Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2011/8720 E. , 2015/3684 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2011/8720
Karar No : 2015/3684
Davacı :
Vekili :
Davalı :
Vekili :
Davanın_Özeti : Genel Kurulunun 25 – 27.5.2011 tarih ve 2011/2 sayılı Genel Kurul Kararlarından, gündemin 11 ve 15 sıra numaralı maddelerine ilişkin olarak alınan kararların; Genel Kurul kararında değişiklik öngören tekliflerin ayrı ayrı oylanması konusunda verilen önergenin Genel Kurulda oylatılmadan görüşmelere geçildiği, madde metinleri üzerinde gerekli tartışmanın yapılamadığı, açılması öngörülen şubelerin gerekli mali şartları taşımadığı iddia edilerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın_Özeti : Öncelikle davacının, iş bu davada dava açma ehliyetinin bulunmadığı, Teşkiline Dair Kanunda ve Yönetmeliğinde, oylamaların değişiklik öngören tüm maddeleri kapsayacak biçimde toplu olarak yapılmasını öngören bir hüküm bulunmadığı gibi açılacak şubelerde aranacak şartları düzenleyen yasal bir düzenlemenin de bulunmadığı ve bu hususun Genel Kurulun takdirinde olduğu ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Düşüncesi : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı :
Düşüncesi : Dava, Genel Kurulu’nun 25 – 27.05.2011 tarih ve 2011/2 sayılı Genel Kurul kararlarından (11) ve(15) numaralı gündem maddelerine ilişkin olanların iptali istemiyle açılmıştır.
195 sayılı Teşkiline Dair Kanun’un 1. maddesinde:” Bu kanun hükümlerine göre idare edilmek üzere Basın – İlan Kurumu teşkil edilir. Kurum, kamu tüzel kişiliğini haizdir”hükmü yer almış .2. maddesinde ;nun görevleri düzenlenmiş olup, 3. maddesinde; Kurumun merkezinin İstanbul olduğu, Ankara, İstanbul ve İzmir ile lüzum görülen diğer yerlerde birer şube açılacağı kurala bağlanmış, 4. maddesinde; Kurumun Teşkilatının Genel Kurul, Denetçiler, Yönetim Kurulu ,Genel Müdürlük ve Şubelerden ibaret olduğu belirtilmiş; 5. maddesinde Genel Kurulun kimlerden teşkil ettiği düzenlenmiş 7. maddesinde:” Genel Kurulun toplanabilmesi için üyelerin çoğunluğun hazır olması lazımdır. Toplantı günü çoğunluk bulunmazsa, ertesi günü aynı yerde mevcut üyelerle toplantı yapılır.Başkanlık Divanı , Genel Kurulca üyeler arasından seçilecek bir başkan ve iki yazmandan teşkil eder. Kararlar , çoğunlukla verilir. Yukarıda eşitlik halinde Başkanın bulunduğu taraf tercih edilir”kuralına yer verilmiş,. 8. maddesinde; “Genel Kurulun görevleri :
1. Yönetim Kurulunun faaliyet raporu ile denetçilerin raporunu tetkik ve kabul etmek ve faaliyetini tasvip etmediği takdirde Yönetim Kurulunu yeniden seçmek,
2. Kurumun hesaplarını tetkik ve tahsis bilançolarını müzakere ve tasdik etmek,
3. Basının, Ankara, İstanbul ve İzmir’dekiler gibi miktar ve kalite bakımlarından önem kazanan diğer şehirlerde şubeler açılmasına karar vermek,
4. Kurumun yıllık safi kazancının % 5 inden az olmamak şartiyle,basında fikren veya bedenen çalışanların sendikalarına ve derneklerine yardımda bulunmak,
5. Kurumun görevlerine dahil diğer işleri, gündeme müsteniden veya üyelerin teklifi üzerine görüşüp karara bağlamak,
6. Bu kanunla kendisine verilen diğer işleri görmek.”olarak belirtilmiştir.
12.12.1997 tarih ve 23198 sayılı ResmiGazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmeliğinin 20. maddesinde ;Genel Kurul, Başkanlık Divanı’nın seçimini takiben, Yönetim Kurulu’nca önerilen teklifler ile üyeler tarafından verilen önergeleri ve ilgililer tarafından yapılan müracaatları dikkate alarak, Yönetim Kurulu’nca hazırlanmış bulunan gündeme kesin şeklini verir ve gerektiğinde oturumun gizliliğini kararlaştırır.
Genel Kurul’un herhangi bir hususta karar almış sayılması için, o hususta, mevcudun yarıdan fazlasının oyunun birleşmesi gerekir.
Oylar eşit ise, Başkanın bulunduğu taraf tercih edilir.
Bütçenin kabulüne, bilânçonun onaylanmasına ait kararlar toplantıda bulunan üyelerin 2/3’ünün çoğunluğu ile alınır.
Genel Kurul’da yapılacak Yönetim Kurulu üyeleri, asıl ve yedek Denetçi seçimleri ile Yönetim Kurulu’na güven bildirilmesinde gizli oy kullanılır.
Genel Kurul, her zaman gizli oya başvurulmasına karar verebilir.
Gizli oy, Başkanlık Divanı tarafından imzalanan oy pusulaları kullanılmak suretiyle verilir.
Yönetim Kurulu üyeleri Başkanlık Divanı’na ve komisyonlara seçilemezler.
Genel Kurulda yapılacak Yönetim Kurulu üyeleri ile asil ve yedek Denetçilerin seçimlerinde oy kullanacak Genel Kurul üyeleri, Genel Kurul toplantısına katılamamaları halinde kendi adlarına oy kullanmak üzere başka bir Genel Kurul üyesini yazılı olarak vekil tayin edebilirler.
Vekâlet suretiyle oy kullanacak Genel Kurul üyeleri, sadece bir Genel Kurul üyesinin vekâletini alabilir. Üyeler oyların kullanılmasından önce aldıkları vekâletleri Başkanlık Divanına teslim ederler. 21. maddesinde” Genel Kurul, görevlerine giren işleri üyeleri arasından oluşturacağı Hukuk İşleri, Mali İşler ve İlân İşleri ile gerekli göreceği diğer komisyonlara incelettirir.
Her komisyon kendi içinden bir başkan ve bir raportör seçer. Komisyonlar çoğunlukla toplanır ve kararlarını çoğunlukla verir.
Komisyonlar; kararlarını bir rapor ile gerekçeli olarak Başkanlık Divanı’na bildirirler.hükmü yer almış, 22. maddesinde: Genel Kurul’da teklifler yazılı veya sözlü olarak yapılabilir. Gündem değişikliğine ilişkin tekliflerin Genel Kurul toplantısının birinci oturumunda gündem kesinleşinceye kadar yapılması şarttır.
Gündeme alınan önergeler ile müracaatlar, 21. maddede anılan komisyonların yapacağı incelemeden daha geniş bir çalışmayı gerektiriyor ise, bunlar hakkında Yönetim Kurulu’na görev verilir.
Yönetim Kurulu’nun yaptığı çalışmaların sonucu, ya teklif olarak, ya da Durum Raporu’nda belirtilmek suretiyle daha sonraki Genel Kurullara sunulur.” hükmüne yer verilmiş; 23. maddesinde; ” Genel Kurul’da teklifler ile ilgili görüşmeler tamamlandıktan veya yeterliği teklif ve kabul edildikten sonra aynı konudaki teklifler okunur, en aykırı tekliften başlanmak üzere oylamaya geçilir.
Tekrar görüşme yolu hariç olmak üzere, bir teklif kabul edildikten sonra aynı konudaki diğer teklifler oylamaya sunulmaz. Tekrar görüşme teklifi ancak, asıl konunun tamamının görüşülmesi bittikten sonra oylamaya sunulabilir.” hükümleri yer almaktadır.
Davacı tarafından, Gerel Kurul gündeminin 11. maddesinin Yönetim Kurulunun(3) numaralı teklifinin görüşülmesine ayrıldığı Genel Kurul’un 11 numaralı gündem maddesinin; 67 sayılı Genel Kurul Kararının 17, 23, 26, 54, 55, 56, 57, 58, 61, 74 maddelerinin tadili amacını taşıdığı ve tadil edilmek istenilen maddelerin; gazetelerin, resmi ilan ve reklam alma hakkı elde edebilmeleri için yerine getirmeleri zorunlu olan asgari normları belirlediği, Yönetim Kurulunun, 10 maddeye ilişkin değişiklik teklifini 28 sayfalık bir rapor halinde Genel Kurul gündemine sunduğu, değiştirilmesi istenilen 10 maddenin nun asli faaliyeti ile doğrudan ilgili ve kamu kaynaklarının kullanımı ile ilgili olduğu ,genel kurul görüşmeleri sırasında, değişiklik teklifi ile gündeme alınan 67 sayılı Genel Kurul Kararı’nın 61. maddesinde değişiklik yapılması önerisinin, Yönetim Kurulu tarafından geri çekildiği, böylece değiştirilmesi istenilen madde sayısının 9’a düştüğü ve kendisinin dokuz maddede değişiklik içeren teklifin her bir madde yönünden ayrı ayrı görüşülmesi ve ayrı ayrı oylanması konusunda Divan Başkanlığına teklif sunduğu, bu durumda divan başkanının bu öneriyi dikkate alarak dokuz maddeye ilişkin değişiklik teklifinin değiştirilmesi istenilen her bir madde yönünden ayrı ayrı mı görüşülüp oylanacağı yoksa dokuz maddeye ilişkin değişiklik içeren teklifin tamamının bir bütün olarak mı görüşülüp oylanacağı hususunu Genel Kurulun oyuna sunması gerektiği halde sunmadığı bu nedenle, Genel Kurulun oylamasının hem şeklen hem de esastan hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
Yukarıda metnine yer verilen Kanun ve Yönetmelik hükümlerinden anlaşılacağı üzere, Genel Kurulda üyeler tarafından, Yönetim Kurulunca hazırlanmış bulunan gündem maddelerine ilişkin olarak önerge verecekleri hususu düzenlenmiş, Genel Kurul üyesinin gündem maddelerinin teker teker görüşülme teklifinin mutlaka oylamaya sunulması gerektiği mutlak bir zorunluluk olarak düzenlenmemiştir. Buna göre, davacının gündem maddelerinin teker teker oylamaya sunulma teklifinin oylamaya sunulmadan topluca oylamaya sunulması şekli yönden dayanağı yasaya ve yönetmeliğe aykırılık teşkil etmediği gibi 67 sayılı Genel Kurul Kararı’nın çeşitli maddelerinin tadilini öngören teklifin Genel Kurul üyeleri arasından seçilen Mali İşler Komisyonu Hukuk İşleri ve İlan İşleri Komisyonlarında ayrı ayrı tetkik edilerek oylandıktan sonra Genel Kurul’da görüşülmek üzere Divan Başkanlığına sevk edilerek Genel Kurul Kurulda usulüne uygun bir şekilde görüşülmesi Yönetmeliğinde öngörülen usule aykırılık oluşturmadığı gibi Kanunu ve Yönetmeliğinde Kurum şubesi açılmasına ilişkin mutlaka bulunması gereken kriterlerin belirtilmemiş olması karşısında bir takım kurumsal prensiplerin ortaya konulmak suretiyle temel ilkelerin ortaya konularak Kastamonu, Malatya, Ordu Sivas , Şanlurfa ve ve Tekirdağ illerinde kurum şubesi açılmasını öngören Genel Kurulun 15. nolu gündem maddesinde dayanağı kanuna ve yönetmeliğe aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle ,davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği görüşüldü:
Dava; … Genel Kurulunun 25 – 27.5.2011 tarih ve 2011/2 sayılı Genel Kurul kararlarından, gündemin 11 ve 15 sıra numaralı maddelerine ilişkin olarak alınan kararların iptali istemiyle açılmıştır.
Davalı idarenin usule ilişkin itirazı yerinde görülmeyerek uyuşmazlığın esasına geçildi.
Teşkiline Dair 195 sayılı Kanunun 2. maddesinde Basın-İlan Kurumunun görevleri sayıldıktan sonra, Kanunun 3. maddesinde Kurumun merkezinin İstanbul olduğu, Ankara, İstanbul ve İzmir ile lüzum görülen diğer yerlerde birer şube açılabileceği belirtilmiş; 5. maddesinde Genel Kurulun ne suretle teşkil edeceğine ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. Kanunun 7. maddesinde, Genel Kurulun toplanabilmesi için, üyelerin çoğunluğunun hazır olması gerektiği, toplantı günü çoğunluk bulunmaması halinde, ertesi gün aynı yerde mevcut üyelerle toplantı yapılacağı, Başkanlık Divanının, Genel Kurulca üyeler arasından seçilecek bir başkan ve iki yazmandan teşekkül edeceği, kararların, çoğunlukla verileceği, oylarda eşitlik halinde Başkanın bulunduğu tarafın tercih edileceği kuralına yer verilmiştir. Yönetim Kurulunun faaliyet raporu ile denetçilerin raporunu tetkik ve kabul etmek ve faaliyetini tasvip etmediği takdirde Yönetim Kurulunu yeniden seçmek, Kurumun hesaplarını tetkik ve tahsis bilançolarını müzakere ve tasdik etmek, Basının, Ankara, İstanbul ve İzmir’dekiler gibi miktar ve kalite bakımlarından önem kazanan diğer şehirlerde şubeler açılmasına karar vermek, Kurumun yıllık safi kazancının % 5 inden az olmamak şartiyle,basında fikren veya bedenen çalışanların sendikalarına ve derneklerine yardımda bulunmak, Kurumun görevlerine dahil diğer işleri, gündeme müsteniden veya üyelerin teklifi üzerine görüşüp karara bağlamak, kanunla kendisine verilen diğer işleri görmek, Genel Kurulun görevleri arasında sayılmıştır.
Öte yandan Yönetmeliğinin 17 ila 23. maddelerinde toplantı ve oturumlara ilişkin düzenlemelere yer verilmiş olup, Yönetmeliğin 20. maddesinde; Genel Kurulun, Başkanlık Divanı’nın seçimini takiben, Yönetim Kurulu’nca önerilen teklifler ile üyeler tarafından verilen önergeleri ve ilgililer tarafından yapılan müracaatları dikkate alarak, Yönetim Kurulu’nca hazırlanmış bulunan gündeme kesin şeklini vereceği ve gerektiğinde oturumun gizliliğini kararlaştıracağı, Genel Kurul’un herhangi bir hususta karar almış sayılması için, o hususta, mevcudun yarıdan fazlasının oyunun birleşmesi gerektiği, oyların eşit olması halinde, Başkanın bulunduğu tarafın tercih edileceği, bütçenin kabulüne, bilânçonun onaylanmasına ait kararların toplantıda bulunan üyelerin 2/3’ünün çoğunluğu ile alınacağı, Genel Kurul’da yapılacak Yönetim Kurulu üyeleri, asıl ve yedek Denetçi seçimleri ile Yönetim Kurulu’na güven bildirilmesinde gizli oy kullanılacağı, Genel Kurulun, her zaman gizli oya başvurulmasına karar verebileceği, 23. maddesinde; Genel Kurul’da teklifler ile ilgili görüşmeler tamamlandıktan veya yeterliği teklif ve kabul edildikten sonra aynı konudaki tekliflerin okunacağı, en aykırı tekliften başlanmak üzere oylamaya geçileceği, tekrar görüşme yolu hariç olmak üzere, bir teklif kabul edildikten sonra aynı konudaki diğer tekliflerin oylamaya sunulmayacağı, tekrar görüşme teklifinin ancak, asıl konunun tamamının görüşülmesi bittikten sonra oylamaya sunulabileceği düzenlemesine yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden, 25 – 27.5.2011 tarihinde yapılan Genel Kurulu Gündeminin 11. sırasında, “Kurum 67 sayılı Genel Kurul Kararının İçerik, Fiili Satış, Baskı, Dağıtım, Bekleme Süresi, Aboneliklere ve Resmi İlan Kontenjanına Dair 17, 23, 26, 54, 55, 56, 57, 58, ile 74. maddelerin Tadili”nin Yönetim Kurulunun 3 numaralı teklifi doğrultusunda: Gündemin 15. sırasında da, “Kastamonu, Malatya, Ordu, Sivas, Şanlıurfa ve Tekirdağ illerinde Kurum Şubesi açılması” hususunun Yönetim Kurulunun 7 numaralı teklifi doğrultusunda görüşmeye açıldığı, Yönetim Kurulunca getirilen tekliflerin Genel Kurul üyeleri arasından seçilen ve alanında uzman kişilerden teşekkül eden komisyonlarda tetkik edilerek uygun bulunduğu, yapılan oylama sonrası tekliflerin davacının çekincesi dışında oybirliği ile kabul edildiği anlaşılmaktadır.
Davacı tarafından, gündemin 11. sırasında görüşülen ve 67 sayılı Genel Kurul Kararında önemli değişikliler öngören tekliflerin ayrı ayrı oylanması için Başkanlık Divanına yapılan başvurunun, Genel Kurulda oylatılmadan, tekliflerin tümünün topluca oylamaya sunulmasının hukuka aykırı olduğu iddia edilmekte ise de, gerek 195 sayılı Kanunda, gerekse Yönetmeliğinde, oylamaların değişiklik öngören tüm maddeler yönünden topluca yapılmasını engelleyen bir hüküm bulunmadığı, Genel Kurul esnasında Yönetim Kurulu Başkanı tarafından değişiklik içeren maddeler yönünden açıklama yapıldığı görülmekte olup, davacı iddialarının, alınan Genel Kurul kararını sakatlayıcı ve hukuka aykırı kılan bir yön taşımadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Gündemin 15. sırasında görüşülen ve 6 ayrı ilde şube açılmasını öngören teklife ilişkin olarak ise; yukarıda yer verilen 195 sayılı Kanun’un 3 ve 8. maddesi uyarınca, Ankara, İstanbul ve İzmir ile lüzumlu görülen diğer şehirlerde şube açılmasına karar verilmesinin Genel Kurulun görevleri arasında sayılmış olması karşısında, Genel Kurulca 6 ayrı ilde şube açılması yönünde alınan kararın da, Kanun’un verdiği yetki içerisinde kaldığı ve hukuka aykırılık teşkil etmediği görülmektedir. Her ne kadar şube açılması öngörülen illerin, Genel kurulca daha evvel belirlenmiş mali kapasiteyi taşımadığı ileri sürülmekte ise de; açılacak şubelerin etkin ve verimli bir şeklide faaliyet göstermesinin Genel Kurulun denetimi altında olması ve açılacak şubelerin zarar etmesini önleyecek tedbirlerin alınması kaydıyla açılışa izin verilmiş olması karşısında, alınan kararda hukuka aykırılık bulunmadığı kanaatine ulaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, yasal dayanaktan yoksun bulunan DAVANIN REDDİNE, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan … TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, bu kararın tebliğini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyizen başvurulabileceğinin taraflara duyurulmasına, 10/9/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.