Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2015/452 E.  ,  2020/4367 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2015/452
Karar No : 2020/4367

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Gümrük Müdürlüğü Dilovası / …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …Deri ve Tekstil San. İhr. İth. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket adına tescilli toplam 16 adet serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı eşyaya ilişkin olarak, ithali yasak olan Moritanya menşeli ürünlerin Burkina Faso menşeli olduğu beyan edilerek ithalatının gerçekleştirildiğinden bahisle 8.942.922,28 TL para cezası uygulanmasına dair … tarih ve … sayılı işlemin ve bu işleme yapılan itirazın zımni reddine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı şirket sorumlusu hakkında “Resmi Belgede Sahtecilik, 5607 sayılı Kanuna Muhalefet” suçlarından … Asliye Ceza Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında açılan davada, her ne kadar sanık hakkında suç tarihinde ithalinde yasaklama uygulanan Moritanya menşeli derileri yasaklanma uygulanmayan Burkino Faso menşeli sahte veteriner sağlık sertifikaları ile ithal ettiği, derilerin ithalinde kullanılan veteriner sağlık sertifikalarının sahte olduğu ve bu yolla derilerin Türkiye’ye sokulduğundan bahisle kamu davası açılmış ise de bilirkişi raporunda, ihracatçı firmanın Moritanya’da yerleşik olması ve raporda açıklanan kurallar nedeniyle FOB ve CIF satış şekilleriyle ihracatçının mukim olduğu ülke resmi makamlarınca tasdik edilmiş sağlık sertifikaların içeriğinin dikkate alınması gerektiği, bu belgenin içeriğinde de eşyanın menşenin Burkina Faso olduğu ve pikle yöntemiyle muhafaza edildiği belirtildiğinden ithali yasak eşyanın yurda sokulması ve resmi belgede sahtecilik suçlarının oluşmadığının anlaşıldığı, yüklenen fiillerin sanık tarafından işlendiği sabit olmadığından ayrı ayrı beraatine dair … tarih ve K:… sayılı kararın verildiği, dava konusu olaya ilişkin olarak görülen davada yaptırılan bilirkişi incelemesiyle eşyanın menşenin Burkina Faso olduğu ve pikle yöntemiyle muhafaza edildiğinin tespit edilmesi neticesinde ithali yasak eşyanın yurda sokulması ve resmi belgede sahtecilik suçlarının oluşmadığına karar verildiğinden dava konusu işlemin dayanağının sabit olmadığı sonucuna varıldığı, bu haliyle davacı şirketin 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235/1-a maddesi uyarınca cezalandırılmasına dair işleme yapılan itirazın zımni reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI: Davalı idare tarafından, davacı firmanın, pikle yöntemiyle muhafaza edilenler dışındaki ürünlerin ithalinin yasak olduğu Moritanya menşeli ham derileri, Burkina Faso menşeli gibi göstererek işlenmiş deri yani pikle olarak veterinerlik yazısı aldığı ve böylece ithal ettiği, derilerin konteynerlere Moritanya’dan yüklendiği, konteyner hareketlerinde Burkina Faso’ya ait herhangi bir bilgi bulunmadığı, şirket sorumlusunun beraatine dair ceza mahkemesi kararının henüz kesinleşmediği, gümrük idaresine ibraz edilen belgenin sahte olarak düzenlenmediği yönünde bir tespitin de bulunmadığı, eşyanın Burkina Faso’dan Moritanya’ya nasıl geldiğine dair bir belgenin ibraz edilemediği, ayrıca ceza mahkemesinde görülen davada yaptırılan bilirkişi incelemesinde, mahkemeye sunulan ve Moritanya yetkili makamlarınca düzenlenen sağlık sertifikalarının değerlendirildiği, menşei ve çıkış ülkesi Burkina Faso olarak beyan edilen eşya için neden Moritanya’dan sağlık sertifikası alındığı hususunun açıklanmadığı, yine bilirkişi raporunda dava konusu eşyanın Burkina Faso’dan Moritanya’ya geçişinin başka bir ticarete konu olduğu ve ithalatçı firmanın sorumlu olmadığının ifade edilmesinin hukuken yasak olan ithalatta kanunun dolanılması olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI: Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulmasının gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY: …Gümrük Müdürlüğünde davacı şirket adına işlem gören muhtelif Serbest Dolaşıma Giriş Beyannameleri ile ilgili yapılan incelemede, beyanname muhteviyatı eşyaya ilişkin … İl Tarım Müdürlüğü ile yapılan yazışmalar neticesinde, Moritanya menşeli ürünlerde bulaşıcı hayvan hastalıkları nedeni ile GTİP numaraları 4101 ve 4102.10 ile başlayan ürünlerden pikle yöntemi ile muhafaza edilenler dışındaki ürünlerin ithalinin yasak olduğunun anlaşıldığı, anılan beyannamelerde ithali yasak olan Moritanya menşeli ürünlerin Burkina Faso menşeli gibi beyan edilerek ithalinin gerçekleştirildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca, 16 adet beyannamenin gümrüklenmiş değerinin 4 katı olan 8.942.922,28 TL tutarında para cezası uygulanmasına dair … tarih ve …sayılı işlem tesis edilmiş, anılan işleme yapılan itirazın zımnen reddi üzerine de bu işlemlerin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT: 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun’un “Vergi Mahkemelerinin görevleri” başlıklı 6. maddesinde, “Vergi mahkemeleri, a) Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davaları, b) (a) bendindeki konularda 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasına ilişkin davaları, c) Diğer kanunlarla verilen işleri, çözümler” hükmüne yer verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 14. maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde, dava dilekçelerinin görev ve yetki yönünden ilk incelemeye tabi tutulacağı; 15. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde ise, Danıştay veya idare ve vergi mahkemelerince 14. maddenin 3 üncü fıkrasında yazılı hususlarda kanuna aykırılık görülürse, 14. maddenin 3/(a) bendine göre, idari yargının görevli olduğu konularda görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verileceği hükme bağlanmıştır.
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda tespit edilen hukuka aykırılıklarla ilgili uygulanacak yaptırımların düzenlendiği birinci fıkrasının, işlem tarihinde yürürlükte bulunan, (a) bendinde, “Eşyanın genel düzenleyici idari işlemlerle ithalinin yasaklanmış olduğunun tespiti halinde, eşyanın gümrük vergilerinin alınmasının yanı sıra, gümrüklenmiş değerinin dört katı idari para cezası verilir.” hükmü getirilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Dava konusu idari para cezası, Gümrük Kanunu’nun cezaları konu alan on birinci kısımının, vergi kaybına neden olan işlemlere uygulanacak cezaların düzenlendiği ikinci bölümünde yer alan 235. maddesi uyarınca uygulanmış bir yaptırımdır.
Bu durumda, ithali yasak olan Moritanya menşeli ürünlerin Burkina Faso menşeli gibi beyan edilerek ithalinin gerçekleştirildiğinden bahisle tesis edilen işlemden kaynaklanan, dolayısıyla vergi kaybına neden olan işlemlere uygulanacak cezalar kapsamında bulunan “genel düzenleyici işlemlerle ithali yasaklanmış eşyaya” ilişkin uyuşmazlığın çözümü, yukarıda belirtilen mevzuat uyarınca vergi mahkemesinin görevinde olduğundan, idare mahkemesince davanın görev yönünden reddi ile dosyanın vergi mahkemesine gönderilmesi gerekirken, uyuşmazlığın esasının incelenmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2.Yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02/11/2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :

2576 sayılı Kanun’un 6. maddesinde, Vergi mahkemelerinin: a) Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davaları, b) (a) bendindeki konularda 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanunun uygulanmasına ilişkin davaları, c) Diğer Kanunlarla verilen işleri çözümleyecekleri hüküm altına alınmıştır.
5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 16. maddesinde, kabahatler karşılığında uygulanacak olan idari yaptırımların, idari para cezası ve idari tedbirlerden ibaret olduğu belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; Moritanya menşeli ürünlerde bulaşıcı hayvan hastalıkları nedeni ile GTİP numaraları 4101 ve 4102.10 ile başlayan ürünlerden pikle yöntemi ile muhafaza edilenler dışındaki ürünlerin ithalinin yasak olduğu, ithali yasak olan Moritanya menşeli ürünlerin davacı tarafından Burkina Faso menşeli gibi beyan edilerek ithalinin gerçekleştirildiğinden bahisle ve Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca idari para cezası verilmesine ilişkin işlemin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Dava konusu işlem Gümrük Kanunu uyarınca tesis edilmekle beraber, idari yaptırım mahiyetinde olduğundan, uyuşmazlığın çözümü 2576 sayılı Kanun uyarınca vergi mahkemesinin görev alanına girmeyip, genel görevli yargı yeri olan idare mahkemesinin görev alanına girmektedir.
Açıklanan nedenlerle, Gümrük Kanunu uyarınca verilen idari para cezasına ilişkin uyuşmazlığın idare mahkemesince bakılması yönünden mevzuata aykırılık bulunmadığı oyu ile Daire kararına katılmıyorum.