Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2015/3078 E. , 2020/3738 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No: 2015/3078
Karar No: 2020/3738
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacıya ait “…” adlı balıkçı teknesinin Su Ürünleri Ruhsat Tezkeresinin 1380 sayılı Su Ürünleri Kanununun 36/(i)-2. maddesi uyarınca iptaline ilişkin … Valiliği İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün 19/12/2013 tarih ve 95323 sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacıya ait balıkçı teknesinin … Nehir Ağzı önlerinde yasak sahada dip trolü yaptığının … Komutanlığının 28/01/2013 tarihli tutanağı ile tespit edildiği ve tekne çalışanlarına idari para cezası verildiği, daha sonra 06/11/2013 tarihinde teknenin … önlerinde dip trolü yaptığının tespit edildiği ve tekne çalışanlarına idari para cezası verildiği, 30/11/2013 tarihli tutanakla … Nehir Ağzı önleri ile Yumurtalık arasında aynı fiilin üçüncü defa tespit edilerek tutanak altına alınması akabinde dava konusu işlemin tesis edildiği, 30/11/2013 tarihli üçüncü tutanak dayanak alınarak … Sulh Ceza Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla trol ağı ile balıkların müsaderesine karar verildiği, aynı tutanakla tekne kaptanı …’a verilen cezanın iptali istemiyle açılan davanın … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla reddedildiği, anılan tutanaklara dayalı olarak tesis edilen işlemlere karşı açılmış başkaca dava olduğuna ilişkin bir bilgi ve belgenin dosyada bulunmadığı; bu durumda, davacıya ait teknenin yasak sahada dip trolü yaptığına ilişkin birinci ve ikinci tespitlerin hukuka aykırı olduğuna ilişkin bir mahkeme kararı bulunmadığı, işlemlerin kesinleştiği, üçüncü tespit sonunda tekne kaptanına verilen idari para cezasına karşı açılan davanın ise reddedildiği, teknenin yasak sahada dip trolü yaptığının sabit olduğu, dolayısıyla aynı suçun üç defa tekrarı sonunda ruhsat tezkeresinin iptaline ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, ilgili mevzuata göre fiilin ilk defa işlenmesinde 1 ay, ikinci defada 3 ay avlanma yasağı uygulanmasının gerektiği, teknesine böyle bir yasak uygulanmadığı, kendisine bu konuda herhangi bir tebligat yapılmadığı, liman müdürlüklerine ve Sahil Güvenlik Komutanlığına bu konuda yazılmış bir uyarının bulunmadığı, dolayısıyla fiilen uygulanmış bir yaptırımın bulunmadığı, ruhsat iptaline gerekçe gösterilen idari para cezalarına itiraz edildiği ve bu itirazları hakkında mahkemelerce verilmiş bir karar bulunmadığı ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davalı idare tarafından, Mahkeme kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek temyiz isteminin reddinin gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davacının temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulmasının gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY: Davacıya ait balıkçı teknesinin, 28/01/2013, 06/11/2013 ve 30/11/2013 tarihllerinde yasak sahada dip trolü ile su ürünleri avcılığı yaptığı … Komutanlığı tarafından tespit edilmiş, 3 kez idari para cezası uygulanmış, bunun üzerine aynı fiilin 3 defa işlenmesi nedeniyle 1380 sayılı Kanun’un 36. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi uyarınca … isimli … plakalı balıkçı teknesinin Su Ürünleri Ruhsat Tezkeresi iptal edilmiş, bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT: 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu’nun, dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan, 3. maddesinde, su ürünleri müstahsili gerçek kişiler ile tüzel kişilerin, kendileri adına ruhsat tezkeresi almak zorunda oldukları, su ürünleri istihsalinde kullanılan gemiler için bunların sahip veya donatanlarının da ayrıca ruhsat tezkeresi almakla mükellef oldukları, ruhsat tezkerelerinin valiliklerce verileceği hükme bağlanmıştır. Aynı Kanun’un 24. maddesinde, “… b)Kara sularımız dahilinde dip trolu ile su ürünleri istihsali şekli ayrı bir yönetmelikle düzenlenir. Bu yönetmelik hükümlerine aykırı olarak dip trolu ile su ürünleri istihsali yasaktır. …” hükmü; 36. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde, “… 24 üncü maddeye göre çıkarılan yönetmelikteki dip trolüne ilişkin yasak, sınırlama ve yükümlülüklere aykırı hareket edenler iki milyar lira idari para cezası ile cezalandırılır, istihsal olunan su ürünleri zapt ve mahkemece müsadere edilir. Suçta kullanılan gemiler ile gerçek ve tüzel kişilerin ruhsat tezkereleri; suçun ilk defa işlenmesi halinde bir ay, ikinci defa işlenmesi halinde üç ay süre ile geri alınır, tekrarlanması halinde iptal edilir. Aykırılığın bu Kanuna istinaden bölgeler, mevsimler ve zamanlar bakımından konulacak düzenlemelere uyulmayarak işlenmesi halinde, gemiler haricindeki istihsal vasıtaları da zapt ve mahkemece müsadere edilir.” hükmü getirilmiş; son fıkrasında ise, suç konusu fiillerin tekrarı, suçun tespit edildiği tarihten itibaren iki yıl içinde ilk cezaya konu suçun tekrar işlenmesi olarak tanımlanmıştır.
1380 sayılı Kanun’a dayanılarak çıkarılan Su Ürünleri Yönetmeliğinin 41. maddesinde, “Kanunun 23 üncü maddesinin (a) bendi ile (b) bendinin birinci fıkrası ve 24 üncü maddesinin (b) fıkrasına istinaden getirilen düzenlemelere aykırı olarak su ürünleri istihsalinde bulunan gemiler ile gerçek kişilerin ruhsat tezkereleri; suçun ilk defa işlenmesi halinde bir ay, ikinci defa işlenmesi halinde üç ay süre ile geri alınır, tekrarlanması halinde iptal edilir. Suç konusu fiillerin tekrarı, suçun tespit edildiği tarihten itibaren iki yıl içinde ilk cezaya konu suçun tekrar işlenmesini ifade eder. Geri alınma işlemi uygulanacak ruhsat tezkerelerinin, suçun tespitinden itibaren altı ay içinde düzenlendiği il müdürlüğüne teslim edilmesi zorunludur. Bu süre içinde teslim edilmeyen ruhsat tezkerelerinin geri alınması, vize işlemi veya herhangi bir nedenle il müdürlüğüne başvurulduğunda yerine getirilir. İptal durumuna geldiği anlaşılan ruhsat tezkerelerinin iptal işlemi, düzenleyen İl Müdürlüğünce yapılır, ilgililere yazıyla bildirilir.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Davalı idarenin avlanma yeri, zamanı, yöntemi ve araçları gibi konularda yasak ve sınırlama koyma yetkisi bulunduğu, bu kurallara aykırılık halinde 1380 sayılı Kanun’un 36. maddesinde belirlenen idari para cezası ve ruhsat tezkeresine yönelik yaptırımların uygulanabileceği hususunda duraksama bulunmamaktadır. Ancak, anılan maddede, ruhsat tezkeresinin, yasak fiilin ilk kez işlenmesinde 1 ay, ikinci kez işlenmesinde 3 ay süreyle geri alınması, tekrarında ise iptal edilmesi kurala bağlanmış ise de söz konusu basamaklı yaptırımın uygulanabilmesi, (ruhsat tezkeresinin askıya alınmasına yönelik) önceki yaptırım kararlarının ilgiliye tebliğ edilmesine bağlı bulunmaktadır. Zira, böyle bir bildirim yapılmadan ilgilinin askıya alma kararı verilip verilmediğini bilmesi beklenemeyeceğinden, Yönetmeliğin 41. maddesi uyarınca ruhsat tezkeresini idareye teslim etmesi de mümkün olmayacaktır. Esasen, basamaklı yaptırım sistemi öngörülmesindeki amaç da önceki ihlalleri ve karşılığında uygulanan yaptırımları bildirmek suretiyle ilgiliyi yeni ihlalden caydırmaktır. Bu amaç ise ancak ilgiliye askıya alma kararının tebliği ile mümkündür.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden, daha önceki ihlaller nedeniyle idari para cezaları verildiği anlaşılmaktaysa da davalı idare tarafından ihlaller üzerine davacının ruhsat tezkeresinin 1 ay ve 3 aylık sürelerle geri alınmasına dair işlem yapılıp yapılmadığı, yapılmışsa davacıya bu yönde herhangi bir bildirimde bulunulup bulunulmadığı anlaşılamamaktadır.
Bu durumda, daha önceki ihlaller nedeniyle ruhsat tezkeresinin askıya alındığına dair davacıya bildirim yapılıp yapılmadığının araştırılması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, teknenin dip trolü yaptığının sabit olduğu, dolayısıyla aynı suçun üç defa tekrarı sonucunda ruhsat tezkeresinin iptaline ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.