Danıştay Kararı 10. Daire 2006/1095 E. 2007/5137 K. 13.11.2007 T.

10. Daire         2006/1095 E.  ,  2007/5137 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2006/1095
Karar No: 2007/5137

Temyiz Eden (Davacı) : …
Vekili : …
Karşı Taraf (Davalı) : Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı – ANKARA
İstemin Özet … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması davalı idare tarafından istenilmektedir
Savunmanın Özeti : Yerinde olmadığı ileri sürülen temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
D.Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Sonucu itibariyle hukuka uygun bulunan Mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, sözkonusu maddede yazılı nedenlerden hiç birisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği görüşüldü:
Dava; Türkiye-Amerika Birleşik Devletleri Parlamentolararası Dostluk Grubunun 25.4.2003 tarihinde yapılan genel kurulunda belirlenen yönetim kurulunun tanınmayarak, 24.6.2003 tarihinde yapılan olağanüstü genel kurulda belirlenen yönetim kurulunun tanınmasına dair Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesince; idari yargı yetkisinin, idari işlemlerden doğan iptal davaları, idari işlem ve eylemlerden doğan tam yargı davaları ile idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalara bakmakla sınırlı olduğu; Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 36 ncı birleşiminde kabul edilerek kurulan Türkiye-Amerika Birleşik Devletleri Parlementolararası Dostluk Grubu’nun olağan ve olağanüstü genel kurulunun, dostluk grubuna üye milletvekillerinin katılımıyla TBMM İç Tüzüğü ile 3620 sayılı Kanun ve Dostluk Grubu Tüzüğü’ne göre yapıldığı; dolayısıyla, dostluk grubunun olağan ve olağanüstü genel kurulundan kaynaklanan ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin iç işleyişiyle ilgili olan uyuşmazlığın, idari yargı yerince görülüp çözümlenmesinin mümkün bulunmadığı gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmiştir.
Davacı, hukuka aykırı olduğu iddiasıyla İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
Anayasanın 125. maddesinde; “İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır…” hükmü yer almakta, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde ise; “iptal davaları” idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar biçiminde tanımlanmaktadır. Bu hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden; iptal davalarında, bir idari makam tarafından tesis edilmiş olan, kesin ve yürütülmesi zorunlu nitelikte bir idari işlemin varlığının arandığı anlaşılmaktadır. İdari makam ve mercilerin, idari görevleriyle ilgili olarak tesis ettikleri tek taraflı, doğrudan uygulanabilir nitelikteki işlemleri idari işlem olarak tanımlanmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden; TBMM Başkanlığınca TBMM Genel Kurulu’na hitaben yazılan 20.2.2003 tarihli yazıyla, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Dış İlişkilerinin Düzenlenmesi Hakkındaki 3620 sayılı Kanunun 4. maddesi uyarınca ABD Parlementosu ile TBMM arasında parlamentolararası dostluk grubu kurulmasının Genel Kurul’un tasvibine sunulduğu, dostluk grubunun kurulmasının TBMM Genel Kurulu’nun 25.2.2003 tarih ve 36 sayılı bileşiminde kabul edildiği, TBMM Başkanlığı tarafından, … Partisi ile … Partisi Grup Başkanlarına dostluk grubuna üye olmak isteyenlerin başvurması için 3.3.2003 tarihli yazının gönderildiği, 25.4.2003 tarihinde Dostluk Grubu Genel Kurulu toplantısının yapıldığı, Yönetim Kurulunun 15.5.2003 tarihinde yaptığı toplantıda Yönetim Kurulu Başkanlığı’na …’in seçildiği, Dostluk Grubu Tüzüğünün 7. maddesi uyarınca 112 milletvekilinin imzasıyla Olağanüstü Genel Kurul Çağrısı yapıldığı ve 24.6.2003 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul’da Yönetim Kurulu Başkanlığına …’ın seçildiği; bu gelişme üzerine …’in 4.7.2003 tarihli dilekçeyle TBMM Başkanlığı’na başvurarak yapılan toplantının ve seçimlerin geçersiz olduğunun kabulüyle bu hususun ilgililere duyurulmasını talep ettiği, bu talep üzerine TBMM Başkanlığınca 11.7.2003 tarih ve 2567 sayılı işlem ile Olağanüstü Genel Kurulun ve seçimlerin Yasa ve Grup Tüzüğüne uygun olarak yapıldığının belirtilmesi üzerine, TBMM Başkanlığının bu işleminin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bir işlemin “idari işlem” olarak tanımlanabilmesi için, o işlemin idari bir makam tarafından tesis edilmiş olması gerektiği kabul edilmektedir. Kuvvetler ayrılığı ilkesini benimsemiş olan Anayasamızda, TBMM’nin görev ve yetkileri “Yasama” bölümünde düzenlenmiştir. Bu haliyle gerek TBMM Genel Kurulunca kabul edilerek oluşturulan Türkiye-ABD Parlamentolararası Dostluk Grubu’nun ve Grubun organlarının, gerekse bu organlarca tesis edilen işlemlerin iptali istemiyle başvurulan TBMM Başkanlığının Anayasa sistemimiz içinde “idari makam” olarak düşünülmesi mümkün bulunmamaktadır. Dolayısıyla TBMM Başkanlığınca, Türkiye-ABD Parlamentolararası Dostluk Grubu Yönetim Kurulu ile Denetleme Kurulu üyelikleri ve başkanlığı seçimleri hakkında tesis edilen işleme karşı açılan bu davada, dava konusu işlem TBMM Başkanlığının bir tasarrufu olduğundan, yasama tasarrufu niteliğine bürünmekte ve bu konudaki davaların idari yargı yerlerinin denetimine tabi tutulmasına olanak bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlere, “idari bir makam” olarak kabul edilemeyeceği tartışmasız olan TBMM Başkanlığının ve Türkiye-ABD Parlamentolararası Dostluk Grubu Olağanüstü Genel Kurulunun, Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu üyeliklerini yeniden belirleyen tasarruflarının idari yargı denetimine tabi tutulması söz konusu olamayacağından; uyuşmazlığın incelenmesine de olanak bulunmamaktadır. Dolayısıyla, Mahkemece, davanın incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekirken, davanın görev yönünden reddi yolunda verilen karar sonucu itibariyle hukuka uygun bulunmuştur.
Açıklanan nedenlerle; davacı tarafından ileri sürülen temyiz nedenleri İdare Mahkemesi kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca davacı temyiz isteminin reddine, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA 13.11.2007 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.