10. Daire 2009/11303 E. , 2009/8021 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2009/11303
Karar No: 2009/8021
YETKİLİ YARGI YERİNİN BELİRLENMESİ KARARI
… vekili Av. … tarafından, davacının … İli, … İlçesinde bulunan … Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezinde öğretmen olarak görev yaptığı dönemle ilgili olarak yapılan soruşturmaya dayanılarak idari, mali ve disiplin yönünden yapılacak işlemleri bildiren … Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğünün 3.3.2009 tarih ve … sayılı işlemin iptali ile bu işlem uyarınca maaşından tahsil edilen 857.28 TL’nin yasal faiziyle birlikte iadesi istemiyle … Valiliğine karşı açılan dava sonucunda; …. İdare Mahkemesinin, davacının halen … İlinde bulunan … Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezinde İşitme Engelliler Sınıf Öğretmeni olarak görev yaptığı anlaşıldığından, 2577 sayılı Yasanın 33/3. maddesi uyarınca, uyuşmazlığın görüm ve çözümünde davacının görevli bulunduğu yer idare mahkemesi olan Kırıkkale İdare Mahkemesinin yetkili olduğuna ilişkin … tarih ve E:…, K:… sayılı yetki ret kararı ile Kırıkkale İdare Mahkemesinin; kamu görevlisi statüsünde bulunmayan davacı hakkında 2577 sayılı Yasanın 33. maddesinin uygulanamayacağı, bu nedenle aynı Yasanın 32. maddesi uyarınca dava konusu işlemi tesis eden idari merciin bulunduğu yer idare mahkemesi olan Mersin İdare Mahkemesinin yetkili olduğuna ilişkin … tarih ve E:…, K:… sayılı yetki ret kararları üzerine ortaya çıkan yetki uyuşmazlığı üzerine, 2577 sayılı Yasanın 43. maddesi uyarınca oluşturulan dava dosyası incelenerek, gereği görüşüldü;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 33/3. maddesinde Kamu görevlilerinin görevle ilişkisinin kesilmesi sonucunu doğurmayan disiplin cezaları ile ilerleme, yükselme, sicil, intibak ve diğer özlük ve parasal haklarıyla ilgili davalarda yetkili mahkeme, ilgilinin görevli bulunduğu yer idare mahkemesidir. kuralına yer verilmiştir.
Anayasanın 42. maddesinde, bir kamu hizmeti olan eğitim ve öğretimin Devletin gözetim ve denetimi altında yapılacağı, ilköğretimin kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunlu ve Devlet okullarında parasız olduğu, özel ilk ve orta dereceli okulların bağlı olduğu esasların, Devlet okulları ile erişilmek istenen seviyeye uygun olarak kanunla düzenleneceği, Devletin, maddi imkanlardan yoksun başarılı öğrencilerin, öğrenimlerini sürdürebilmeleri amacı ile burslar ve başka yollarla gerekli yardımları yapacağı, durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alacağı kurala bağlanmıştır.
Anayasanın, ”Kamu hizmeti görevlileriyle ilgili hükümler” bölümünün, ”Genel ilkeler” başlıklı 128. maddesinde ise; Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevlerin, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görüleceği, memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işlerinin kanunla düzenleneceği kurala bağlanmıştır.
Anayasanın, yukarıda aktarılan maddelerine göre, bir kamu hizmeti olduğu hususunda duraksama bulunmayan eğitim ve öğretim de dahil olmak üzere diğer kamu hizmetlerinin, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görüleceği, bu itibarla kamu hizmeti görevlisi tabirinin, organik yönden yapılacak bir ayrım sonucunda sadece kamuda çalışan memurlar ve diğer kamu görevlilerini ifade etmediği, Anayasa ve Yasada kamu hizmeti olduğu belirtilen bir hizmetin, özel hukuk hükümlerine tabi gerçek veya tüzel kişilerince veyahutta bunların çalışanlarınca görülmesi, bu kişilerce görülen hizmetin, kamu hizmeti olduğu gerçeğini değiştirmeyeceği gibi, kamu hizmeti gören kişinin kamu hizmeti görevlisi kabul edilmesine de bir engel oluşturmamaktadır.
Nitekim, öğretmen olarak görev yapan davacının ve görev yaptığı özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinin tabi olduğu 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu ile; Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişiler, özel hukuk tüzel kişileri veya özel hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzel kişiler tarafından açılacak özel öğretim kurumlarına kurum açma izni verilmesi, kurumun nakli, devri, personel çalıştırılması, kurumlara yapılacak mali destek ve bu kurumların eğitim-öğretim, yönetim, denetim ve gözetimi ile yabancılar tarafından açılmış bulunan özel öğretim kurumlarının eğitim-öğretim, yönetim, denetim, gözetim ve personel çalıştırılmasına ilişkin usûl ve esasların düzenlendiği; 6. maddesinde, kurumlarda eğitim-öğretim ve yönetimin, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununda ifade edilen Türk Millî Eğitiminin genel amaç ve temel ilkelerine uygun olarak yürütüleceği; 8. maddesinde, kurumların yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmetlerinde, en az dengi resmi öğretim kurumlarına atanabilmek için gerekli nitelik ve şartları taşıyanlar, resmi dengi bulunmayan kurumların yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmetlerinde ise yönetmelikle belirtilen nitelik ve şartları taşıyanların görevlendirileceği; 9. maddesinde, okullarda yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmeti yapanlara, kıdemlerine göre (emekliler hariç) dengi resmî okullarda ödenen aylık ile sosyal yardım kapsamındaki ek ödeme tutarlarından az ücret verilemeyeceği, sosyal güvenlik ve özlük hakları yönünden; 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile 4857 sayılı İş Kanununa; yetki, sorumluluk, ödül ve cezalar ile bunların uygulanması bakımından; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 1702 sayılı İlk ve Orta Tedrisat Muallimlerinin Terfi ve Tecziyeleri Hakkında Kanun, 4357 sayılı Hususi İdarelerden Maaş Alan İlkokul Öğretmenlerinin Kadrolarına Terfi, Taltif ve Cezalandırılmalarına ve Bu Öğretmenler İçin Teşkil Edilecek Sağlık ve İçtimaî Yardım Sandığı ile Yapı Sandığına ve Öğretmenlerin Alacaklarına Dair Kanun ile 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümlerine tâbi olduğu, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiillerin işlenmesi halinde bu kişilere kademe ilerlemesinin durdurulması cezası yerine brüt aylığından 1/4’ü ile 1/2’si arasında maaş kesim cezasının, çalışma izni veren makam tarafından verileceği, tekrarı hâlinde ise görevine son verileceği, 1702 sayılı Kanuna göre meslekten çıkarılma veya 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve hâllerin işlenmesi hâlinde, Bakanlığın görüşü alınmak suretiyle personelin görevine, izni veren makam tarafından son verileceği kuralı yer almıştır.
Görüldüğü üzere, 5580 sayılı Yasada yer alan hükümlerin, özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin, bu Yasaya göre kurumları ile olan iş ilişkilerinden kaynaklanan uyuşmazlıkların özel hukuk hükümlerine tabi olması, bu kişilerin kamu idaresi ile olan ilişkilerine, Yasada öngörülen idare hukuku kurallarının uygulanmasına engel oluşturmayacağı gibi, bu kurumlarda verilen ve bir kamu hizmeti olan eğitim ve öğretim hizmetlerini gören öğretmenlerin, yukarıda da belirtildiği üzere kamu hizmeti görevlisi olduğu yönündeki olguyu değiştirmemektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden, … İlinde bulunan … Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezinde İşitme Engelliler Sınıf Öğretmeni olarak görev yapan davacının, … İli, … İlçesinde bulunan … Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezinde öğretmen olarak görev yaptığı dönemle ilgili olarak yapılan bir soruşturmaya dayanılarak idari, mali ve disiplin yönünden yapılacak işlemleri bildiren … Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğünün 3.3.2009 tarih ve … sayılı işleminin iptali ile bu işlem uyarınca brüt aylığının 1/2’si kadarının maaşından kesilerek Defterdarlığa ödenen 857.28 TL’nin yasal faiziyle birlikte iadesi istemiyle … Valiliğine karşı görülmekte olan bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, kamu hizmeti görevlisi olan davacı hakkında, idari, mali ve disiplin yönünden yapılacak işlemleri bildiren … Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğünce tesis edilen 3.3.2009 tarih ve … sayılı işlemin iptali ile bu işlem uyarınca davacının brüt aylığının 1/2’si kadarının maaşından kesilerek Defterdarlığa ödenen 857.28 TL’nin yasal faiziyle birlikte iadesi isteminden kaynaklanan uyuşmazlığın görüm ve çözümünde, 2577 sayılı Yasanın 33/3. maddesi uyarınca, davacının görevli bulunduğu yer idare mahkemesi olan Kırıkkale İdare Mahkemesi yetkili bulunmaktadır.
Açıklanan nedenle davanın görüm ve çözümünde Kırıkkale İdare Mahkemesinin yetkili olduğuna, dosyanın Kırıkkale İdare Mahkemesine gönderilmesine, kararın Mersin 1. Mahkemesine ve taraflara bildirilmesine 15.9.2009 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.