10. Daire         2004/9839 E.  ,  2005/1182 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2004/9839
Karar No : 2005/1182

Kanun Yararına Temyiz Eden: Danıştay Başsavcılığı
Davacı : …
Vekili : …
Davalı : Sanayi ve Ticaret Bakanlığı – ANKARA
İstemin Özeti : Davacı şirket tarafından işletilen … Oteli isimli tesisin tanıtımında 4077 sayılı Yasanın 16. maddesine aykırı davranıldığından bahisle 58.161.090.000.- lira idari para cezası verilmesine ilişkin işlemin iptaline karar veren … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının Sanayi ve Ticaret Bakanlığının başvuru üzerine Danıştay Başsavcılığı tarafından 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 51. maddesi uyarınca bozulması istenilmektedir.
D.Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi :. Davacı şirket tarafından işletilen otelin, Turizm Bakanlığından 3 yıldızlı otel turizm kısmi deneme işletme belgesine sahip olmasına rağmen 4 yıldızlı otel olarak tanıtılması nedeniyle 4077 sayılı Yasa’nın 16. maddesine aykırılıktan dolayı aynı Kanun hükümleri uyarınca para cezası verilmesine ilişkin işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığından dava konusu işlemin iptali yolunda verilen mahkeme kararının 2577 sayılı Yasanın 51. maddesi uyarınca kanun yararına ve hükmün hukuki sonuçlarına etkili olmamak üzere bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği görüşüldü.
Dava, davacı şirket tarafından işletilen … Oteli isimli tesisin, Turizm Bakanlığından 3 yıldızlı turizm kısmi deneme işletme belgesi olmasına rağmen … Yayıncılık ve Tic. A.Ş. tarafından bastırılan Hotel Travel Guide 2002 Otel ve Tatil Rehberinde ve tanıtım araçlarında 4 yıldızlı otel olarak tanıtılması nedeniyle 4077 sayılı Yasa uyarınca 58.161.090.000.- lira idari para cezası verilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesince, davacı şirketin, … Otelinin 4 yıldızlı olarak gösterilmesi konusunda herhangi bir telkin ve tavsiyede bulunmadığı, bu konuda herhangi bir kusurunun olmadığı, ayrıca, sözkonusu yayının turizm rehberi olması ve bu amaca özgü hazırlanması nedeniyle ülke düzeyinde yayın yapan yazılı, sözlü, görsel ve sair araçlar kapsamında değerlendirilemeyeceği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Danıştay Başsavcılığı tarafından, davacı şirketin oteli ile ilgili, doğru olmayan ve ülke çapındaki yazılı-görsel araçlarla yapılan reklam ve ilanın 4077 sayılı Kanunun 16. maddesine aykırı olduğu, bu nedenle para cezası verilebileceği düşüncesiyle mahkeme kararı kanun yararına temyiz edilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 51. maddesinde, idare mahkemelerince “kesin olarak verilen” kararların da kanun yararına temyiz olunacağına ilişkin açık bir düzenleme bulunmamakla birlikte, kanun yararına bozmanın amaç ve işlevi dikkate alındığında idare mahkemesince verilen kesin kararların da kanun yararına temyiz olunabileceğine karar verilerek, esasa geçildi.
4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 16. maddesinde, “Ticari reklam ve ilanların yasalara ve genel ahlaka uygun, dürüst ve doğru olmaları esastır.
Tüketiciyi aldatıcı, yanıltıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve özürlüleri istismar edici reklam ve ilanlar yapılamaz.” hükmü yer almaktadır.
Yine aynı Yasanın 25. maddesi üçüncü fıkrasında, 16. maddeye aykırı haraket edenler hakkında para cezası uygulanacağı, 16. maddeye aykırılığın ülke düzeyinde yayın yapan yazılı, sözlü, görsel ve sair araçlarla gerçekleşmesi halinde ise cezanın on katının uygulanacağı öngörülmüştür.
Öte yandan, Ticari Reklam ve İlanlara İlişkin İlkeler ve Uygulama Esaslarına Dair Tebliğin (TRKGM 95/142-143) 4/a maddesinde, reklamların yasalara, genel ahlaka uygun, doğru, dürüst ve gerçekçi olmak zorunda olduğu, 6/a maddesinde ise, reklamların, tüketicinin güvenini kötüye kullanacak ya da onun tecrübe ve bilgi eksikliklerini istismar edecek biçimde olamayacağı belirtilmiştir.
Reklam: Bir ürün veya hizmetin alım, satım veya kiralanmasını geliştirmek, bir amaç veya düşünceyi yaymak veya reklamcının istediği başka etkileri oluşturmak amacıyla, ücret veya benzer bir karşılık ile iletim zamanında reklamcıya tahsis edilen kamuya yönelik duyuruları ifade etmektedir.
Bir ürün veya hizmetin tanıtılması ve övülmesi, bir markanın tüketiciye benimsetilmeye çalışılması, resimli veya müzikli imge ve simgeler kullanılmak suretiyle bunların belleklere yerleşmesine gayret edilmesi, yarışmalar, konserler, sanatsal ve kültürel etkinlikler düzenlemek suretiyle doğrudan veya dolaylı olarak belirli ürünlere veya markalara dikkatin çekilmesi veya bu tür toplumsal etkinliklerin düzenlenmesinde veya yayın programlarının hazırlanmasında finansman veya diğer yollarla katkıda bulunmak suretiyle tanıtım imkanlarının aranması da reklam sayılmaktadır.

Dosyanın incelenmesinden, davacı şirketin Turizm Bakanlığından aldığı üç yıldızlı otel turizm kısmi deneme işletme belgesine sahip … Oteli isimli tesisinin, … Yayıncılık ve Tic. A.Ş. tarafından bastırılan Hotel Guide 2002 Otel ve Tatil Rehberinde ve tanıtım araçlarında 4 yıldızlı otel olarak tanıtıldığı, sözkonusu tesisin anılan rehberde yer alması için davacı şirketle … Yayıncılık ve Ticaret A.Ş. arasında sözleşme imzalandığı, sözleşme uyarınca davacı şirket tarafından düzenlenen formda, otelin 4 yıldızlı gösterildiği, söz konusu rehberin Ekim 2001’de baskıya alınıp, Kasım 2001’de basılarak Yunanistan- Selanik, Londra Travel Market, ITB Berlin, MİTT Moskova Fuarlarında dağıtıldığı, ayrıca ülke genelinde seyahat acentaları ve otellere dağıtımının yapıldığı, rehberin Türkiyedeki tüm yerli-yabancı tur operatörleri, seyahat acentaları için başvuru kaynağı olduğu, kitapçılarda satıldığı ve internet adresinden ulaşılma imkanı bulunduğu anlaşılmıştır.
Bu durumda, yukarıda yazılı mevzuat hükümleri uyarınca, davacı şirkete ait otelin tanıtımında 4077 sayılı Yasanın 16. maddesine aykırılık açık olduğundan dava konusu işlemin iptali yolundaki kararın kanun yararına bozulması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcılığı tarafından yapılan kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 51. maddesi uyarınca hükmün hukuki sonuçlarına etkili olmamak üzere kanun yararına bozulmasına, kararın birer örneğinin ilgili Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Danıştay Başsavcılığına gönderilmesine ve kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasına, 21.3.2005 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.