Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2015/1734 E. , 2020/5155 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2015/1734
Karar No : 2020/5155
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Fransa vatandaşı olan ve Taksim Gezi Parkı olayları sırasında gözaltına alınan davacı tarafından, 5683 sayılı Yabancıların Türkiyede İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun’un 7. ve 19. maddeleri uyarınca mevcut ikamet izninin iptal edilerek sınırdışı edilmesine ilişkin İçişleri Bakanlığının … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı hakkında elde edilen bilgiler göz önüne alındığında; ülkemizde kamu düzeni ve güvenirliğinin riske atılmaması amacıyla mevzuat hükümleri uyarınca idarenin takdir yetkisi kapsamında sınırdışı işlemleri yapılabileceği açık ise de; davacının isnat edilen eylemleri işlediğine ilişkin somut veri olmadığı ve davacının da isminin bulunduğu soruşturmada İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği anlaşıldığından davacının sınırdışı edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlem iptal edilmiştir.
TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
28/05/2013 tarihinde İstanbul ili, Beyoğlu ilçesi Taksim Gezi Parkı’nda başlayan ve devam eden eylemlerle ilgili olarak 11/06/2013 tarihinde, saat 07:30 sıralarında gerçekleştirilen müdahaleler sonucunda Beyoğlu ilçesi … Mahallesi, … Sokak içerisinde bulunan … Partisi binasında yakalanan Fransa uyruklu davacı, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … sayılı soruşturması kapsamında Cebir ve Şiddet Kullanarak Anayasa’nın Öngördüğü Düzeni Ortadan Kaldırmak, Halkı İsyana Teşvik, Cevir ve Şiddet Kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini Ortadan Kaldırmaya Teşebbüs Etmek, Terör Örgütü Propagandası Yapmak, Örgüt Faaliyetleri İçinde Yakıcı Patlayıcı Madde Atmak Hazırlamak, Kamu Hizmetine Tahsis Edilmiş Mala ve Kişilere Ait Mala Zarar Vermek, Görevli Memura Hakaret, Suç İşlemeyi Teşvik Etmek gibi suçlardan gözaltına alınmış, sonrasında Cumhuriyet Savcılığınca serbest bırakılmasının ardından geri gönderme merkezine sevk edilmiştir.
Daha sonra davacı hakkında İçişleri Bakanlığının … tarih ve … sayılı işlemiyle sınır dışı etme kararı alınmış, bu işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
Öte yandan davalı idarece, davacı hakkında … tahdit veri girişi yapılarak 24/06/2013 tarihinde sınır dışı etme işlemi uyarınca davacının ülke dışına çıkışı sağlanmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
İşlem tarihinde yürürlükte olan mülga 5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet Ve Seyahatleri Hakkında Kanun’un “İkamet Tezkeresinin Reddolunacağı Haller” başlıklı 7. maddesinde, “A) Sırf iş tutmak için gelecek sanat ve meslek erbabı olup da tutacağı iş, kanunlar gereğince Türk vatandaşlarına hasredilmiş bulunan; B) Türk kanun veya örf ve adetleriyle yahut siyasi icabatla telif edilemiyecek durumda olan veya faaliyette bulunan; C) Türkiye’de kalmak istediği müddet zarfında yaşamak için maddi imkanları meşru bir şekilde temin edemiyeceği sabit olan; D) Türkiye’ye girmesi memnu olup da her nasılsa girmiş bulunan; E) Türkiye’de oturduğu müddetçe huzur ve asayişi ihlal eden; yabancılara ikamet tezkeresi verilmez.” hükmü; “Muzır şahıslar” başlıklı 19. maddesinde, “İçişleri Bakanlığınca memlekette kalması umumi güvenliğe, siyasi ve idari icaplara aykırı sayılan yabancılar verilecek muayyen müddet zarfında Türkiye’den çıkmağa davet olunur. Bu müddetin sonunda Türkiye’yi terketmiyenler sınır dışı edilebilirler.”hükmü; “Karar almağa yetkili makamlar” başlıklı 21. maddesinde, “Bu kanunda derpiş edilen sınır dışı kararını almaya İçişleri Bakanlığı yetkilidir. İçişleri Bakanlığı, lüzum göreceği sınır ve sahil illerine memleketin umumi güvenlik ve nizamı noktasından derhal çıkarılmaları lazım gelen yabancıları istizan etmeden sınır dışı etmek yetkisini verebilir. Bu iller bu yetkiye göre işlem yaptıkları takdirde keyfiyeti mucip sebepleriyle birlikte İçişleri Bakanlığına bildirmeğe mecburdurlar.” hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen Kanun hükümlerinde yer alan, siyasi ve idari icaplara aykırı hareket, örf ve adetle yahut siyasi icabatla telif edilemeyecek durum gibi tanımlamalarla idareye yurda girişine veya yurtta kalmasına izin verilecek yabancılarla ilgili olarak karar almak konusunda takdir yetkisi tanındığı açıktır. Bu haliyle, idareye tanınan takdir yetkisi, yabancılar hukuku açısından dikkate alındığında, devletin hükümranlık haklarının doğal sonucu olup; bu yetki ile kamu düzeninin korunması amaçlanmaktadır.
Dosya içerisinde yer alan bilgi ve belgeler incelendiğinde; 28/05/2013 tarihinde Beyoğlu İlçesi Taksim Gezi Parkı’nda başlayan ve devam eden eylemlerle ilgili olarak 11/06/2013 tarihinde saat 07:30 sıralarında gerçekleştirilen müdahaleler sonucunda Beyoğlu ilçesi … Mahallesi, … Sokak içerisinde bulunan … Partisi binasında yakalanan Fransa uyruklu davacının, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … sayılı soruşturması kapsamında “Cebir ve Şiddet Kullanarak Anayasa’nın Öngördüğü Düzeni Ortadan Kaldırmak, Halkı İsyana Teşvik, Cevir ve Şiddet Kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini Ortadan Kaldırmaya Teşebbüs Etmek, Terör Örgütü Propagandası Yapmak, Örgüt Faaliyetleri İçinde Yakıcı Patlayıcı Madde Atmak Hazırlamak, Kamu Hizmetine Tahsis Edilmiş Mala ve Kişilere Ait Mala Zarar Vermek, Görevli Memura Hakaret, Suç İşlemeyi Teşvik Etmek gibi suçlardan gözaltına alındığı, daha sonra Cumhuriyet Savcılığınca serbest bırakılmasına karar verildiği, bunun ardından 15/06/2013 tarihinde geri gönderme merkezine sevk edilen davacı hakkında sınır dışı etme kararı alınarak 24/06/2013 tarihinde ülkeden çıkışının sağlandığı anlaşılmakta olup; ayrıca Silahlı Terör Örgütüne Üye Olma, Suç İşlemek Amacıyla Kurulan Örgüte Üye Olma, Örgüte Bilerek İsteyerek Yardım Etme ve 2911 sayılı Kanun’a muhalefet suçlarından, Fransa uyruklu davacı ve diğer 23 şüpheli hakkında delil yetersizliğinden İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının … tarih ve … sayılı soruşturma sayısıyla Ek Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar verildiği görülmektedir.
Diğer taraftan 13/06/2013 tarihinde ifadesi alınan davacı tarafından, İstanbul’da bulunduğu süre zarfında 2-3 defa isimlerini tam olarak hatırlayamadığı ancak legal olduğunu bildiği eylemlere katıldığı, Taksim Gezi Parkı eylemlerine, başladığı günden itibaren hemen hemen her gün katıldığı, olay günü kaçan kalabalığın peşinden giderek girmiş oldukları … Partisi binasına kendisinin de girdiği, bu parti ile herhangi bir irtibatının bulunmadığı beyan edilmiştir.
Uyuşmazlıkta; davacı hakkında açılan ceza soruşturması sonucu delil yetersizliği sebebiyle kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği görülmekle birlikte; soruşturmaya konu suçun niteliği, bu suça ilişkin dava dosyası içinde bulunan olay tutanağındaki tespitler ve ifade tutanağında yer alan davacının beyanı dikkate alındığında; davacı hakkında herhangi bir mahkumiyet kararı verilmemiş olması kamu güvenliği ve esenliğini korumakla görevli ve yetkili olan idarenin yabancıların yurda girişine izin verme veya yurtta kalmasına izin verilecek yabancılarla ilgili olarak karar alma konusunda takdir yetkisinin bulunduğu, bu yetki kapsamında davalı idarece söz konusu tespitlere dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen temyize konu kararda hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19/11/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.