Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2012/1109 E. , 2016/856 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2012/1109
Karar No : 2016/856
Davacı :
Vekili :
Davalı :
Vekili :
Davanın_Özeti : 21/12/2011 tarih ve 28149 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Hayvan Hastaneleri Yönetmeliği’nin 1. ve 2. maddeleri ile 5., 6., ve 14. maddelerinin birinci fıkralarının iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Düşüncesi : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı :
Düşüncesi : Dava, 21.12.2011 tarihli, 28149 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Hayvan Hastaneleri Yönetmeliğinin 1 ve 2. maddeleri ile 5. maddesinin 1. fıkrası ile 1. fıkranın e bendinin, 6. maddesinin 1.fıkrasının ve 14. maddesinin 1.fıkrasının iptali istemiyle açılmıştır.
Dava konusu yönetmeliğin dayanağını oluşturan 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanunun 11. maddesinde; Bu Kanun kapsamında faaliyet gösteren muayenehane, klinik, poliklinik, hayvan hastanesi, ev ve süs hayvanı satış yerleri, hayvan eğitim ve barınma yerleri, otel hizmeti veren hayvan bakımevleri, hayvan pazar ve borsaları, damızlık kümes ve kuluçkahaneler, hayvan hastalıkları teşhis, analiz ve üretim laboratuvarları ile deney hayvanı üretici ve tedarikçileri Bakanlıktan onay almak ve istenen kayıtları tutmakla yükümlüdür.
(2) Birinci fıkra kapsamındaki muayenehane, klinik ve polikliniklerin açılması için yalnızca veteriner hekimlere onay verilir.
(3) Bu maddenin uygulanması ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelik ile belirlenir. hükmü yer almıştır.
Yine aynı Kanunun 13. maddesinin 1’inci fıkrasında: (1) Veteriner biyolojik ürünler dışındaki veteriner tıbbî ürünlerinin toptan satışı, ecza depoları veya veteriner ecza depoları kanalıyla, perakende satışları ise eczaneler, veteriner muayenehane, klinik, poliklinik ve hayvan hastaneleri kanalıyla yapılır. Ancak, Bakanlıkça izin verilmiş süs kuşları ile akvaryum ve egzotik süs hayvanlarını satan işyerlerinde, veteriner biyolojik ürünler dışındaki sadece bu hayvanlara mahsus olan veteriner tıbbî ürünler satılabilir. Veteriner biyolojik ürünlerin satışına ilişkin hususlar Bakanlıkça belirlenir… kuralına yer verilmiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin davacı tarafından iptali istenilen 1. maddesinde: Bu Yönetmeliğin amacı, gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan hayvan hastanelerinin sahip olması gereken asgari teknik ve sağlık şartları ile açılma, çalışma ve denetlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir hükmü yer almış; 2. maddesinde; Bu Yönetmelik, gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan hayvan hastanelerini kapsar. kuralına yer verilmiş; 5. maddesinde; 1) Hastane kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler aşağıdaki bilgi ve belgelerle birlikte bir dilekçe ile valiliğe müracaat eder.
a) Ek-1’e uygun olarak hastane sahibi tarafından doldurulmuş beyanname,
b) Hastane yerleşim yeri ve çevresine ait bilgileri gösteren, ilgili imar müdürlüğünce tasdik edilmiş 1/500 veya 1/1000 ölçekli plan,
c) Hastaneye ait tüm bölümleri içeren detaylı, teknik resim kurallarına göre hazırlanmış bir adet proje,
ç) Hastane için bağlı bulunduğu belediyeden alınan su kullanma belgesi,
d) Hastane binası kira ise kira sözleşmesinin, değilse tapu senedinin aslı veya onaylı sureti,
e) Tüzel kişiler için ticaret sicil gazetesi, imza sirküleri ve yönetim kurulu kararı.
(2) Birinci fıkrada belirtilen belgeler il müdürlüğü tarafından incelenerek Ek-2’deki örneğe uygun olarak düzenlenen Hastane Kurma Raporu ile birlikte Bakanlığa gönderilir. Bakanlık uygun bulunanlara hastane kurma izni verir. Kuruluş izni verildiği tarihten itibaren altı ay için geçerlidir. Bu süre içinde hastaneyi hazır hale getirmeyenlere, Bakanlıkça uygun görüldüğü takdirde altı ayı geçmemek üzere ilave süre verilir.hükmü yer almıştır.
Ruhsat verilebilmesi için gerekli belgeler başlıklı 6. maddesinde; (1) Hastane kurma izni alan gerçek ve tüzel kişiler, Bakanlıktan ruhsat alabilmek için, aşağıdaki belgelerle birlikte valiliğe müracaat ederler.
a) Sorumlu yönetici ve veteriner hekimler ile yapılmış bölge veteriner hekimler odası onaylı noter tasdikli sözleşme,
b) Sorumlu yönetici ve veteriner hekimlerin bölge veteriner hekimler odasından almış oldukları yeni tarihli oda kayıt belgesi,
c) Yangın ve patlamalar için gerekli önlemlerin alındığına dair itfaiye müdürlüğünden alınan belge,
ç) İlgili kurumdan tıbbi atıkların kontrolünün sağlandığına dair belge,
d) Hizmet içi eğitim belgesi,
e) Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Lisans Belgesi,
f) Kamu kurum ve kuruluşları ile üniversite hastanelerinde çalışacak veteriner hekimler için kurum içi görevlendirme onayı.
(2) İl müdürlüğü Birinci fıkrada belirtilen belgeleri inceler. Uygun bulması halinde Ek-3’teki açılma raporu ile birlikte belgeleri Bakanlığa gönderir. Bakanlık yetkilileri, belge ve mahallinde yaptığı inceleme sonucu bu Yönetmelik hükümlerine uygun bulunan hastaneye ruhsat verir.hükmüne yer verilmiş;14. maddesinde (1) Hastaneler, istenilen asgari teknik ve sağlık şartlarının sağlanması koşuluyla veteriner sağlık ürünü ile karma yem, mineral yem ve yemlik preparat gibi ürünlerin Bakanlıkça belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda satışını yapabilir.
(2) Hayvanlara yönelik olan her çeşit malzeme satışı, 7 nci maddede belirtilen bina bölümlerinin dışında ayrı bir bölümde yapılabilir. Bu bölüm, hastanenin tüm alanının %25 inden fazla alana sahip olamaz. Bu bölümlere hasta hayvan giriş ve çıkışına izin verilmez. Satışı yapılan ürünlerin teşhiri başka bölümlerde yapılamaz
6343 sayılı Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanunun 8. maddesinde:Her veteriner hekim hayvanların muayene ve tedavisi için bir muayenehane açabilir.Muayenehane açmak istiyen (Veteriner hekim) bir istida ile mahallin en büyük mülkiye amirine müracaat eder. İstidasına diplomasının, nüfus cüzdanının tasdikli suretiyle istenilen miktar fotoğrafını iliştirir.
İstidada muayenehane ittihaz olunan mahal ile ikametgah adresi ve varsa ihtısas numarası açıkça gösterilir.
Muayenehane yapılacak mahallerin vasıf ve şartları Ziraai Vekaletince tayin ve tesbit olunur.
İstısas vesikalarını haiz olanların bu belgelerini ayrıca veteriner müdür veya kaza veterinerliklerine ibraz etmeleri lazımdır. Ancak hastane veya laboratuvar açabilmek için Ziraat Vekaletince tesbit olunan esaslar dahilinde ruhsat alınması şarttır.kuralı yer almıştır.
Yukarıda metnine yer verilen 6343 sayılı Kanunda ve 5996 sayılı Kanunda hayvan hastanelerinin sadece veteriner hekimler tarafından açılabileceği yolunda bir hükme yer verilmemiştir.
5996 sayılı Yasanın 11. maddesinin 2. fıkrasında sadece muayenehane, kilinik ve polikniliklerin açılması için veteriner hekimlere onay verilebileceği hükme bağlanmış, hayvan hastaneleri için Kanunda sınırlandırma yapılmamıştır. Kanun maddesinin uygulanması ile ilgili usul ve esasların düzenlenmesi de bu hususta çıkarılacak yönetmeliğe bırakılmıştır.
Dava konusu Yönetmelik hükümleri incelendiğinde, yönetmelikte her hastanede mutlaka biri yönetici, birisi uzman veteriner olmak üzere en az beş adet veteriner hekim bulundurulacağı, uzman veteriner hekimin ana bilim dallarından birinde uzmanlık ya da doktora yapmış olmasının esas olduğu, hayvan sağlığına yönelik yapılacak olan her türlü müdaheleden veteriner hekimlerin sorumlu olduğu ve 24 saat çalışma esasına dayanan hastanelerde nöbetçi veteriner hekimlerin bulunması gerektiği şeklinde düzenlemeler bulunduğuna göre, burada aslolan hususun sağlık hizmetinin işin uzmanı tarafından yerine getirilmesinin esas olduğu açıktır. Bu nedenle, hayvan hastanelerinin gerçek ve tüzel kişiler tarafından açılmasının mevzuata aykırı bir yönü bulunmamaktadır.
Bu sebeple, dava konusu Yönetmeliğin davacı tarafından iptali istenilen amaç ve kapsam başlıklı 1. ve 2. maddelerinde ve hastane kurmadan önce gerçek ve tüzel kişiler tarafından verilmesi gereken belgelerin neler olduğunu düzenleyen 5. maddesinin 1. fıkrası ile 1. fıkranın e bendinde ve ruhsat verilmesi için verilmesi gereken belgelerin neler olduğunu düzenleyen 6. maddesinin 1. fıkrasında 5996 ve 6343 sayılı Yasalara aykırılık bulunmamaktadır.
Yönetmeliğin davacı tarafından iptali istenilen 14. maddesinin 1. fıkrasına gelince: 5996 sayılı Yasanın yukarıda metnine yer verilen 11. maddesinde hayvan hastaneleri ile hayvan satış yerleri, hayvan pazar ve borsaları ve maddede sayılan diğer yerlerin faaliyete başlamadan önce Bakanlıktan onay almasının zorunlu olduğu ve bu madde uyarınca, söz konusu işyerlerinin veteriner tıbbi ürünleri uygun koşullarda saklama ve satış ortamını sağlama koşullarını oluşturmamaları halinde söz konusu yerlere Bakanlıkça onay verilmesi mümkün olmadığına göre hayvan hastanelerinde asgari ve teknik şartların sağlanması şartıyla ve Bakanlıkça belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda hayvanlara yönelik tıbbi ürün satışının yapılabileceğinin madde hükmünde belirlenmiş olması 5996 sayılı Yasaya aykırılık taşımamaktadır.
Nitekim, 5996 sayılı Yasanın 13. maddesinin (1) numaralı fıkrasının ikinci cümlesinin iptali için Anayasa Mahkemesine yapılan başvuru üzerine Anayasa Mahkemesinin 29.12.2011 tarih ve E.2010/80 K.2011/178 sayılı kararıyla iptal isteminin reddine karar verilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği görüşüldü:
Dava, 21/12/2011 tarih ve 28149 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Hayvan Hastaneleri Yönetmeliği’nin 1. ve 2. maddeleri ile 5., 6., ve 14. maddelerinin birinci fıkralarının iptali istemiyle açılmıştır.
Dava konusu Yönetmeliğin davacı tarafından iptali istenilen ‘Amaç’ başlıklı 1. maddesinde, “Bu Yönetmeliğin amacı, gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan hayvan hastanelerinin sahip olması gereken asgari teknik ve sağlık şartları ile açılma, çalışma ve denetlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.” hükmü; ‘Kapsam’ başlıklı 2. maddesinde, “Bu Yönetmelik, gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan hayvan hastanelerini kapsar.” hükmü; ‘Hastane kurma izni için gerekli belgeler’ başlıklı 5. maddesinin birinci fıkrasının dava tarihinde yürürlükte bulunan halinde, “Hastane kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler aşağıdaki bilgi ve belgelerle birlikte bir dilekçe ile valiliğe müracaat eder.
a) Ek-1’e uygun olarak hastane sahibi tarafından doldurulmuş beyanname,
b) Hastane yerleşim yeri ve çevresine ait bilgileri gösteren, ilgili imar müdürlüğünce tasdik edilmiş 1/500 veya 1/1000 ölçekli plan,
c) Hastaneye ait tüm bölümleri içeren detaylı, teknik resim kurallarına göre hazırlanmış bir adet proje,
ç) Hastane için bağlı bulunduğu belediyeden alınan su kullanma belgesi,
d) Hastane binası kira ise kira sözleşmesinin, değilse tapu senedinin aslı veya onaylı sureti,
e) Tüzel kişiler için ticaret sicil gazetesi, imza sirküleri ve yönetim kurulu kararı” hükmü; ‘Ruhsat verilebilmesi için gerekli belgeler’ başlıklı 6. maddesinin birinci fıkrasında, “Hastane kurma izni alan gerçek ve tüzel kişiler, Bakanlıktan ruhsat alabilmek için, aşağıdaki belgelerle birlikte valiliğe müracaat ederler.
a) Sorumlu yönetici ve veteriner hekimler ile yapılmış bölge veteriner hekimler odası onaylı noter tasdikli sözleşme,
b) Sorumlu yönetici ve veteriner hekimlerin bölge veteriner hekimler odasından almış oldukları yeni tarihli oda kayıt belgesi,
c) Yangın ve patlamalar için gerekli önlemlerin alındığına dair itfaiye müdürlüğünden alınan belge,
ç) İlgili kurumdan tıbbi atıkların kontrolünün sağlandığına dair belge,
d) Hizmet içi eğitim belgesi,
e) Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Lisans Belgesi,
f) Kamu kurum ve kuruluşları ile üniversite hastanelerinde çalışacak veteriner hekimler için kurum içi görevlendirme onayı” hükmü; ‘Ürün bulundurma ve satma’ başlıklı 14. maddesinin birinci fıkrasında ise, “Hastaneler, istenilen asgari teknik ve sağlık şartlarının sağlanması koşuluyla veteriner sağlık ürünü ile karma yem, mineral yem ve yemlik preparat gibi ürünlerin Bakanlıkça belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda satışını yapabilir.” hükmü yer almıştır.
Anayasanın 124. maddesinde, Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkarabilecekleri belirtilmiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin dayanağını oluşturan 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanunu’nun ‘Veteriner hizmetleri ile ilgili faaliyet onayları’ başlıklı 11. maddesinde, “(1) Bu Kanun kapsamında faaliyet gösteren muayenehane, klinik, poliklinik, hayvan hastanesi, ev ve süs hayvanı satış yerleri, hayvan eğitim ve barınma yerleri, otel hizmeti veren hayvan bakımevleri, hayvan pazar ve borsaları, damızlık kümes ve kuluçkahaneler, hayvan hastalıkları teşhis, analiz ve üretim laboratuvarları ile deney hayvanı üretici ve tedarikçileri Bakanlıktan onay almak ve istenen kayıtları tutmakla yükümlüdür.
(2) Birinci fıkra kapsamındaki muayenehane, klinik ve polikliniklerin açılması için yalnızca veteriner hekimlere onay verilir.
(3) Bu maddenin uygulanması ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelik ile belirlenir.” hükmüne; aynı Kanun’un 13. maddesinin birinci fıkrasında da, “Veteriner biyolojik ürünler dışındaki veteriner tıbbî ürünlerinin toptan satışı, ecza depoları veya veteriner ecza depoları kanalıyla, perakende satışları ise eczaneler, veteriner muayenehane, klinik, poliklinik ve hayvan hastaneleri kanalıyla yapılır. Ancak, Bakanlıkça izin verilmiş süs kuşları ile akvaryum ve egzotik süs hayvanlarını satan işyerlerinde, veteriner biyolojik ürünler dışındaki sadece bu hayvanlara mahsus olan veteriner tıbbî ürünler satılabilir. Veteriner biyolojik ürünlerin satışına ilişkin hususlar Bakanlıkça belirlenir.” hükmüne yer verilmiştir.
6343 sayılı Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun’un 8. maddesinde, “Her veteriner hekim hayvanların muayene ve tedavisi için bir muayenehane açabilir. Muayenehane açmak istiyen (Veteriner hekim) bir istida ile mahallin en büyük mülkiye amirine müracaat eder. İstidasına diplomasının, nüfus cüzdanının tasdikli suretiyle istenilen miktar fotoğrafını iliştirir.
İstidada muayenehane ittihaz olunan mahal ile ikametgah adresi ve varsa ihtısas numarası açıkça gösterilir.
Muayenehane yapılacak mahallerin vasıf ve şartları Ziraai Vekaletince tayin ve tesbit olunur.
İstısas vesikalarını haiz olanların bu belgelerini ayrıca veteriner müdür veya kaza veterinerliklerine ibraz etmeleri lazımdır. Ancak hastane veya laboratuvar açabilmek için Ziraat Vekaletince tesbit olunan esaslar dahilinde ruhsat alınması şarttır.” kuralı yer almıştır.
Yukarıda metnine yer verilen 6343 sayılı Kanunda ve 5996 sayılı Kanunda hayvan hastanelerinin sadece veteriner hekimler tarafından açılabileceği yolunda bir hükme yer verilmemiştir. 5996 sayılı Kanun’un 11. maddesinin ikinci fıkrasında, sadece muayenehane, klinik ve polikliniklerin açılması için veteriner hekimlere onay verilebileceği hükme bağlanmış, hayvan hastaneleri için Kanunda sınırlandırma yapılmamıştır.
Ayrıca, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun yukarıda metnine yer verilen 11. maddesinde, hayvan hastaneleri, davalı Bakanlıktan onay almak ve istenen kayıtları tutmakla yükümlü tutularak, davalı idareye, bu kuralın uygulanmasına ait usul ve esasları yönetmelikle belirlemek yetkisi ve görevi verilmiştir. Bu kapsamda davalı idarenin, gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan hayvan hastanelerinin sahip olması gereken asgari teknik ve sağlık şartları ile açılma, çalışma ve denetlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemek yetkisinin bulunduğu kuşkusuzdur.
Dava konusu Yönetmelik hükümleri incelendiğinde, yönetmelikte her hastanede mutlaka biri yönetici, birisi uzman veteriner olmak üzere en az beş adet veteriner hekim istihdam edileceği, uzman veteriner hekimin ana bilim dallarından birinde uzmanlık ya da doktora yapmış olmasının esas olduğu, hayvan sağlığına yönelik yapılacak olan her türlü müdaheleden veteriner hekimlerin sorumlu olduğu ve 24 saat çalışma esasına dayanan hastanelerde nöbetçi veteriner hekimlerin bulunması gerektiği şeklinde düzenlemeler bulunduğuna göre, burada amaçlanan hususun sağlık hizmetinin işin uzmanı tarafından yerine getirilmesinin esas olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle, hayvan hastanelerinin gerçek ve tüzel kişiler tarafından açılmasının mevzuata aykırı bir yönü bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dava konusu Yönetmeliğin davacı tarafından iptali istenilen amaç ve kapsam başlıklı 1. ve 2. maddeleri ile hastane kurmadan önce gerçek ve tüzel kişiler tarafından verilmesi gereken belgelerin neler olduğunu düzenleyen 5. maddesinin birinci fıkrası ve ruhsat verilmesi için verilmesi gereken belgelerin neler olduğunu düzenleyen 6. maddesinin birinci fıkrasında hukuka ve 5996 ve 6343 sayılı Kanun hükümlerine aykırılık bulunmamaktadır.
Yönetmeliğin davacı tarafından iptali istenilen 14. maddesinin birinci fıkrası yönünden, 5996 sayılı Kanun’un yukarıda metnine yer verilen 11. ve 13. maddelerinde hayvan hastaneleri ile hayvan satış yerleri ve maddede sayılan diğer yerlerin faaliyete başlamadan önce Bakanlıktan onay almasının zorunlu olduğu ve bu madde uyarınca, söz konusu işyerlerinin satışını yaptıkları her türlü ürünü uygun koşullarda saklama ve satış ortamını sağlama koşullarını oluşturmamaları halinde söz konusu yerlere Bakanlıkça onay verilmesinin mümkün olmadığı dikkate alındığında, hayvan hastanelerinde asgari ve teknik şartların sağlanması şartıyla ve Bakanlıkça belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda hayvanlara yönelik yem, mineral yem ve yemlik preparat gibi ürünlerin satışının yapılabileceğine ilişkin dayanak Kanun hükümlerinde getirilmiş herhangi bir sınırlama da olmaması karşısında, Yönetmeliğin 14. maddesinin birinci fıkrası ile getirilen düzenleme hukuka ve 5996 sayılı Kanuna aykırılık taşımamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, yasal dayanaktan yoksun bulunan davanın REDDİNE, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, artan posta ücretinin davacıya iadesine, kararın verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ….TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, bu kararın tebliğini izleyen otuz (30) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyizen başvurulabileceğinin taraflara duyurulmasına, 18/2/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.