Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2013/5945 E.  ,  2016/1096 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2013/5945
Karar No : 2016/1096

Davacı :
Vekili :
Davalılar : 1-
Vekilleri :
2-
Vekili :

Davanın_Özeti : Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu’nun, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunun 26. maddesinin 8. fıkrası kapsamında kurulacak olan 17.680.000 TL sermayeli “Anten Teknik Hizmetler ve Verici Tesis İşletme Anonim Şirketi”ne 1.680.000 TL sermaye ile ortak olmasına, 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanununun 37. maddesi uyarınca izin veren 16.1.2012 tarih ve 2012/2692 sayılı Bakanlar Kurulu kararı eki kararda, Kurumun verici istasyonları ile müştemilatının ortak olunmasına izin verilen şirkete Kurum Yönetim Kurulu kararı ile kiraya verilebilmesine olanak tanıyacak şekilde değişiklik yapılmasına ilişkin 25.7.2013 tarih ve 28718 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan dava konusu 24.6.2013 tarih ve 2013/4998 sayılı Bakanlar Kurulu kararının iptali istenilmektedir.
Savunmaların_Özeti : Bakanlar Kurulunun dava konusu Kararının, Anayasanın 133. maddesi ile 2954 sayılı Yasa ve bu Yasa’nın gerekçeleri dikkate alınarak alındığı, TRT’nin özerk ve tarafsız yapısının korunduğu, kurulan şirkette TRT’nin üstün hak ve yetkileri haiz olduğu, Kurum personelinin herhangi bir hakkının ihlal edilmediği, Kuruma ait malların Kurum bünyesinde aynen muhafaza edildiği, düzenlemenin teknolojik ve bilimsel gelişmeler dikkate alınarak, kaynak israfının önlenmesi, kamu kaynaklarının etkin bir şekilde kullanılması, radyo ve televizyon yayıncılığının dijital olarak geliştirilmesine yönelik olduğu, düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Düşüncesi : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı :
Düşüncesi : Dava; Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunun, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunun 26’ncı maddesinin 8’inci fıkrası kapsamında kurulacak olan 17.680.000.- TL sermayeli Anten Teknik Hizmetler ve Verici Tesis İşletme Anonim Şirketine 1.680.000.- TL sermaye ile ortak olmasına, 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanununun 37’nci maddesi uyarınca izin veren ve 28.1.2012 gün ve 28187 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 16.1.2012 gün ve 2012/2692 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki kararda, Kurumun verici istasyonları ile müştemilatının ortak olunmasına izin verilen şirkete Kurum Yönetim Kurulu kararı ile kiraya verilebilmesine olanak tanıyacak şekilde değişiklik yapılmasına ilişkin 25.7.2013 gün ve 28718 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 24.6.2013 gün ve 2013/4998 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının iptali istemiyle açılmıştır.
Usüle ilişkin olarak ileri sürülen iddialar, yerinde görülmeyerek, işin esasının incelenmesine geçilmiştir.
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 133’üncü maddesinde, 1993 yılında 3913 sayılı Yasa ile yapılan değişiklik sonucu, yasayla belirlenecek şartlar çerçevesinde özel radyo ve televizyon istasyonları kurmak ve işletmek olanağı sağlanmış, fakat TRT tarafından yürütülen kamu yayıncılığı da korunmuştur. Anayasanın 133. maddesinin son fıkrası; “Devletçe kamu tüzel kişiliği olarak kurulan tek radyo ve televizyon kurumu ile kamu tüzel kişilerinden yardım gören haber ajanslarının özerkliği ve yayınların tarafsızlığı esastır.” hükmünü taşımaktadır. Görüldüğü üzere anılan Anayasa hükmünde, kamu yayıncılığının bir kamu tüzel kişisi tarafından yürütülmesi, bu kurumun özerk ve tarafsız olması öngörülmektedir.
2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanununun 8’inci maddesinin 1’inci fıkrasında, tarafsız bir kamu tüzelkişiliğine sahip Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunun kurulduğu, kısa adının TRT olduğu, merkezinin Ankara’da olduğu, 2’nci fıkrasında da, bu Kanundaki özel hükümler ile düzenlenen hususlar dışında kalan konularda Kurum hakkında kamu iktisadi kuruluşlarına uygulanan genel hükümlerin uygulanacağı, aynı Kanunun 37’nci maddesinde de, Yönetim Kurulunun, kurumun amaçlarına uygun olmak şartıyla ve Bakanlar Kurulu kararnamesi ile gösterilecek esaslar içerisinde, yerli veya yabancı gerçek veya tüzelkişilerle, özel hukuk hükümlerine tabi mahdut mesuliyetli ortaklıklar kurabileceği, hükümlerine yer verilmiştir.
2954 sayılı Kanunun 37’inci maddesine dayanılarak 28.1.2012 gün ve 28187 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunun, Anten Teknik Hizmetler ve Verici Tesis İşletme Anonim Şirketine ortak olmasına ilişkin” 16.1.2012 gün ve 2012/2692 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının; dava konusu 25.7.2013 gün ve 28718 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 24.6.2013 gün ve 2013/4998 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla değiştirilerek, TRT Kurumunun, Anten Teknik Hizmetler ve Verici Tesis İşletme Anonim Şirketi ile ortaklığında, anılan şirketin bedeli mukabilinde Kurumun verici istasyonları ile müştemilatını kiralayabilmesine Yönetim Kurulunun karar vereceği, kira şekli ve tarifeleri ile ödeme şekli, planı ve diğer hususların Yönetim kurulu tarafından belirleneceği, ibareleri eklenmiştir.
Türkiye Radyo Televizyon Kurumunun, Anayasanın 1, 2 ve 3’üncü maddelerindeki temel ilkeler doğrultusunda, radyo televizyon yayıncılığında etkin rol oynaması, dolayısıyla, demokratik bir kamuoyunun oluşması, kitlelerin doğru bilgi alması, etik ve estetik değerlerin gelişmesine katkıda bulunması, kamu yayıncılığı işlevini gereği gibi yürütebilmesi için, herşeyden önce özerkliğinin ve tarafsızlığının korunması gerekmektedir.
Kuruma ait verici istasyonlarının, TRT Yönetim Kurulu tarafından, Bakanlar Kurulu kararı ile ortak olunmasına izin verilen şirkete kiraya verilmesi aşamasında, TRT’nin özerk ve tarafsız kamu yayın kuruluşu olma özelliği ve verici alt yapısının işletilmesiyle ilgili Anayasa ve yasalardan kaynaklanan haklarının gözetilmesi suretiyle kurum ihtiyaçlarına öncelik verileceği, bir başka ifade ile kurumun yayın hizmetlerini aksatmayacak şekilde ”atıl kapasite ile çalışan verici istasyonları ile müştemilatının” kiraya verilebileceği açıktır.
Belirtilen yasal ve hukuki durum karşısında, TRT’nin mevcut verici istasyonlarının, ortak olunmasına izin verilen şirket tarafından kullanılıp kullanılmayacağı kullanılacak ise buna ilişkin ortaklık esaslarının Bakanlar Kurulunca belirlenmesinin hukuki gerekliliği ve etkisi bulunmadığından, bu durum, TRT’nin tarafsız kamu yayın kuruluşu olma özelliğinin ve verici alt yapısının işletilmesiyle ilgili Anayasa ve yasalardan kaynaklanan haklarının göz ardı edildiği sonucunu doğurmamaktadır.
Sonuç itibarıyla, kurumun amaçlarına uygun olmak şartıyla ve Bakanlar Kurulu kararnamesi ile gösterilecek esaslar içerisinde, yerli veya yabancı gerçek veya tüzelkişilerle, özel hukuk hükümlerine tabi mahdut mesuliyetli ortaklıklar kurmaya yetkili olan Bakanlar Kurulu tarafından, Yasa ile verilen yetki çerçevesinde değişiklik yapıldığı dikkate alındığında, davacı tarafından ileri sürülen iddialar, 25.7.2013 gün ve 28718 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 24.6.2013 gün ve 2013/4998 sayılı Bakanlar Kurulu kararının iptalini gerektirecek nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren, 2575 sayılı Danıştay Kanununun Ek 1. maddesi uyarınca, Danıştay Onuncu ve Onüçüncü Dairelerinden oluşan Müşterek Kurulca gereği görüşüldü:
Dava; Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu’nun, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunun 26. maddesinin 8. fıkrası kapsamında kurulacak olan 17.680.000 TL sermayeli “Anten Teknik Hizmetler ve Verici Tesis İşletme Anonim Şirketi”ne 1.680.000 TL sermaye ile ortak olmasına, 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanununun 37. maddesi uyarınca izin veren 16.1.2012 tarih ve 2012/2692 sayılı Bakanlar Kurulu kararı eki kararda, Kurumun verici istasyonları ile müştemilatının ortak olunmasına izin verilen şirkete Kurum Yönetim Kurulu kararı ile kiraya verilebilmesine olanak tanıyacak şekilde değişiklik yapılmasına ilişkin 25.7.2013 tarih ve 28718 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan dava konusu 24.6.2013 tarih ve 2013/4998 sayılı Bakanlar Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.
Anayasanın 133. maddesinde 1993 yılında 3913 sayılı Yasa ile yapılan değişiklik sonucu, yasayla belirlenecek şartlar çerçevesinde özel radyo ve televizyon istasyonları kurmak ve işletmek olanağı sağlanmış, fakat TRT tarafından yürütülen kamu yayıncılığı da korunmuştur. Anayasanın 133. maddesinin son fıkrası; “Devletçe kamu tüzel kişiliği olarak kurulan tek radyo ve televizyon kurumu ile kamu tüzel kişilerinden yardım gören haber ajanslarının özerkliği ve yayınların tarafsızlığı esastır.” hükmünü taşımaktadır. Görüldüğü üzere anılan Anayasa hükmünde, kamu yayıncılığının bir kamu tüzel kişisi tarafından yürütülmesi, bu kurumun özerk ve tarafsız olması öngörülmektedir.
2954 sayılı “Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu”nun 9. maddesinin (a) bendinde, radyo ve televizyon yayınları yapmak ve bu amaçla radyo ve televizyon verici istasyonları, program iletişim sistemleri ve stüdyo tesisleri kurmak, geliştirmek, radyo ve televizyon yayınları alanında ek gelir temin edecek düzenlemeler yapmak ve faaliyette bulunmak, TRT Kurumunun görevleri arasında sayılmıştır.
Aynı Kanunun dava konusu Bakanlar Kurulu kararına dayanak oluşturan 37. maddesinde, TRT Yönetim Kurulunun, Kurumun amaçlarına uygun olmak şartıyla ve Bakanlar Kurulu kararnamesi ile gösterilecek esaslar içerisinde, yerli veya yabancı gerçek veya tüzel kişilerle, özel hukuk hükümlerine mahdut mesuliyetli ortaklıklar kurabileceği hükmüne yer verilmiş olup; Kanunun 59. maddesinde de, Türkiye Radyo Televizyon Kurumunun malları ve her çeşit mevcutlarının Devlet malı sayılacağı hükme bağlanmıştır.
6112 sayılı Kanun’un “Frekans Planlaması ve Tahsis” başlıklı 26. maddesinin (8) fıkrasında; “Özel medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar, Üst Kurulca kendilerine tahsis edilen televizyon kanalı, multipleks kapasitesi ile radyo frekanslarından yapacakları yayınlarını, tek bir verici tesis ve işletim şirketince kurulan ve işletilen radyo ve televizyon verici tesislerinden yapmak zorundadır. Ulusal karasal yayın lisansına sahip kuruluşlarca ortak kurulan verici tesis ve işletim şirketinin uyması gereken şartlar Üst Kurulca belirlenir ve şartları yerine getiren tek bir verici tesis ve işletim şirketine yayın iletim yetkisi verilir. Bu verici tesis ve işletim şirketine ortak olacakların hisse oranı yüzde onu geçemez. Verici tesislerinden yararlanma usul ve esasları ile yıllık kira bedelleri, verici tesis ve işletim şirketinin görüşü alındıktan sonra Üst Kurulun onayıyla yürürlüğe konulur. Verici tesis ve işletim şirketi, Üst Kuruldan karasal yayın lisansı almış tüm kuruluşlara tarafsızlık ve hakkaniyet ölçülerinde, makul ve ayrımcılık içermeyecek koşullarda hizmet vermek zorundadır. Kurulmasına izin verilen radyo ve televizyon verici tesislerinin, bu Kanunda ve işletme izninde öngörülen amaçlar için kullanılıp kullanılmadığı Üst Kurul tarafından denetlenir. Verici tesis ve işletim şirketinin izin şartlarını ihlâl etmesi ve Üst Kurulca yapılan uyarıya rağmen aykırılığın giderilmemesi durumunda şirket, ihlalin giderilmediği her ay için yüzbin Türk Lirasından üçyüzbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır…” hükümlerine yer verilmiştir.
2954 sayılı Kanunun 37’inci maddesine dayanılarak 28.1.2012 gün ve 28187 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunun, Anten Teknik Hizmetler ve Verici Tesis İşletme Anonim Şirketine ortak olmasına ilişkin” 16.1.2012 gün ve 2012/2692 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının; dava konusu 25.7.2013 gün ve 28718 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 24.6.2013 gün ve 2013/4998 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla değiştirilerek, TRT Kurumunun, Anten Teknik Hizmetler ve Verici Tesis İşletme Anonim Şirketi ile ortaklığında, anılan şirketin bedeli mukabilinde Kurumun verici istasyonları ile müştemilatını kiralayabilmesine Yönetim Kurulunun karar vereceği, kira şekli ve tarifeleri ile ödeme şekli, planı ve diğer hususların Yönetim kurulu tarafından belirleneceği, ibareleri eklenmiştir.
TRT’nin, 6112 sayılı Yasanın 26/8. maddesi uyarınca kurulan şirkete, 2954 sayılı Kanunun 37. maddesi çerçevesinde, bir başka ifade ile TRT’nin amaçlarına uygun olmak şartıyla Bakanlar Kurulu kararnamesi ile gösterilecek esaslar içerisinde TRT Yönetim Kurulu kararı ile ortak olabileceği tartışmasızdır.
6112 sayılı Kanun’un 26/8. fıkrası uyarınca özel medya hizmet sağlayıcısı kuruluşlarca kurulacak olan şirkete ortaklık koşulları, hisse oranları, bu şirket tarafından kurulacak ve işletilecek verici alt yapı tesislerinden yararlanma, kiralama koşulları gibi hususlar belirlenmiş olup, bu çerçevede kurulan verici tesis ve işletim şirketine, TRT Kurumunun ortak olmasına izin veren dava konusu Bakanlar Kurulu kararında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, yasal dayanağı bulunmayan DAVANIN REDDİNE, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen … TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 (otuz) gün içinde İdari Dava Daireleri Kurulunda temyiz edilebileceğinin taraflara bildirilmesine 2.3.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.