10. Daire 2004/5645 E. , 2004/6431 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2004/5645
Karar No : 2004/6431
Davacı : …
Vekili : …
Davalılar : 1-Başbakanlık-ANKARA
2-Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu-İSTANBUL
Vekili : …
İstemin Özeti : 3.1.2004 tarih ve 25335 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Bankalar Kanununun 14. maddesinin 3 numaralı fıkrası uyarınca Bankacılık İşlemleri Yapma ve Mevduat Kabul Etme İzni Kaldırılan … Bankası T.A.Ş. Nezdinde Bulunan Tasarruf, Ticari kuruluşlar ve Diğer Kuruluşlar Mevduatının Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Ödenmesine İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Kararı”nın 3. maddesinin “d” fıkrası 1. ve 3. bentlerinin, 3. maddesi ‘b’ fıkrasının, 5, 6, 7, 8, 9 ve 11. maddelerinin iptali ile 5021 sayılı yasanın 1/2. maddesinin iptali için Anayasa Mahkemesine başvurulması istenilmektedir.
D.Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İptal davaları idari işlemlerden meşru, güncel ve kişisel mufaatleri ihlal edilenler tarafından açılabilir.
… Bankası T.A.Ş. Nezdinde bulunan Tasarruf, Ticari Kuruluşlar ve Diğer Kuruluşlar Mevduatının Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Ödenmesine İlişkin Esas ve Usuller Hakındaki 2003/6668 sayılı Kararın iptalini isteyen davacı derneğin, söz konusu banka mağdurlarının hak ve menfaatlerini korumak amacıyla kurulmasına karşın Tüzüğünde, banka mağdurları adına dava açma hakkını kullanma hak ve yetkisi verilmemiştir.
Banka mağdurlarınca açılacak bireysel davalarda, ödemeye engel olduğu belirtilen bu davanın konusunu oluşturan düzenleyici işlemin de dava konusu edilmesi mümkün olup, meşru güncel, kişisel menfaati ihlal edilmeyen davacı derneğin açtığı bu davanın esas yönünden incelenme olanağı bulunmamaktadır.
Belirtilen nedenle, davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince 2577 sayılı Yasanın 14.maddesi uyarınca gereği görüşüldü:
Dava, 3.1.2004 tarih ve 25335 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Bankalar Kanununun 14. maddesinin 3 numaralı fıkrası uyarınca Bankacılık İşlemleri Yapma ve Mevduat Kabul Etme İzni Kaldırılan … Bankası T.A.Ş. Nezdinde Bulunan Tasarruf, Ticari Kuruluşlar ve Diğer Kuruluşlar Mevduatının Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Ödenmesine İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Kararı”nın 3. maddesinin “d” fıkrası 1. ve 3. bentlerinin, 3. maddesi ‘b’ fıkrasının, 5, 6, 7, 8, 9 ve 11. maddelerinin iptali istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2 nci maddesi “a” fıkrasında, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar iptal davaları olarak tanımlanmıştır ve subjektif ehliyet koşulu “menfaat ihlali” olarak yer almıştır.
İptal davasının içtihat ve doktirinde belirlenen hukuki nitelikleri gözönüne alındığında, idare hukuku alanında tek taraflı irade açıklamasıyla kesin ve yürütülmesi zorunlu nitelikte tesis edilen idari işlemlerin ancak bu idari işlemle meşru, kişisel ve güncel bir menfaat ilgisi kurulabilenler tarafından iptal davasına konu edilebileceğinin kabulü zorunludur.
Davacı derneğin Tüzüğünün 4. maddesinde, derneğin faaliyet konuları belirlenirken ‘i’ fıkrasında, … Bankası mağdurlarını biraraya toplamak, birlik ve beraberliği sağlamak, … Bankası mağdurlarının hak ve hukuklarını korumak, açılan ve açılacak olan mahkemelere öncülük etmek, davaları takip etmek, gerektiğinde avukat tutmak, mağdurların paralarının alınabilmesi için her türlü kurum ve kuruluşlarla görüşmeler yapmak, Bakanlık veya yetkililerine derneği temsilen yönetim olarak görüşmek ve sorunların çözümü için gerekli projeleri hazırlayarak uygulamak , diğer faaliyet konuları arasında sayılmıştır.
3.7.2003 tarih ve 1085 sayılı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu kararı ile bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldırılan, bankada mevduatı, hazine bonusu, yatırım fonu ve off-shore hesabı bulunan davacıların hesapları yada bu hesapların ödenmemesi sonucunu doğurduğu belirtilmek suretiyle düzenleyici işleme karşı açılacak bu davalarda, dava açma hakkının esas hak sahibine ait olacağı kuşkusuz olup, bu hakkın onlar adına üçüncü kişilerce kullanılması olanaklı değildir.
Öte yandan her ne kadar davacı dernek, Tüzüğünde, banka mağdurlarının hak ve menfaatlerini korumak amacıyla dava açma hak ve yetkisinin kendisine görev olarak verildiğinden bahisle bu davanın açıldığını belirtmekte ise de; davacı derneğe, banka mağdurları adına dava açma hakkı değil, açılmış ve açılacak olan davaların takibine yardım etmek görevinin verildiği görülmektedir.
Bu durumda, davacı derneğin, meşru, kişisel ve güncel bir menfaatinin etkilenmediği dolayısıyla işlemle menfaat ilişkisinin bulunmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, davanın ehliyet yönüden reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmediğinden … TL.yürütmenin durdurulması harcı ile artan posta ücretinin isteği halinde davacıya iadesine, yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen … TL.avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna verilmesine, 27.9.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.