Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2014/3891 E. , 2015/5767 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2014/3891
Karar No : 2015/5767
Temyiz Eden (Davacı) :
Vekili :
Karşı Taraf (Davalı) :
İstemin_Özeti : … 2. İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen …. tarih ve …. sayılı kararın 2577 sayılı Kanun’un 49.maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulmasına karar verilmesi istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulüyle davanın görev yönünden reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği görüşüldü:
Dava, tapu sicil kayıtlarında yer alan bazı isim ve soyisimlerin tashih talebinin reddine ilişkin Tapu Müdürlüğünün 4/12/2013 tarih ve 22585 sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
…. 2. İdare Mahkemesince, 4721 sayılı Kanun’un 1027. maddesine göre ilgililerin yazılı muvafakatları dışında, tapu sicilinde yapılacak tescil, terkin ve tashih gibi işlemlere ilişkin değişikliklerin Mahkemenin bu konuda bir karar vermesine bağlı olduğu, dava konusu işlem idari bir merci tarafından tesis olunmuş ise de, uyuşmazlığın tapuda yer alan bazı malik isim ve soyisimlerinin tashihine ilişkin olduğu anlaşıldığından, bakılan davanın görüm ve çözümünün adli yargının görevi içinde bulunduğu gerekçesiyle davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 15/1-a maddesi hükmü uyarınca görev yönünden reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından, hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesi uyarınca İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasına karar verilmesi istenilmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinde, idari işlemler hakkında, yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için iptal davası açılacağı öngörülmüş; 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun’un 5. maddesinde de, idare mahkemelerinin, vergi mahkemelerinin görevine giren davalarla ilk derecede Danıştayda çözümlenecek olanlar dışındaki iptal davalarını karara bağlayacağı hükme bağlanmıştır.
17/8/2013 tarih ve 28738 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tapu Sicili Tüzüğü’nün ‘Mülkiyet Hakkının Tescili’ başlıklı 28. maddesinde, “(1) Kütük sayfası malik sütunundaki devreden kişinin adı ve soyadı, baba adı ile edinme nedeni, tarih ve yevmiye numarası kırmızı mürekkepli kalemle çizilir ve yine kırmızı mürekkepli kalemle tarih ve yevmiye numarası yazılır. Malik sütununun ilk beş satırına yeni malikin adı, soyadı ve baba adı, edinme nedeni, tarih ve yevmiye numarası yazılır.
(2) Tüzel kişilerin unvanı tam olarak yazılır.
(3) Paylı mülkiyette pay miktarı; paydaşların adı, soyadı ve baba adından sonraki kısımda, kesirli olarak gösterilir.
(4) Bir paydaş sonradan başka bir paya sahip olduğu takdirde, paylar üzerinde herhangi bir kısıtlama bulunmaması hâlinde payın tescili sırasında payların toplamı yazılır. Kısıtlamanın terkin edilmesi durumunda, paylar re’sen birleştirilerek edinme sebebi sütununa pay birleştirmesi ifadesi yazılır.
(5) Elbirliği mülkiyette elbirliğini doğuran neden, malik adlarının ortak paranteze alınmasından sonra belirtilir.
(6) Aynı malike ait birden çok taşınmaz birbirine bitişik olmasa da, malikin istemiyle TAKBİS üzerinde müşterek tapu kütüğüne kaydedilerek, taşınmaz sayfa numaraları ile bağlantı sağlanır. Bu durumda, müşterek tapu kütüğüne kaydedilen taşınmazların asıl sayfaları üzerinde, herhangi bir işlem yapılamaz. Müşterek tapu kütüğünden çıkarılan taşınmazlar üzerindeki mevcut hak ve yükler, taşınmazların asıl sayfalarına nakledilir.” hükmüne; aynı Tüzüğün “Ana ve Yardımcı Siciller Üzerindeki Düzeltmeler” başlıklı 74. maddesinde, “(1) Kütük, yevmiye defteri ve yardımcı sicillerde, belgelere aykırı basit yazım hatası yapıldığının tespit edilmesi hâlinde, müdür tarafından nedeni düzeltmeler sicilinde açıklanarak, re’sen düzeltme yapılır.
(2) İstem belgesinde yapılan yanlışlık veya eksiklik düzeltilerek belgenin uygun bir yerine yazılmak suretiyle taraflar ve tapu görevlilerince imzalanır ve sicilde buna uygun düzeltme yapılır.
(3) Ana veya yardımcı siciller üzerinde yapılmış hata veya eksikliklerin, ilgililerce sunulan veya başka idarelerce düzenlenen belgelerden kaynaklanması hâlinde, ilgililerin gerçek durumu kanıtlayıcı belgelere dayalı başvuruları üzerine, istem yevmiye defterine kaydedilerek gerekli düzeltme yapılır.
(4) Kütük, yevmiye defteri ve yardımcı sicillerde, belgelere aykırı tescil veya esaslı yazım hatasının düzeltilebilmesi için ilgililerin yazılı olurunun alınması gerekir. İlgililerden birisinin yazılı oluru olmazsa, bu durum beyanlar sütununda belirtilerek, 26/9/2011 tarih ve 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre işlem yapılır.
(5) Yapılacak düzeltmeler hatalı yazımdan sonra hak sahibi olmuş kişilerin hakkını etkileyici nitelikte ise, bu hak sahiplerinin de yazılı olurları aranır.
(6) Müdürlük, ilgililerin bilgisi dışında yaptığı işlemleri tebliğ etmekle yükümlüdür. hükmüne; “Tapu Sicilindeki Bilgilerin Güncellenmesi” başlıklı 75. maddesinde ise, “(1) Kadastro çalışmalarından kaynaklanan malikin veya hak sahibinin adı, soyadı ve baba adına ilişkin tapu kütüğündeki yazım hataları ilgilisinin başvurusu üzerine;
a) Senetsizden tespitlerde; nüfus kayıt örneği ve taşınmazın bulunduğu belediye veya muhtarlıktan alınacak fotoğraflı ilmühaber,
b) Kayda dayalı tespitlerde; dayanağı kayıt ve belgeler,
incelenmek ve gerektiğinde tanık ve varsa tespit bilirkişileri dinlemek ve zeminde inceleme yapmak suretiyle istemin gerçek hak sahibinden geldiği belirlenirse, istem yevmiye defterine kaydedilerek düzeltilir.
(2) Zeminde inceleme, kadastro müdürlüğü teknik personeli ile birlikte yapılır ve inceleme neticesinde teknik rapor düzenlenir. Zeminde incelemede, komşu parsel malikleri, muhtar ve diğer ilgililer dinlenir; vergi kaydı ve diğer her türlü bilgi ve belgeden yararlanılır.
(3) Tapu sicilindeki bilgilerin güncellenmesi ve eksikliklerin giderilmesinde de yukarıdaki fıkralar uygulanır.
(4) Bu madde hükümleri uyarınca kayıt düzeltmeleri için müdürlüklere başvuru yapılması zorunludur.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan hükümler birlikte değerlendirildiğinde, malikin veya hak sahibinin adı, soyadı ve baba adına ilişkin olarak tapu sicilinin hatalı ya da farklı yazılması halinde, söz konusu taşınmaz üzerinde tasarruf yetkisine sahip kişilerin, yani mevzuatta geçen ifadesiyle ‘ilgilisinin’, yine mevzuatta belirtilen belgelere dayalı başvurması üzerine, tapu müdürlüğünce gerekli düzeltmenin herhangi bir mahkeme kararına gerek olmaksızın yapılacağı sonucuna varılmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden, davacı ve dava dışı ….. arasında ….. 2.Sulh Hukuk Mahkemesinin 2012/409 esasına kayden açılan davada görülmekte olan ‘ortaklığın giderilmesi davası’ nedeniyle, Mahkemece davacı vekiline verilen yetki belgesine istinaden, “Samsun ili, İlkadım ilçesi, Kapaklı Köyü, 497, 598, 601, 732, 900, 988 ve 990 parsel maliklerinden …’nin tapu kütüğünde olmayan soyadının ‘…’ olarak tapuya işlenmesi; 618 parsel maliklerinden … ‘un ‘…’ olan baba adlarının nüfus kaydına uygun şekilde ‘…’ olarak; 618 parsel maliklerinden … kızı …’un tapudaki ‘…’ olan baba adının ‘…’ olarak ve ‘..’ olan ön adının ‘…’ olarak; 497 parsel maliklerinden … oğlu ….’ın tapudaki ‘…’ olan baba adının nüfus kaydına uygun şekilde ‘…’ olarak düzeltilmesi istemiyle” Tapu Müdürlüğüne yapılan başvuru üzerine yapılan inceleme sonucunda, söz konusu taşınmazların 17/1/1976 tarihli komisyon kararına istinaden tescillerinin yapıldığı, davacı vekilince ibraz edilen yetki belgesinde tapu sahibine ait herhangi bir bilgi ve belge olmadığından, tapu maliki ile tashih edilmesi talep edilen maliklerin aynı kişiler olup olmadığı tespit edilemediğinden Tapu Sicili Tüzüğü’nün 26. maddesi ve Türk Medeni Kanunu’nun 1016. maddesi gereğince başvurunun reddine ilişkin 4/12/2013 tarih ve 22585 yevmiye sayılı işlemin tesisi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, tapu kaydında yer alması zorunlu olan malikin adı, soyadı ve baba adı, edinme nedeni, tarih ve yevmiye numarasına ilişkin kayıtlarda, tapu müdürlüğü tarafından re’sen düzeltilebilecek hususları aşan kısımlara ilişkin uyuşmazlıkların adli yargı yerlerince çözümleneceği tabiidir. Bakılan uyuşmazlıkta ise, davacı ile birlikte taşınmazlar üzerinde hak sahibi bulunan kişilerin nüfus kayıtları ile tapu kayıtları arasındaki farklılıktan kaynaklı düzeltme istemlerini de içeren başvurunun, tapu müdürlüğü tarafından inceleme yapılarak düzeltilip düzeltilemeyeceğine ilişkin bir içeriği bulunup bulunmadığı Tapu Sicil Tüzüğü’nün 75. maddesi uyarınca değerlendirilmek suretiyle; bir başka ifadeyle, uyuşmazlığın idare hukuku ilke ve kurallarına ilişkin yönünü oluşturan ve tapu müdürlüğünce re’sen düzeltilebilecek hususlar yönünden davanın esası incelenerek karar verilmesi; re’sen düzeltilebilecek hususları aşan kısımlar yönünden ise davanın görev yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak davanın görev yönünden reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüyle, … 2. İdare Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan İdare Mahkemesine gönderilmesine 10/12/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.