde yürütülür.” hükmü uyarınca Devlet ormanlarında bulunan zararlı organizmalarla yapılacak mücadele hizmetlerine ilişkin esasların belirlenmesinde Bakanlığın yetkili olduğu anlaşılmaktadır.
Davalı idare tarafından, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununa dayanılarak 03/12/2014 tarih ve 29194 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bitki Koruma Ürünlerinin Önerilmesi, Uygulanması ve Kayıt İşlemleri Hakkında Yönetmeliğin Kapsam başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasında, “Bu Yönetmelik; bitkisel üretim alanları ve depolarda uygulanan bitki koruma ürünlerinin reçetesinin düzenlenmesini, reçeteyi yazacak kişiler ile zirai mücadele amaçlı uygulayacak kişilerin yetkilendirilmesini ve bu kişilerin sorumluluklarını, yapılan uygulamaların kayıtlarının tutulmasını, üreticilerin, ürün alıcılarının, diğer kişi, kurum ve kuruluşların görev ve sorumlulukları ile resmi kontrollerine ilişkin usul ve esaslarını kapsar.” hükmü, 2. fıkrasında ise “Orman alanları ve ormanlardan elde edilen bitkisel ürünler bu Yönetmelik kapsamı dışındadır.” hükmü bulunduğu, bu fıkra gereği oluşan boşluğun dava konusu yönetmelikle giderilmesinin amaçlandığı iddia edilmiş ise de bu fıkranın, iptali istemiyle açılan davada, Dairemizin 18/04/2019 tarih ve E:2015/283, K:2019/3124 sayılı kararıyla iptal edildiği, görülmüştür.
Bu durumda, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 15. maddesinin 2. ve 3. Fıkraları uyarınca Devlet ormanlarında bulunan zararlı organizmalarla yapılacak mücadeleye ve mücadele hizmetlerine ilişkin esasların yönetmelikle belirlenmesi yetkisinin Bakanlığa ait olduğu açık olup dava konusu Yönetmeliği düzenleme yetkisi bulunmayan, Orman Genel Müdürlüğü tarafından dayanağı Kanun hükümlerine aykırı olarak yapılan dava konusu düzenlemede yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu yönetmeliğin yetki yönünden İPTALİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmalı işler için belirlenen … TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 05/10/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.