10. Daire 2008/6357 E. , 2013/1497 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2008/6357
Karar No : 2013/1497
Temyiz Eden (Davacı) : …
Karşı Taraf (Davalı) : … Kaymakamlığı – NİĞDE
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesi’nin … günlü ve E:…; K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hâkimi : …
Düşüncesi : İdare Mahkemesince; ceza mahkemesince verilecek kararın sonucu da araştırılarak davacının herhangi bir katkı veya desteği olmadan ödemeye konu arazilerde … adlı şahıs tarafından tarımsal üretimde bulunulduğunun açık ve tereddüte yer bırakılmayacak şekilde tespit edilerek bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucunda davanın reddi yolunda verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği görüşüldü :
Dava; … İli, … İlçesi, … Kasabasında mülkiyeti davacıya ait tarım arazilerinin, idarece yapılan araştırmada davacı tarafından kullanılmadığı, … adlı şahıs tarafından ekildiği ve bu şahıs tarafından ürünün kaldırıldığının tespit edildiği ileri sürülerek 2002 ila 2005 yılları arasında davacıya yapılan doğrudan gelir desteği ödemelerinin 6183 sayılı Yasa hükümlerine göre tahsil edilmesi, 2006 yılı doğrudan gelir desteği ödemesine bloke konulması ve davacının beş yıl süreyle doğrudan gelir desteği projesinden yararlandırılmaması yolunda tesis edilen … İlçe Tahkim Komisyonunun 15.1.2007 tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesince; davacının … İli, … İlçesi, … Kasabası’nda bulunan … ve … parsel sayılı taşınmazların maliki olduğu; bu parselleri ekip biçmek suretiyle kullandığından bahisle 2002-2006 yılları arasında doğrudan gelir desteği ödemelerinde yararlanmak için müracaatta bulunduğu ve 2002 yılından beri bu ödemelerden yararlandığı; … Kasabası çiftçilerinden … adlı şahsın ”… ve … parsel sayılı taşınmazları kendisinin kullandığı ancak ödemeleri davacının aldığı yönündeki şikayeti üzerine idarece yapılan araştırma sonucunda düzenlenen 12.01.2007 tarihli raporda, davacının haksız yere doğrudan gelir desteğinden yararlandığı sonucuna ulaşıldığı, bu rapor ile … Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanan davacının ve dinlenen tanıkların ifade tutanakları incelendiğinde, davacının emekli öğretmen olduğu, … İlinde ikamet ettiği, tarım arazilerinin … adlı şahıs tarafından işlenmesine karşın, arazileri doğrudan doğruya kendisinin işlediği yönündeki davacı beyanı üzerine doğrudan gelir desteği ödemesinden davacının yararlandığı, böylece gerçeğe aykırı beyanda bulunmak suretiyle haksız yere ödemeden yararlanan davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından, hukuka aykırı olduğu ileri sürülen anılan İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
25.4.2006 tarih ve 26148 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5488 sayılı Tarım Kanunu’nda Çiftçi: ”Mal sahibi, kiracı, yarıcı veya ortakçı olarak devamlı veya en az bir üretim dönemi veya yetiştirme devresi tarımsal üretim yapan gerçek ve tüzel kişileri,” ifade eder şeklinde tanımlanmıştır.
Aynı Kanunun ”Haksız ödemelerin geri alınması ve hak mahrumiyeti” başlıklı 23. maddesinde ise, ”Haksız yere yapılan destekleme ödemeleri, ödeme tarihinden itibaren 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen gecikme zammı oranları dikkate alınarak hesaplanan kanunî faizi ile birlikte geri alınır. Haksız ödemenin yapılmasında ödemeyi sağlayan, belge veya belgeleri düzenleyen gerçek ve tüzel kişiler, geri alınacak tutarların tahsilinde müştereken sorumlu tutulurlar. Bu Kanunla belirlenen destekleme ödemelerinden, idarî hata sonucu düzenlenen belgelerle yapılan ödemeler hariç, haksız yere yararlandığı tespit edilen üreticiler, beş yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmazlar.” kuralına yer verilmiştir.
Mülga 441 sayılı KHK’ye dayanılarak çıkarılan ve 16.4.2005 tarih ve 25788 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliğinde, Çiftçi: ”Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı olabilmek için gereken usul ve esasları yerine getiren ve fiilen tarımsal üretim kaynaklarını kullanmak suretiyle tarımsal üretimle uğraşan ve başvuru tarihi itibarıyla 18 yaşını doldurmuş ve/veya reşit gerçek kişiler ile tüzel kişileri,” tarımsal faaliyetin ise, ”Tarım arazisi üzerinde fiilen tarımsal üretim kaynaklarını kullanarak yapılan bitkisel üretimi,” ifade edeceği kurala bağlanmıştır.
Yukarıda aktarılan mevzuata göre, doğrudan gelir desteğinden yararlanacak çiftçilerin, tarımsal üretim kaynaklarını bizzat kendileri kullanmak suretiyle tarımsal faaliyette bulunmaları gerektiği yönünde bir koşulun bulunmadığı; destekleme ödemesinden öncelikle tarımsal faaliyette bulunan arazi malikinin yararlanacağı; arazi malikinin herhangi bir katkı veya desteği olmadan tarımsal faaliyette bulunduğu tespit edilen kiracı, yarıcı veya ortakçının da doğrudan gelir desteği ödemesinden yararlanabileceği; bir başka ifadeyle somut bilgi ve belgelerle (kira sözleşmesi v.b.) ortaya konulması halinde tarımsal faaliyette bulunan kiracı, yarıcı veya ortakçının da doğrudan gelir desteği ödemesinden yararlanması mümkündür.
Dosyada mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesinden; şikayetçi … adlı şahıs, davacıya ait arazileri kiralamak suretiyle kendisinin tarımsal faaliyette bulunduğunu iddia etmesine karşın, davacının taşınmazı yarıya usulü ile adı geçen şahsa kiraya verdiğini, mazot giderini kendisinin karşıladığını ifade ettiği, idarece yapılan araştırmada ise, davacının arazilerini bizzat kendisinin işlemediği, arazilerin adı geçen şahıs tarafından ekilip ürünün kaldırıldığı ve böylece davacının haksız yere destekleme ödemesinden yararlandığı sonucuna ulaşılarak dava konusu işlemin tesis edildiği, idarece davacı hakkında suç duyurusunda bulunulduğu ve yargılamasının … Ağır Ceza Mahkemesinin E:… esas sayılı dosyasında devam ettiği anlaşılmaktadır.
İdare Mahkemesince; ceza mahkemesince verilecek kararın sonucu da araştırılarak davacının herhangi bir katkı veya desteği olmadan ödemeye konu arazilerde … adlı şahıs tarafından tarımsal üretimde bulunulup bulunulmadığının açık ve tereddüte yer bırakmayacak şekilde ortaya konulduktan sonra bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucunda verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulü ile … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden karar verilmek üzere dosyanın anılan İdare Mahkemesine gönderilmesine, 21/02/2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.